پارگی رحم اتفاقی است که به دنبال جدا شدن سلول های دیواره رحم و اغلب به دلیل فشار ناشی از بارداری رخ می دهد.
پارگی رحم چیست؟
دیواره رحم از بافت نرمی ساخته شده که برای رشد جنین در بارداری سازش یافته است. معمولا در طی رشد جنین، رحم به اندازه کافی گسترش یافته و با به دنیا آمدن نوزاد، دوباره به اندازه قبلی باز می گردد. در برخی موارد، ممکن است رحم به دلیل فشار ناشی از بزرگ شدن جنین، پاره شود. پاره شدن رحم در میان زنان بارداری که قبلا زایمان تحت عمل سزارین داشته اند از شیوع بیشتری برخوردار است. زمانی که تحت عمل سزارین قرار می گیرید، به منظور زایمان جنین بخشی از رحم را برش می دهد.
پارگی رحم با احتمال بیشتری در خطوط زایمان قبلی رخ می دهد. علت بروز اتفاق این است که دیواره رحم در مسیر خطوط قبلی ضعیف شده و احتمال پارگی رحم را دوچندان می کند. اگرچه محل بریدگی قبلی سزارین، ریسک ابتلا به این وضعیت را بیشتر می کند، با این وجود تنها شرایطی نیست که می توانند علت این گسستگی ها باشند.
عوامل خطر
عوامل خطر دیگری که ممکن است در ایجاد این شرایط دخیل باشند عبارتند از:
- اختلالات ارثی غیر ارادی رحمی
- پارگی رحم در اثر ضربه
- قرار گیری تحت سایر عمل های جراحی رحمی
علل پارگی رحم
پاره شدن رحم می تواند به دنبال موارد زیر ایجاد شود:
- کشیده شدن بسیار زیاد رحمی، اغلب به دلیل حمل نوزاد بزرگ یا حمل بیش از یک نوزاد
- موقعیت داخلی یا خارجی جنین، جایی که موقعیت جنین برای زایمان راحت تر توسط دست تغییر می یابد.
- جراحی قبلی برای برداشتن اندام
- کاهش عملکرد رحمی به علت زایمان های متعدد
- امکان آسیب رحمی به علت انقباضات فراوان
- استفاده از پروستاگلاندین ها در طول زایمان واژینال به دنبال سزارین قبلی
علائم پارگی رحم
اگر این پارگی در مراحل اولیه تشخیص داده شود، پزشک امکان انجام اقدامات محافظتی برای حمایت جنین و مادر از آسیب های وارده را خواهد داشت. علائم پارگی ممکن است به نسبت بارداری های دیگر به راحتی قابل تشخیص باشد، با این حال باز هم احتمال رخ دادن اشتباه در آنها وجود دارد. برخی علائم هشدار دهنده پارگی رحم عبارتند از:
- درد رحمی شدید و ناگهانی
- انقباضات رحمی بدون تسکین یابی
- برگشت جنین به ناحیه رحم با کاهش ضربان قلب
- خونریزی واژینال شدید
- فشار جنینی
- سرگیجه و از دست دادن هوشیاری
- شروع شدید درد در محل زخم جراحی قبلی
- عدم احساس انقباضات رحمی بسیار بالا و یا حتی انقباضات با شدت کم
خطرات پاره شدن رحم زنان
این وضعیت قادر است نگرانی‌هایی را برای سلامتی شما و جنین تان ایجاد کند. در موارد نادر نیز یک وضعیت کشنده برای مادر و نوزاد است. در صورتی که این وضعیت تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است منجر به آسیب فیزیکی دائمی به مادر، از جمله ناتوانی در حفظ بارداری های بعدی شود.
اگر جنین شما در هنگام پارگی در رحم بوده باشد، احتمال سقط جنین دو چندان می شود. همچنین ممکن است نوزادان به دلیل کمبود اکسیژن ناشی از پارگی دچار مشکلات سلامتی مانند آسیب مغزی شوند.
درمان پارگی رحم
تشخیص زودهنگام کلید درمان است. در دوران بارداری، پارگی رحم اغلب منجر به زایمان زودرس نوزاد شما می شود. البته احتمال این که با زایمان سزارین نوزاد نجات داده شود، همچنان وجود دارد.
همچنین از طریق سزارین پزشک شما این فرصت را پیدا می کند که دیواره رحم را از طریق جراحی ترمیم نماید. پس از سزارین، پزشک محل پارگی را بخیه زده و ممکن است برای رفع درد پس از عمل، داروهایی را برای شما تجویز نماید. به خاطر داشته باشید که استراحت و اجازه دادن به بدن برای بهبودی پس از پارگی رحم بسیار حائز اهمیت است.
پیشگیری
متأسفانه نمی توان از بروز این وضعیت به طور کامل پیشگیری کرد. اما پزشک قادر است احتمال پارگی رحم را پیش بینی کرده و اقداماتی را برای جلوگیری از آن انجام دهد. این اقدامات پیشگیرانه ممکن است شامل زایمان سزارین فرزندان بعدی شما و نظارت بیشتر در طول بارداری باشد.
ملاحظات
اگر قبلاً تحت عمل سزارین قرار گرفته اید، ممکن است بخواهید برای بارداری های بعدی نیز روش سزارین را در نظر بگیرید. به دنبال عمل سزارین، پزشک می تواند نوزاد شما را بدون فشار انقباضات و زایمان تاثیر گذار بر روی رحم و نوزاد شما به دنیا بیاورد.
اگر ترجیح می دهید به دنبال سزارین، زایمان طبیعی انجام دهید، که اغلب به آن VBAC گفته می شود، باید از عوامل خطر آگاه باشید. در صورتی که عوامل خطر شما کم باشد، ممکن است پزشک شما با انجام زایمان طبیعی موافقت کند. به طور کلی پزشکان جنبه های زیر را در بارداری مورد ارزیابی قرار می دهند:
- اندازه کلی رحم
- اندازه نوزاد
- علائم حیاتی مانند فشار خون، سطح قند، پروتئین در ادرار
- زایمان قبلی
- زمان بهبودی پس از زایمان قبلی
پزشکان همچنین نوع برش ایجاد شده در سزارین قبلی شما را در نظر می گیرند:
- عرضی کم. این برشی است که به صورت افقی در زیر شکم و قسمت نازک‌تر رحم ایجاد می‌شود. این شایع ترین نوع برش است و کمترین احتمال پارگی را در آینده دارد.
- عمودی کم. این یک برش عمودی است که روی شکم شما ایجاد می شود و خطر پارگی های آینده را افزایش می دهد.
- عمودی بالا. این برشی است که به صورت عمودی در قسمت بالای رحم شما ایجاد شده و به احتمال زیاد بالای ناف قرار دارد. اغلب در زایمان های زودرس از این روش استفاده می شود و بیشترین خطر پارگی های رحمی در آینده را به همراه دارد.
مهم نیست که چگونه نوزاد خود را به دنیا می آورید، به یاد داشته باشید که سلامتی شما و کودکتان اولویت شماره یک تیم پزشکی شماست.
چنانچه در دوران بارداری فشار زیادی را در ناحیه رحم خود تجربه می کنید، می توانید در این باره با متخصصین زنان و زایمان طبینجا بصورت آنلاین مشورت نمایید.