همانطور که در مقاله قبلی گفته شد، طرحواره های ناسازگار اولیه بر اثر عدم ارضای پنج نیاز اساسی در کودکان شکل می گیرند. طرحواره های های ناسازگار به دنبال رویدادهای استرس زا فعال می شوند و با فعال شدن آن ها فرد خاطراتی را تجربه می کند که هیجان برانگیز و تاثیر گذارند. طرحواره ها موجب می شوند که افراد مستعد اضطراب، افسردگی، اختلالات شخصیت، اختلالات روانی و مشکلات روابط میان فردی شوند. (بالبی) معتقد است اختلال هایی که در مرحله های اولیه زندگی رخ می دهد بر پردازش اطلاعات در دوره های بعدی اثر می گذارد و در نتیجه فرد را در مقابل تهدید به ترك شدن و تهدید های آسیب زننده به بقای زیستی فرد، آسیب پذیر می سازد. این طرحواره ها خصوصیاتی دارند که عبارت اند از:
- طرحواره های ناسازگار اولیه همانند دیگر طرحواره ها برای بقای خود می جنگند. در واقع، افراد طرحواره های خود را کامل درست می دانند و لازم نمی بینند که صحت و سقم آن ها آزمایش کنند. در نتیجه چنین دیدگاهی، طرحواره ها حفظ می شوند و تداوم می یابند و بر پردازش تجارب روزمره زندگی به نفع خود دخالت می کنند.
- طرحواه ها ممکن است از نظر شدت و فعالیت متفاوت باشند. هرچه طرحواره ایی شدیدتر باشد، شمار بیش تری از موقعیت ها می توانند آن را فعال کنند و به این ترتیب فرد عواطف شدیدی را تجربه می کند.برای مثال اگر طرحواره نقص در فرد شدید باشد ممکن است او را به این نتیجه برساند که بهتر است از همه مردم فاصله بگیرد تا از طرد شدن در امان باشد.
- طرحواره هاي ناسازگار اولیه با هیجان های منفی زیادی همراه هستند. (کایندي نایک و همکاران) می گویند: فعال شدن طرحواره های ناسازگار اولیه می تواند با هیجان هایی مانند خشم، نفرت، ترس و شرم همراه باشد.
- طرحواره های ناسازگار اولیه بر روابط بین فردي تاثیر می گذارند. بنابراین افراد با داشتن چنین طرحواره هایی اغلب در شکل گیری و تداوم ارتباط با دیگران با مشکل مواجه هستند و الگوهای رفتاری را به نمایش می گذارند که خودآسیب رسان، ناکارآمد و مخل آسایش خود و دیگران اند.
- طرحواره های ناسازگار اولیه در برابر تغییر به شدت مقاوم هستند. آن ها تا اندازه ایی ناهشیارند و در تار و پود روان ریشه دوانیده اند و به همین دلیل تغییر آن ها دشوار است.
- تغییر و بهبود طرحواره های ناسازگار اولیه در پیشگیری از عود بسیاری از اختلالات روان پزشکی موثر است و در این خصوص شواهدی نیز موجود است.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از روانشناس خوب ما نوبت بگیرید.