علل کاهش قند خون
دیابت یا در اصطلاح عموم مرض قند، نوعی بیماری است که خودش را با افزایش بیش از حد سطح قند خون در بیماران مبتلا نشان می‌دهد. این بیماری درصورتی که به درستی کننرل نشود، می‌تواند عوارض مختلفی برای فرد مبتلا ایجاد کند؛ هیپوگلیسمی یا افت قند خون از جمله عوارض این بیماری است. در متن پیش رو قصد داریم شما را با کاهش قند خون در بیماران دیابتی آن آشنا کنیم.
در این مقاله می‌خوانید:
- هیپوگلیسمی یا افت قند خون چیست؟
- هیپوگلیسمی چه علائمی دارد؟
- چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
- هیپوگلیسمی در افراد دیابتی به چه علتی رخ می‌دهد؟
- چه کسانی بیشتر در معرض افت قند خون هستند؟
- چطور از هیپوگلیسمی یا افت قند خون پیشگیری کنیم؟
هیپوگلیسمی یا افت قند خون چیست؟
به کاهش قند خون زیر حد نرمال هیپوگلیسمی گفته می‌شود؛ گلوکز سوخت اصلی بدن برای فعالیت صحیح مغز و سایر ارگان‌های بدن است. بنابراین درصورتی که سطح آن افت کند، فعالیت‌های معمول بدن دچار اختلال می‌شوند.
معمولا درصورتی که عدد قند خون به زیر ۷۰ mg/dl افت کند، گفته می‌شود که فرد مبتلا دچار هیپوگلیسمی شده است.
درصورتی که مبتلا به دیابت هستید، لازم است که علائم اولیه هیپوگلیسمی را به خوبی بشناسید تا پیش از آنکه شدید شود، درمانش کنید. در مراحل آغازین اغلب می‌توانید به سادگی و با خوردن یک نوشیدنی یا آبنبات جلوی پیشرفت هیپوگلیسمی را بگیرید.
خانواده و دوستانتان را درجریان علائم و کارهایی که لازم است در زمان افت قند خون برایتان انجام دهند، قرار دهید.
هیپوگلیسمی چه علائمی دارد؟
علائم اولیه افت قند خون
علائم زودرس هیپوگلیسمی شامل موارد زیر است:
- لرزش
- سرگیجه
- احساس گرسنگی
- افزایش تعداد ضربان قلب
- عدم تمرکز
- تحریک‌پذیری
- اضطراب یا عصبی بودن
- سردرد
علائم شبانه هیپوگلیسمی
هیپوگلیسمی می‌تواند در طول شب و زمانی که خواب هستید، به سراغتان بیاید. هر یک از علائم زیر می‌تواند شما را به دلیل هیپوگلیسمی از خواب بیدار کند:
- مرطوب شدن لباس یا ملحفه به دلیل تعریق زیاد
- کابوس
- تحریک‌پذیری و خستگی
علائم شدید هیپوگلیسمی
درصورتی که هیپوگلیسمی به موقع درمان نشود، می‌تواند علائم شدیدی ایجاد کند؛ از جمله:
- عدم توانایی خوردن یا نوشیدن
- ضعف عضلات
- عدم توانایی صحبت کردن
- تاری دید
- سرگیجه
- تشنج
- مرگ در موارد نادر
دقت کنید که علائم از فردی به فرد دیگر و در اپیزودهای مختلف هیپوگلیسمی با یکدیگر فرق می‌کنند. برخی افراد ممکن است که خیلی علائم قابل توجهی از خود نشان ندهند.
از این رو لازم است که قند خونتان را به طور منظم و در فواصل تعیین‌شده چک کنید تا هیپوگلیسمی را در همان مراحل اولیه تشخیص داده و درمان کنید.
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
هیپوگلیسمی در صورتی که مهار نشود، می‌تواند علائم شدیدی از جمله تشنج و افت هوشیاری به دنبال داشته باشد. این مرحله یک مرحله اورژانسی است و نیاز به رسیدگی فوری دارد.
خانواده، دوستان و همکارانتان را درجریان علائم هشداردهنده قرار دهید؛ تا درصورت افت هوشیاری و در موارد اورژانسی به شما کمک کنند.
اگر همراه کسی بودید که به دنبال افت قند خون، هوشیاری‌اش را از دست داده و قادر به خوردن چیزی هم نیست، کارهای زیر را لازم است که انجام دهید:
- به او انسولین تزریق نکنید. این کار می‌تواند کاهش قند خون در بیماران دیابتی را تشدید کند.
- به او میوه یا آبمیوه نخورانید. زیرا ممکن است دچار خفگی شود.
- به او گلوکان بزنید. هورمونی که به افزایش سطح قند خون کمک می‌کند.
- با اورژانس تماس بگیرید.
درصورتی که چند بار در هفته یا بیشتر دچار هیپوگلیسمی می‌شوید، با پزشک خود در این باره مشورت کنید. ممکن است لازم باشد که دوز داروهایتان را تغییر بدهید.
هیپوگلیسمی در افراد دیابتی به چه علتی رخ می‌دهد؟
هیپوگلیسمی بیشتر در بیماران دیابتی که انسولین تزریق می‌کنند، رخ می‌دهد. با این حال ممکن است در افرادی هم که دارو مصرف می‌کنند، رخ بدهد. از جمله دلایل افت قند خون، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تزریق بیش از حد انسولین یا مصرف دارو
- حذف یک وعده غذایی
- غذانخوردن به میزان کافی
- افزایش ورزش و فعالیت فیزیکی بدون تنظیم دوز دارو یا انسولین
- نوشیدن الکل
چه کسانی بیشتر در معرض افت قند خون هستند؟
افراد دیابتی که انسولین مصرف می‌کنند بیش از سایرین درمعرض افت قند خون هستند؛ با این حال هر یک از موارد زیر احتمال هیپوگلیسمی را بالا می‌برند:
- سن بالا یا کودکان
- برخی داروهای درمان دیابت
- کسانی که بیماری‌های کلیوی یا کبدی دارند
- کسانی که علائم هیپوگلیسمی را متوجه نمی‌شوند
- کسانی که برای مدت طولانی‌تری است که دیابت دارند
- کسانی که چند دارو باهم مصرف می‌کنند
- افرادی که الکل مصرف می‌کنند
چطور از هیپوگلیسمی یا افت قند خون پیشگیری کنیم؟
درصورت ابتلا به دیابت، لازم است که کارهای زیر را برای پیشگیری از هیپوگلیسمی یا افت شدید قند خون انجام دهید:
- قند خونتان را دائما ارزیابی کنید: براساس نوع درمان، ممکن است لازم باشد که قند خونتان را چند بار در هفته و یا چند بار در روز چک کنید. ممکن است شاهد دچار کاهش قند خون در بیماران دیابتی شوید ارزیابی منظم ثند خون تنها راه قطعی برای تشخیص به موقع هیپوگلیسمی است.
- وعده‌های غذایی را حذف نکنید: درصورتی که انسولین تزریق می‌کنید و یا دارو مصرف می‌کنید، نسبت به زمتن و میزان هر وعده غذایی خود آگاه باشید و هیچ وعده غذایی را حذف نکنید. این کار می‌تواند منجر به بروز هیپوگلیسمی شود.
- داروهایتان را به دقت مصرف کنید: دستورات پزشک را برای مصرف دارو یا انسولین به دقت دنبال کنید.
درصورتی که میزان فعالیت فیزیکی‌تان بالا رفت، داروهایتان را با آن تنظیم کنید و یا یک میان‌وعده بیشتر بخورید: تنظیم دارو به میزان فعالیت فیزیکی شما، عدد قند خون بدست آمده قبل ورزش، نوع و میزان داروی مصرفی‌تان بستگی دارد.
- قندهایتان را به دقت ثبت کنید: این مسئله به شما و پزشک در تنظیم قند خون کمک می‌کند.
- یک شناسه پزشکی داشته باشید: این شناسه پزشکی( دستبند یا گردنبد) را لازم است همه جا همراه خود داشته باشید. این به شما درموارد اورژانسی که خودتان هوشیار نیستید و نمی‌توانید وضعیتتان را شرح دهید، کمک خواهد کرد.
جمع بندی
هیپوگلیسمی یا افت قند خون از عوارض بیماری دیابت است؛ درصورت ابتلا به بیماری دیابت، لازم است علائم هیپوگلیسمی را بشناسید، تا درصورت بروز بتوانید به موقع آن را تشخیص داده و درمانش کنید.
شما می‌توانید با استفاده از سامانه آنلاین طبینجا از متخصص غدد و متابولیسم ما مشاوره بگیرید.