مثانه بیش فعال یا پرکار چیست و چه علائمی دارد؟
منظور از مثانه بیش‌فعال یا پرکار حالتی است که در آن به کرات احساس اضطرار برای دفع ادرار داشته و در مواردی کنترل آن برایتان دشوار است. ممکن است لازم باشد بارها در طول روز یا شب دفع ادرار داشته باشید و در مواردی هم ممکن است دچار بی‌اختیاری دفع ادرار شوید. در متن پیش رو قصد داریم شما را مثانه بیش فعال، علائم و درمان آن آشنا کنیم.
در این مقاله خواهید خواند:
- مثانه بیش فعال چه علائمی دارد؟
- چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
- مثانه پرکار به چه دلیل رخ می‌دهد؟
- چه افرادی درمعرض مثانه پرکار هستند؟
- مثانه بیش فعال چه عوارضی دارد؟
- چطور از پرکاری مثانه پیشگیری کنیم؟
- مثانه پرکار چگونه تشخیص داده می‌شود؟
- مثانه پرکار چگونه درمان می‌شود؟
- پرکاری مثانه و اصلاح سبک زندگی
مثانه بیش فعال ممکن است باعث احساس خجالت یا شرمساری در شما شده و با کار و زندگی روزمره شما تداخل ایجاد کرده باشد. اما خبر خوب اینکه با یک ارزیابی دقیق علت مثانه بیش فعال پیدا شده و برطرف می‌شود.
با تغییر رژیم غذایی و تقویت عضلات کف لگن می‌توانید تا حدی مثانه بیش فعال را درمان کنید. با این حال اگر موارد گفته‌شده کمکی به درمان شرایط شما نکرد، لازم است درمان‌های دیگری را پیگیری کنید.
مثانه یش فعال چه علائمی دارد؟
درصورت ابتلا به مثانه پرکار ممکن است هر یک از علائم زیر را تجربه کنید:
- احساس ناگهانی برای دفع ادرار که کنترل کردن آن دشوار است
- دفع بی‌اختیار ادرار
- تکرر ادرار، 8 بار یا بیشتر در شبانه‌روز
- دو بار یا بیشتر در طول شب بیدار شدن از خواب برای رفتن به سرویس بهداشتی( ناکچوری)
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
با این که تکرر ادرار در سنین بالا نسبتا شایع است، با این حال جزئی از روند طبیعی بالا رفتن سن محسوب نمی‌شود. درصورتی که احساس کردید علائمتان با زندگی طبیعی شما تداخل ایجاد کرده است، لازم است با یک پزشک در این باره مشورت کنید.
مثانه پرکار به چه دلیل رخ می‌دهد؟
فعالیت طبیعی مثانه
کلیه‌ها ادرار تولید می‌کنند. این ادرار تولیدشده در مرحله بعد وارد مثانه شده و از آنجا وارد لوله‌ای به نام میزراه می‌شود. با ورود ادرار به میزراه عضلات برای خروج ادرار از بدن منقبض می‌شوند. وقتی مثانه پر می‌شود، سیگنال‌های مغزی برای دفع ادرار و شل شدن عضلات ارسال می‌شوند.
انقباض‌های غیرارادی مثانه
مثانه بیش فعال زمانی رخ می‌دهد که عضلات مثانه به صورت غیرارادی وقتی حجم مثانه هنوز کم است شروع به انقباض می‌کنند. این انقباض‌های غیرارادی سبب ایجاد حس اضطرار برای دفع ادرار می‌شوند.
شرایط مختلفی هستند که می‌توانند با علائم پرکاری مثانه مرتبط باشند؛ از جمله:
- مشکلات عصبی از قبیل MS و سکته مغزی
- دیابت
- عفونت مجاری ادراری
- تغییرات هورمونی در زمان یائسگی زنان
- بیماری‌های مثانه از قبیل تومور یا سنگ مثانه
- مواردی که باعث انسداد می‌شوند از جمله بزرگی پروستات، یبوست یا سابقه قبلی جراحی
سایر موارد مرتبط:
- داروهایی که باعث تحریک دفع ادرار می‌شوند یا لازم است همراه آن‌ها مقدار زیادی آب بنوشید
- مصرف بیش از حد الکل یا کافئین
- کاهش عملکرد شناختی به دلیل افزایش سن که ممکن است درک سیگنال‌های ارسالی از مغز برای مثانه را دشوار کند
- مشکل در راه رفتن، که اجازه نمی‌دهد به شما که خود را به موقع به دستشویی برسانید
- عدم خالی شدن کامل مثانه که می‌تواند باعث ایجاد علائم مثانه بیش فعال شود
با این حال دلیل اصلی بروز مثانه پرکار ممکن است ناشناخته باشد.
چه افرادی درمعرض مثانه پرکار هستند؟
با بالا رفتن سن، شما در معرض پرکاری مثانه قرار خواهید گرفت. علاوه بر این احتمال برخی مشکلات مثانه در مردان و زنان از قبیل دیابت یا بزرگی پروستات که با پرکاری مثانه مرتبط است، افزایش می‌یابد.
برخی افراد از جمله افراد مبتلا به آلزایمر یا افرادی که سابقه سکته مغزی داشته اند، دچار مشکلات شناختی می‌شوند.
برخی افرادی که مثانه بیش فعال دارند، بی‌اختاری مدفوع هم دارند. در این باره لازم است با پزشک خود مشورت کنید.
مثانه بیش فعال چه عوارضی دارد؟
هر نوع بی اختیاری می‌تواند بر روی سلامت عمومی و کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارد. درصورتی که مثانه پرکار با زندگی شما تداخل ایجاد کرده باشد، ممکن است هر یک از موارد زیر را تجربه کنید:
- اضطراب
- افسردگی
- اختلال خواب
- مشکلات جنسی
در برخی موارد درمان هر یک از موارد نامبرده می‌تواند به بهتر شدن وضعیت ادراری کمک کند.
چطور از پرکاری مثانه پیشگیری کنیم؟
انجام کارهای زیر می‌تواند احتمال بروز پرکاری مثانه را در شما کاهش دهد:
- داشتن وزن ایده‌آل
- انجام منظم ورزش و فعالیت‌های فیزیکی
- کاهش مصرف الکل و کافئین
- ترک سیگار
- کنترل بیماری‌های زمینه‌ای از جمله دیابت
- تقویت عضلات کف لگن با استفاده از تمرین‌های کگل
مثانه پرکار چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر هر گونه مشکل در دفع ادرار دارید، پزشک در قدم اول سعی می‌کند مشکلات دیگر از جمله عفونت ادراری یا خون در ادرار را رد کند. علاوه بر این پزشک سعی می‌کند مطمئن شود که ادرارتان را به طور کامل دفع می‌کنید. علاوه بر این پزشک به دنبال سرنخ‌هایی می‌گردد که علت مشکل را پیدا کند.
جلسه ویزیت پزشک شامل موارد زیر خواهد بود:
- شرح حال پزشکی
- معاینه فیزیکی که شامل معاینه رکتوم در مردان و معاینه واژن در زنان است
- تست ادرار برای ارزیابی عفونت، خون یا سایر ناهنجاری‌ها
- معاینه عصبی از جمله بررسی رفلکس‌های طبیعی بدن
مثانه پرکار چگونه درمان می‌شود؟
درمان‌های مختلفی برای مثانه پرکار وجود دارد؛ از جمله:
- تمرین‌های تقویت عضلات کف لگن یا تمرین‌های کگل: این تمرین‌ها به جلوگیری از وقوع بی‌اختیاری ادرار کمک می‌کنند.
- بیوفیدبک: در طول بیوفیدبک شما به سنسورهایی متصل می‌شوید که به شما کمک می‌کند اطلاعات بدن خود را دریافت کنید. به کمک بیوفیدبک می‌توانید در بدن خود تغییراتی ایجاد کنید.
- داروها: داروهایی که مثانه را ریلکس می‌کنند، می‌توانند در درمان پرکاری مثانه موثر باشند.
- جراحی: درصورتی که موارد گفته‌شده به درمان پرکاری مثانه منجر نشود، قدم بعدی می‌تواند جراحی باشد.
پرکاری مثانه و اصلاح سبک زندگی
با تغییر برخی عادات روزمره می‌توانید به بهبود پرکاری مثانه کمک کنید؛ از جمله:
-
رسیدن به وزن طبیعی
درصورتی که اضافه وزن دارید، کاهش وزن و رسیدن به وزن ایده‌آل می‌تواند در بهبود علائم به شما کمک کند.
-
نوشیدن مایعات به میزان کافی
با پزشک خود درباره این که چقدر مایعات لازم است مصرف کنید، صحبت کنید. نوشیدن مقدار بیش از حد مایعات می‌تواند علائم را بدتر کند.
-
مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی را که باعث تحریک مثانه می‌شوند، محدود کنید
برخی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها از قبیل کافئین، الکل، چای، گوجه و غذاهای تند علائم شما را بدتر می‌کنند. درصورتی که هر یک از موارد نامبرده علائم شما را بدتر می‌کنند، بهتر است که مصرف آن‌ها را کم کنید.
شما می‌توانید با استفاده از سامانه آنلاین طبینجا از متخصص اورولوژی ما مشاوره بگیرید.