حقایقی در مورد شستن دست ها
تمیز نگه داشتن دست ها نقش بسیار مهمی در پیشگیری از ابتلا به بیماری ها و همچنین انتقال بیماری به دیگران دارد. بسیاری از بیماری ها توسط دست های آلوده منتقل می گردند. مدفوع منشا بسیاری از باکتری ها مانند سالمونلا ، نوروویروس و ای کلای است که می تواند سبب اسهال و گسترش برخی بیماری های تنفسی مانند آدنوویروس و بیماری دست-پا-دهان شود. این باکتری ها درصورت شسته نشدن دست ها بعد از تعویض پوشک، رفتن به توالت یا حتی تماس با گوشت تازه ای که مدفوع حیوانی غیر قابل مشاهده روی آن قرار دارد روی دست ها قرار می گیرند و سپس به راحتی از طریق لمس دست آلوده فرد به مناطق مختلف مثل سطح گوشی تلفن، صفحه کیبرد یا دکمه آسانسور منتقل می شوند.
چرا شستن دست ها اهمیت دارد؟
80 % بیماری های قابل سرایت از طریق تماس دست با سطوح منتقل می شوند. منظور از تماس فقط تماس فرد با فرد دیگر نیست بلکه منظور لمس غذا، تماس دست آلوده با دهان ،چشم یا بینی خود است. اگر میکروب بیماری زا از این دست های آلوده به دهان، چشم یا بینی فردی وارد شود سبب بیماری می شود. لمس غذا با دست های آلوده سبب انتقال باکتری های مانند سالمونلا، استاف و ای.کلای می شود. یکی از شایعترین بیماری هایی که به این طریق گسترش پیدا می کند عفونت های روده ایست که منجر به اسهال و استفراغ و در موارد شدید مرگ می شود. همچنین، تماس دست آلوده با صورت سبب انتقال بیماری های تنفسی مثل عفونت ریه، سرماخوردگی و آنفولانزا می شود. بنابراین شستشوی دست ها با آب و صابون و سپس خشک کردن آنها با حوله ای تمیز در پیشگیری از این بیماری ها بسیار اهمیت دارد
- طبق آمار شستشوی دستها سبب کاهش 23-40% موارد بیماری های اسهالی در افراد عادی، کاهش 58% ابتلا به بیماری های اسهالی در افراد با نقص ایمنی مثل بیماران سرطانی و کاهش 16-21% بیماری های تنفسی در جمعیت عادی می شود.
از طرفی شستشوی دست ها می تواند سالانه با پیشگیری از بیماری های اسهالی و بیماری های تنفسی، نیاز به مصرف آنتی بیوتیک را کاهش دهد و در طولانی مدت از مقاومت آنتی بیوتیکی بکاهد. مقاومت آنتی بیوتیکی به چالش بزرگی در علم پزشکی تبدیل شده و سالانه تعدادی از افراد جان خود را در اثر عفونت شدید ناشی از مقاومت به آنتی بیوتیک های موجود از دست می دهند.
سالانه 1.8 میلیون کودک زیر 5 سال بعلت ابتلا به بیماری های اسهالی و یا عفونت های تنفسی جان خود را از دست می دهند.
- عفونت ریه (پنومونی) شایعترین عامل و اسهال دومین عامل شایع مرگ و میر در کودکان است.
شستشوی دست ها با آب و صابون می تواند از یک سوم کودکان مبتلا به اسهال و یک پنجم کودکان مبتلا به بیماری های تنفسی محافظت کند.
با اینکه اکثر افراد جهان دست های خود را مرتب می شورند اما تنها درصد کمی برای شستشو از صابون و شوینده ها استفاده می کنند. بطور تخمینی تنها 19% افراد در سراسر جهان پس از استفاده از توالت دست های خود را می شورند.
- حیاتی ترین زمان برای شستن دست ها، قبل از تهیه غذا و همچنین بعد از رفتن به توالت است.
- هروقت که سیفون توالت در حالیکه درب آن باز است کشیده می شود ذرات کوچکی حاوی باکتری هایی نظیر ای.کلای و استاف در فضای معادل شش متر مربع پخش می شوند. فضای اطراف سینک ها در توالت های عمومی 90% با این باکتری ها پوشیده شده اند.
- حداقل زمان توصیه شده برای شستشوی دست ها 15 ثانیه و زمان لازم برای شستشوی ایده آل دست ها 30 ثانیه است.
- هر 15 ثانیه ای که برای شستشوی دست ها صرف می شود 10 برابر باکتری های بیشتری را از بین می برد.
- بطور میانگین افراد کمتر از 10 ثانیه برای شستن دست های خود وقت میگذارند.
- 30 ثانیه استفاده از اسپری های استریل کننده دست معادل شستشوی دو دقیقه ای دست ها در کشتن میکروب ها عمل میکند.
- بیشترین مناطق وجود باکتری ها در دست ما نوک انگشتان و زیر ناخن هاست.
- تعداد باکتری های موجود در نوک انگشت ما بعد از استفاده از توالت دو برابر می شود.
- بسیاری از افراد فقط به شستشوی کف دست خود اکتفا می کنند.
- تعداد باکتری ها در دست غالب شما(دستی که با آن می نویسید) بیشتر است و باید بیشتر شسته شود. در صورتیکه برعکس است.
- بطور میانگین هر 30 دقیقه شما با 300 سطح مختلف تماس برقرار می کنید که شما را در معرض 840000 باکتری قرار می دهند.
- تنها 5% افراد دست خود را بطور صحیح می شورند.
- یک سوم افراد از صابون برای شستشو استفاده نمی کنند.
- تنها 20 % افراد قبل از تهیه غذا دست های خود را میشویند.
- دست مرطوب 1000 برابر دست خشک باکتری ها را منتقل می کند. تنها 20%افراد دستشان را پس از شستشو خشک می کنند.
- ذرات مدفوع روی 10% کارت های بانکی14% پول های کاغذی و 16% تلفن های همراه وجود دارند.
- 39% افراد بعد از سرفه، عطسه یا پاک کردن بینی دست های خود را می شویند.
- دکمه های آسانسور 22% بیشتر از صندلی توالت باکتری دارند.
- میزان شستشوی دست ها در صبح بیشتر از بعد از ظهر است.
چه زمانی دستهایمان را بشوریم:
قبل، حین و بعد از تهیه غذا
قبل از خوردن غذا
پس از تماس با زباله
پس از رفتن به توالت یا تعویض پوشک
پس از پاک کردن بینی، عطسه یا سرفه
هنگامی که دست هایتان بطور آشکار کثیف هستند
پس از سیگار کشیدن
پس از بغل کردن یا نوازش کردن حیوانات
قبل و بعد از مراقبت از فردی که بیمار است
قبل از ورود و پس از خروج از مراکز درمانی مانند بیمارستان ها
چگونه دست هایمان را بشوییم:
حتما از آب و صابون برای شستشو دست هایتان استفاده کنید(صابون های مایع ارحج هستند)
دست هایتان را مرطوب کنید و آنها را به صابون آغشته کنید
صابون را در تمام نقاط دست خود بمالید. نوک انگشتان، زیر ناخن ها و بین انگشتان را فراموش نکنید.(حداقل به مدت 15 ثانیه)
دست هایتان را با آب تمیز آب کشی کنید
سپس آنها را با حوله تمیز،دستمال کاغذی یا با خشک کن های مخصوص خشک کنید
با استفاده از دستمال کاغذی شیر آب را ببندید
مناطقی که حاوی بیشترین باکتری (خصوصا باکتری های مدفوع) هستند:
کنترل تلویزیون
کلید های روشن و خاموش لامپ
تخته خرد کردن گوشت و سبزیجات
اسکاچ ظرفشویی
کیف دستی
در یخچال
صفحه کلید کامپوتر
سینک آشپزخانه
میز محل کار
دستگیره در دستشویی
دسته سبد خرید
اسباب بازی ها
قفس حیوانات
مداد و مدادرنگی
شما می توانید هم اکنون از طریق سامانه طبینجا از پزشکان عفونی ما نوبت بگیرید.