فوبیا ترس بیش از حد یک شی یا موقعیت است. این ترس حداقل 6 ماه ادامه داشته و نوعی اختلال اضطرابی شناخته می شود.
انواع ترس کودکان
به طور کلی انواع مختلفی از فوبیا در کودکان وجود دارد:
- فوبیای خاص. کودک زمانی که در معرض یک موضوع یا موقعیت خاص قرار می گیرد دچار اضطراب می شود. کودک از آن شی یا موقعیت دور می ماند، از آن می ترسد، یا با ترس زیادی آن را تحمل می کند که در فعالیت های عادی او اختلال ایجاد می کند. برخی از انواع فوبیاهای رایج درکودکان ترس از حیوانات، حشرات، خون، ارتفاع یا پرواز هستند.
- اختلال هراس. کودک یک دوره غیرقابل پیش بینی و غیرمنتظره ترس یا ناراحتی شدید را احساس می کند. کودک ممکن است دچار حمله پانیک شود. علائم ترس در کودکان شامل تنگی نفس، سرگیجه، سبکی سر، لرزش، ترس از دست دادن کنترل و ضربان قلب تند است. این علائم می تواند ساعت ها ادامه داشته باشد، اما اغلب پس از 10 دقیقه به اوج خود می رسند.
- آگروفوبیا. این ترس شامل فضاهای باز می گردد، مانند بیرون بودن یا تنها ماندن در خانه. ترس از تنهایی در نوجوانان با یک یا چند فوبیا یا ترس از حمله پانیک مرتبط است.
- اختلال اضطراب اجتماعی. یک کودک از یک یا چند موقعیت اجتماعی یا عملکردی با دیگران در همان گروه سنی دچار هراس می شود. به عنوان مثال می توان به بازی در نمایشنامه مدرسه یا سخنرانی در مقابل کلاس اشاره کرد.
- اختلال اضطراب جدایی. جدا شدن کودک از یک شخصیت دلبسته مانند مادر یا پدر باعث ایجاد ترس کودک می گردد. این وضعیت در فعالیت های روزانه او اختلال ایجاد می کند.
- لالی انتخابی. کودک در برخی موقعیت های اجتماعی قادر به صحبت کردن نخواهد بود.
علت ترس در کودک
علت فوبیا ممکن است هم ژنتیکی و هم محیطی باشد. اگر کودک در اولین برخورد ترسناک با یک شی یا موقعیت، دچار فوبیا شود. اما متخصصان نمی دانند که آیا این قرار گرفتن در معرض عوامل خارجی منجر به فوبیا می شود یا خیر. موارد زیر ممکن است به ایجاد ترس در کودکان دامن بزند:
- کمرویی یا کناره گیری از موقعیت ها یا افراد نا آشنا، نشانه ای از بازداری های رفتاری در کودکی
- داشتن رویدادهای منفی یا آسیب زا زندگی در اوایل دوران کودکی
- مسائل بهداشت روانی در اعضای خانواده
- برخی از شرایط سلامت جسمانی (مانند مشکلات تیروئید یا آریتمی قلبی)، یا برخی مواد یا داروها.
- مشکلات جسمانی می تواند علائم اضطراب را ایجاد کرده یا آنها را بدتر کند.
علائم ترس در کودکان
هر کودک ممکن است علائم متفاوتی را در مواجهه با فوبیا تجربه کند. اما موارد زیر رایج ترین آنها به حساب می آیند:
- افزایش ضربان قلب
- تعریق
- لرزش
- تنگی نفس
- احساس خفگی
- درد یا ناراحتی قفسه سینه
- ناراحتی معده
- احساس سرگیجه یا ضعف
- ترس از دست دادن کنترل یا دیوانه شدن
- ترس از مردن
- بی حسی
- لرز یا گرگرفتگی
کودکی که حداقل 4 مورد از علائم را تجربه می کند ممکن است دچار حمله پانیک شده باشد. این علائم ممکن است مانند سایر مشکلات سلامتی به نظر برسد. به منظور تشخیص دقیق تر علائم فرزندتان به پزشک خود مراجعه کنید.
فوبیا در کودک چگونه تشخیص داده می شود؟
ابتدا هرگونه مشکل جسمی بایستی منتفی گردد. سپس روانپزشک کودک یا سایر ارائه دهندگان خدمات سلامت روانی، کودک شما را مورد ارزیابی قرار می دهند. اگر سابقه و علائم کودک شما معیارهای بالینی خاصی برای فوبیا را داشته باشد، تشخیص قطعی داده خواهد شد.
تشخیص اختلال پانیک ممکن است سخت باشد. فرزند شما ممکن است به آزمایش های زیادی برای تشخیص دقیق نیاز داشته باشد.
درمان فوبیا در کودک
درمان به علائم، سن و سلامت عمومی کودک شما، همچنین به شدت این وضعیت بستگی دارد.
ترس کودک قابل درمان است. بدین منظور کودک شما ممکن است به موارد زیر نیاز داشته باشد:
- درمان رفتاری فردی یا شناختی. یک کودک بایستی راه های جدیدی را برای کنترل اضطراب و حملات پانیک در هنگام رخ دادن آنها بیاموزد.
- خانواده درمانی. والدین در هر فرآیند درمانی نقش حیاتی دارند.
- ورودی مدرسه. ملاقات با کارکنان مدرسه کودک می تواند برای تشخیص زودهنگام و همچنین در ایجاد یک برنامه درمانی هماهنگ مفید باشد.
- داروها. برخی از کودکان ممکن است با داروهایی مانند داروهایی که برای توقف حملات پانیک استفاده می شوند، احساس بهتری داشته باشند. در صورت تجویز دارو، حتماً در مورد عوارض جانبی و خطرات آن در مقابل فواید استفاده از دارو سؤال کنید.
چگونه می توانم به پیشگیری از فوبیا در فرزندم کمک کنم؟
کارشناسان نمی دانند چگونه می توان از بروز فوبیا در کودکان و نوجوانان پیشگیری کرد. اما یافتن و درمان زودهنگام ترس کودک می تواند علائم را کاهش دهد. از طرفی با کمک به بهبود رشد طبیعی کودک شما می تواند کیفیت زندگی او را بهبود بخشد.
چگونه می توانم به فرزندم کمک کنم با فوبیا زندگی کند؟
همه کودکان در مقطعی از زندگی خود دچار ترس می شوند. هنگامی که ترس کودک درمان نشود، می تواند به یک مشکل مادام العمر تبدیل گردد. بنابراین درمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در ادامه مواردی وجود دارند که می توانید برای کمک به فرزند خود انجام دهید:
- حامی و بدون قضاوت باشید. به کودک خود کمک کنید تا به برنامه درمانی پایبند بماند. اگر فرزندتان در مورد چگونگی روند درمان نگران است، با گوش فرا دادن به صحبت هایش از او حمایت کنید.
- کودک خود را مجبور نکنید که با موضوع ترسش روبرو شود، زیرا ممکن است اوضاع را بدتر کند. به آنها کمک کنید تا به آرامی به آن عادت کنند.
- در جلسات خانواده درمانی شرکت کنید.
- تمامی قرارهای ویزیت با پزشک فرزندتان را انجام دهید.
- با پزشک فرزندتان در مورد سایر ارائه دهندگانی که بخشی از فرآیند مراقبتی کودک شما را برعهده دارند، صحبت کنید. فرزند شما ممکن است خدمات کاملی را از تیمی شامل مشاوران، درمانگران، مددکاران اجتماعی، روانشناسان، کارکنان مدرسه و روانپزشکان مراقبت دریافت کند. افراد این تیم مراقبتی به نیازهای کودک شما و این که اختلال اضطراب و فوبیا چقدر جدی باشد، بستگی خواهد داشت.
- در مورد ترس کودک خود با دیگران صحبت کنید. برای ایجاد یک برنامه درمانی هماهنگ با پزشک فرزندتان و مدارس همکاری کنید.
- برای پشتیبانی از خدمات محلی تماس بگیرید. ارتباط با سایر والدینی که فرزندی مبتلا به اختلال اضطراب و فوبیا دارند ممکن است مفید باشد.
نکات کلیدی در مورد ترس در کودکان
- رایج ترین فوبیای کودکان، ترس از حیوانات، حشرات، خون، ارتفاع یا پرواز است.
- برخی از مواردی که ممکن است کودک را در معرض خطر فوبیا قرار دهد شامل خجالتی بودن، یک رویداد
- آسیب زا در اوایل دوران کودکی یا مسائل مربوط به سلامت روان در اعضای خانواده است.
- علائم ترس در کودک شامل افزایش ضربان قلب، تعریق، لرزش، احساس خفگی و ناراحتی معده است.
چنان چه فرزند شما هر یک از علائم زیر را تجربه می کند، بهتر است با یکی از متخصصین روانپزشکی در این باره مشورت نمایید. روانشناسان طبینجا آماده پاسخگویی آنلاین به سوالات شما هستند.