ذرات غذای هضم شده باید به عنوان بخشی از هضم طبیعی، از روده عبور کنند. این مواد زائد هضم شده دائما در حال حرکت هستند با این حال، انسداد روده می تواند این فرآیند را متوقف کند. انسداد روده زمانی رخ می دهد که روده کوچک یا بزرگ شما مسدود شده باشد. انسداد می تواند جزئی یا کلی بوده و از عبور مایعات و غذای هضم شده جلوگیری می کند.
اگر انسداد روده اتفاق بیفتد، مواد غذایی در پشت محل گرفتگی مسدود می‌شوند. این ساخت شامل:
- غذا
- مایعات
- اسیدهای معده
- نفخ
اگر فشار کافی ایجاد شود، امکان پاره شدن روده وجود داشته و ممکن است محتویات مضر روده و باکتری ها به داخل حفره شکم شما نشت کند. این شرایط یک عارضه تهدید کننده زندگی خواهد بود.
علل بالقوه زیادی برای انسداد روده وجود دارد و اغلب، این وضعیت قابل پیشگیری نیست. تشخیص زودهنگام و درمان بسیار مهم است. انسداد روده بدون درمان رها شده می تواند کشنده باشد.
انسداد روده اختلال مکانیکی قابل توجه یا توقف کامل عبور محتویات از روده به دلیل آسیب رخ داده که باعث انسداد روده می شود. علائم شاخص گرفتگی روده شامل درد، گرفتگی، استفراغ، انسداد و نداشتن نفخ شکم است.
انسداد روده چیست؟
انسداد مکانیکی به انسداد روده کوچک (از جمله دوازدهه) و انسداد روده بزرگ تقسیم می شود. انسداد ممکن است جزئی یا کامل باشد. حدود 85 درصد از انسدادهای جزئی روده کوچک با درمان غیر جراحی برطرف می شوند، در حالی که حدود 85 درصد از انسدادهای کامل روده کوچک نیاز به جراحی دارند.
علت انسداد روده
انسداد روده می تواند جزئی باشد که ممکن است بدون جراحی بهبود یابد. انسداد کامل به احتمال زیاد نیاز به جراحی روده خواهد داشت.
انسدادهای مکانیکی
انسدادهای مکانیکی زمانی رخ می دهد که عاملی روده شما را به صورت فیزیکی مسدود کند. در روده کوچک، این می تواند به دلایل زیر باشد:
- چسبندگی، که از بافت فیبری ساخته شده و می تواند پس از هر گونه جراحی شکم یا لگن یا پس از التهاب شدید ایجاد شود.
- ولولوس یا پیچ خوردگی روده ها
- انواژیناسیون یا هل دادن یک بخش از روده به بخش بعدی
- ناهنجاری های روده، اغلب در نوزادان تازه متولد شده دیده می شود، اما می تواند در کودکان و نوجوانان نیز رخ دهد.
- تومور در روده کوچک
- سنگ کیسه صفرا، اگرچه به ندرت باعث ایجاد انسداد می شود.
- اشیاء بلعیده شده به خصوص در کودکان
- فتق، که شامل فشار دادن بخشی از روده به خارج از عضله یا بافت بدن یا به قسمت دیگری از بدن شما می شود.
- بیماری التهابی روده، مانند بیماری کرون
اگرچه انسدادهای مکانیکی به ندرت باعث انسداد روده بزرگ می شوند. اما این حالت می تواند به دلایل زیر رخ دهد:
- مدفوع گیر کرده در روده بزرگ یا رکتوم شما (مدفوع نهفته)
- چسبندگی ناشی از عفونت های لگنی یا جراحی
- سرطان تخمدان
- سرطان روده بزرگ
- بسته شدن توسط مکونیوم در نوزادان (مکونیوم اولین دفع مدفوع نوزادان است)
- ولولوس و انواژیناسیون (پیچ خوردگی یک بخش روده روی دیگری)
- دیورتیکولیت، التهاب یا عفونت کیسه های برآمده روده
- گرفتگی، باریک شدن روده بزرگ ناشی از زخم یا التهاب
انسداد غیر مکانیکی
روده‌های کوچک و بزرگ شما معمولاً در یک سیستم حرکتی هماهنگ کار می‌کنند. اگر عاملی این انقباضات هماهنگ را قطع کند، می تواند باعث انسداد عملکردی روده شود.
این به طور کلی به عنوان یک انسداد غیر مکانیکی شناخته می شود. اگر یک وضعیت موقتی باشد، به آن ایلئوس می گویند. اگر مزمن یا طولانی مدت شود، انسداد کاذب نامیده می شود.
علل انسداد غیر مکانیکی روده عبارتند از:
- جراحی شکم یا لگن
- عفونت ها، مانند گاستروانتریت یا آپاندیسیت
- برخی از داروها، از جمله داروهای ضد درد مخدر
- عدم تعادل الکترولیت
انسداد کاذب روده می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- بیماری پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس و سایر اختلالات عصبی و عضلانی
- بیماری هیرشپرونگ، اختلالی که در آن کمبود اعصاب در بخش‌هایی از روده بزرگ وجود دارد.
- اختلالاتی که باعث آسیب عصبی می شوند، مانند دیابت
- کم کاری غده تیروئید
علائم و نشانه های انسداد روده
انسداد روده کوچک اندکی پس از شروع، علائم خود را ایجاد می کند:
- گرفتگی شکم در اطراف ناف
- تهوع و استفراغ
- نفخ شدید
- درد شکم
- کاهش اشتها
- ناتوانی در عبور نفخ و مدفوع
- یبوست
- گرفتگی شدید شکمی
- ورم شکم
برخی علائم ممکن است به محل و مدت زمان انسداد بستگی داشته باشد. به عنوان مثال، استفراغ نشانه اولیه انسداد روده کوچک است. استفراغ ممکن است با انسداد روده بزرگ شما نیز رخ دهد، اگر ادامه داشته باشد.
انسداد نسبی می تواند منجر به اسهال شود، در حالی که انسداد کامل می تواند باعث شود نتوانید نفخ یا مدفوع خود را دفع کنید. برخی از افراد همراه با این علائم ممکن است احساس سیری زودرس را نیز تجربه نمایند.
درد شدید و ثابت نشان دهنده اینست که انسداد روده رخ داده است. در صورت عدم انسداد، شکم حساس نخواهد بود. حرکات دودی زیاد و با صدای بلند همراه با راش های همزمان با گرفتگی عضلات معمول است. گاهی اوقات، حلقه های گشاد شده روده قابل لمس است. با انفارکتوس، شکم حساس شده و صدای شکم از بین می رود.
شوک و کاهش تولید ادرار علائم جدی می باشند که نشان دهنده انسداد دیررس ساده یا خفه شدن روده هستند. انسداد روده همچنین ممکن است باعث عفونت جدی و التهاب حفره شکمی شود که به پریتونیت معروف است. این شرایط زمانی اتفاق می افتد که بخشی از روده شما پاره شده و منجر به تب و افزایش درد شکم گردد. این شرایط یک اورژانس تهدید کننده حیات محسوب می شود که نیاز به جراحی دارد.
انسداد روده در نوزادان
گرفتگی روده در نوزادان معمولاً از موارد زیر ناشی می شود:
- عفونت ها
- بیماری های اندام
- کاهش جریان خون به روده (خفگی بافت)
- برخی از کودکان پس از ابتلا به آنفولانزای معده این بیماری را تجربه می کنند. این می تواند باعث التهاب در روده آنها شود.
پیچ خوردگی روده در کودکان 2 ساله و کمتر از شیوع بیشتری برخوردار است. این زمانی اتفاق می افتد که بخشی از روده آنها فرو ریخته یا کلاپسه می شود یا به قسمت دیگری می لغزد. در نتیجه روده آنها مسدود می شود.
تشخیص هر نوع انسداد در نوزادان دشوار است زیرا آنها نمی توانند علائم خود را توصیف کنند. در عوض، والدین باید فرزندان خود را از نظر تغییرات و علائمی که می تواند نشان دهنده انسداد باشد، مشاهده کنند. این علائم عبارتند از:
- تورم شکم
- کشیدن زانو تا سینه
- بیش از حد خواب آلود به نظر رسیدن
- تب داشتن
- نالیدن از درد
- مدفوع دفعی که به نظر می رسد خون در آنها وجود دارد که به عنوان مدفوع ژله ای مویز شناخته می شود.
- گریه خیلی بلند
- استفراغ، به ویژه استفراغ صفرا مانند که زرد مایل به سبز است.
- نشان دادن علائم ضعف
- اگر متوجه این علائم یا سایر تغییرات در کودک خود شدید، فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
تشخیص
معمولا در ابتدا یک معاینه بالینی شکم توسط متخصص داخلی صورت می گیرد. حضور توده سخت یا شنیدن صداهای شکمی به ویژه در نوزادان ممکن است به تعیین وجود انسداد کمک کند. برخی دیگر از تست ها شامل:
- تست های خونی برای ارزیابی:
شمارش خونی
بررسی عملکرد کلیه و کبد
سطوح الکترولیت - سی تی اسکن
- کلونوسکوپی
- انما با ماده حاجب
چنانچه نسبت به علائم شکمی خود نگران هستید، می توانید با متخصصین داخلی طبینجا در این باره بصورت آنلاین مشورت نمایید.