چرا انجام چکاپ کامل نزد پزشک ضروری است؟
پیشگیری بهتر از درمان است؛ به همین دلیل است که انجام منظم چکاپ کامل نزد پزشک ضرورت دارد.
ارزیابی منظم وضعیت سلامتی، غربالگری بیماری‌های مزمن و سرطان‌ها و ارزیابی سبک زندگی علاوه بر این که می‌توانند به حفظ سلامتی شما کمک کنند، ریسک ابتلا به بیماری‌های مزمن و کشنده را هم در شما کم می‌کنند.
در متن پیش رو قصد داریم به شما بگوییم چرا انجام چکاپ روتین ضرورت دارد، هر چند وقت یک بار لازم است انجامش دهید و چه آمادگی‌هایی لازم دارد.
در این مقاله می‌خوانید:
- هر چند وقت یک بار لازم است برای چکاپ اقدام کنید؟
- چرا انجام چکاپ روتین ضرورت دارد؟
- در یک چکاپ کامل چه کارهایی لازم است انجام شود؟
- معاینه فیزیکی برای چکاپ کامل و روتین چگونه انجام می‌شود؟
- برای یک جلسه چکاپ چه آمادگی‌هایی لازم است؟
هر چند وقت یک بار لازم است برای چکاپ اقدام کنید؟
پاسخ به این سوال به عوامل گوناگونی بستگی دارد؛ از جمله سن شما، ریسک فاکتورها و وضعیت کلی سلامتی شما. برای مثال درصورتی که سابقا به بیماری خاصی از قبیل سرطان مبتلا بودید، چکاپ روتین شما با کسی که پیش از این سرطان نداشته است، قطعا فرق می‌کند.
با این که توصیه‌ها برای انجام چکاپ کامل فرق می‌کند، انجام چکاپ روتین به صورت زیر پیشنهاد می‌شود:
- درصورتی که زیر 50 سال سن دارید و از نظر سلامتی در وضعیت خوبی هستید، هر 3 سال یک بار
- درصورتی که 50 سال را رد کرده‌اید، سالی یک بار
درصورتی که بیماری زمینه‌ای خاصی از قبیل دیابت یا COPD داشتید، فواصل بین چکاپ ممکن است کمتر باشد و دیگر به سن ربطی ندارد.
بسته به ریسک‌فاکتورها و نتایج آزمایشات پزشک زمان چکاپ کامل بعدی را تعیین می‌کند.
چرا انجام چکاپ روتین ضرورت دارد؟
انجام منظم چکاپ نزد پزشک فواید بسیار گوناگونی دارد؛ از جمله:
- پیدا کردن مشکلات تهدید کننده‌ی سلامتی پیش از این که مشکل‌ساز شوند
- درمان زودرس که می‌تواند نتایج بهتری را به دنبال داشته باشد
- ارزیابی منظم مشکلات سلامتی که خود شانس بروز علائم و عوارض جدی را کم می‌کند
- اطلاع همیشگی از واکسن‌ها ضروری و تست‌های غربالگری
- کاهش هزینه‌های سلامتی که درصورت تشخیص دیرهنگام بیماری‌ها ممکن است به شما تحمیل شود.
- دانستن روش‌های جدید برای افزایش طول عمر و داشتن یک زندگی سالم
در یک چکاپ کامل چه کارهایی لازم است انجام شود؟
در طول یک جلسه چکاپ کامل پزشک وضعیت قبلی و فعلی سلامتی شما را ارزیابی می‌کند و تست‌های غربالگری ضروری را درخواست می‌کند
برای زنان و مردان، یک جلسه روتین چکاپ باید موارد زیر را شامل شود:
- سابقه بیماری‌های قبلی
- سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به بیماری‌ها درصورت لزوم
- سابقه مصرف داروها و سابقه آلرژی
- سابقه واکسیناسیون و تست‌های غربالگری
اغلب موارد زیر هم برای زنان و هم برای مردان بررسی می‌شود:
- فشار خون بالا
- چاقی براساس شاخص توده بدنی (BMI)
- مصرف تنباکو
- مصرف الکل و مواد
- افسردگی
- غربالگری HIV برای سنین 15 تا 65 سال و هر کس که درمعرض خطر است
- هپاتیت سی برای متولدین 1945 تا 1965
- دیابت نوع 2 برای هرکسی که ریسک فاکتور یا سابقه خانوادگی ابتلا به آن را دارد
- سرطان روده بزرگ از 50 سال به بعد
- سرطان ریه با استفاده از سی تی اسکن برای همه سنین 55 تا 80 سالی که در حال حاضر سیگار مصرف می‌کنند و یا در 15 سال اخیر سابقه مصرف سیگار داشته اند
زنان
تست‌های تخصصی که برای زنان درخواست می‌شود، شامل موارد زیر است:
- ماموگرافی برای ارزیابی سرطان پستان بین سنین 50 تا 74 سال( اخیرا در برخی منابع سن آغاز ماموگرافی تا 40 سال هم پایین آمده است. )
- پاپ اسمیر در زنان سن 21 تا 65 سال برای غربالگری سرطان دهانه رحم
- غربالگری کلسترول بالای خون از سن 45 سالگی
- غربالگری پوکی استخوان از سن 65 سالگی
مردان
تست‌های تخصصی که برای مردان درخواست می‌شود، شامل موارد زیر است:
- ارزیابی آنوریسم آئورت شکمی(AAA) در مردان با سابقه مصرف سیگار بین سنین 65 تا 75 سال
- ارزیابی پروستات به طور روتین درخواست نمی‌شود، اما برحسب شرایط پزشک ممکن است انجام آن را از سن 50 سالگی برای شما درخواست کند
- ارزیابی کلسترول بالای خون از سن 35 سالگی
معاینه فیزیکی برای چکاپ روتین چگونه انجام می‌شود؟
در طول یک جلسه چکاپ موارد زیر حین انجام معاینه انجام می‌شود:
- اندازه گیری فشار خون و سایر علائم حیاتی
- مشاهده بدن برای ارزیابی وجود هر گونه ضایعه پوستی یا رشد غیرطبیعی
- لمس شکم و یا سایر نواحی بدن برای پیدا کردن هرگونه موارد غیر طبیعی، اندازه، مکان و درد حین لمس ارگان‌های داخلی بدن
- درصورتی که خانم بین سنین 21 تا 65 سال هستید، پزشک ممکن است تست پاپ اسمیر برایتان انجام دهد
- براساس سن، سابه قبلی بیماری‌ها و شرایط دیگر پزشک ممکن است معاینات دیگری هم در نقاط دیگر بدن برایتان انجام دهد.
- پس از پایان معاینه پزشک نتیجه را با شما درمیان خواهد گذاشت و درصورتی که نیاز به انجام یک تست اختصاصی باشد، آن را برایتان درخواست می‌کند.
برای یک جلسه چکاپ چه آمادگی‌هایی لازم است؟
پیش از رفتن به یک جلسه چکاپ نزد پزشک بهتر است موارد زیر را درنظر داشته باشید:
- درصورتی که نزد پزشک جدیدی می‌رود، سابقه قبلی بیماری‌ها، واکسیناسیون و مدارک پزشکی‌تان را همراه خود داشته باشید. پزشک ممکن است یک تست خونی به نام تیتر آنتی بادی برای شما درخواست کند تا سابقه واکسیناسیون را در شما ارزیابی کند.
- درصورتی که قبلا هم پیش پزشک خود رفته اید، هرگونه تغییر در علائم و وضعیت سلامتی خود را به دقت برای او توضیح دهید.
- مطمئن باشید که نام همه داروهای درحال مصرفتان را به پزشک خود بگویید؛ مسکن‌ها و داروهای بدون نسخه، مکمل‌ها و هرگونه داروی گیاهی در حال مصرف هم از این قاعده مستثنی نیستند.
- لیستی از همه علائم، واکنش‌های آلرژی و دارویی اخیر خود را تهیه کنید تا آن‌ها را با پزشکتان درمیان بگذارید.
- سوالاتی را که می‌خواهید با پزشک خود درمیان بگذارید از قبیل تهیه کنید.
نکته پایانی
برای داشتن یک زندگی سالم لازم است در قدم اول مسئولیت سلامتی خود را به عهده بگیرید؛ انجام چکاپ روتین و ارزیابی منظم وضعیت سلامتی و انجام به موقع تست‌های غربالگری بهترین کاری است که می‌توانید در این جهت انجام دهید.
انجام منظم چکاپ کامل وضعیت سلامتی شما را به طور روتین و در فواصل مشخص ارزیابی کرده و از بروز علائم جدی و خطرناک بیماری‌ها پیشگیری می‌کند.
توصیه‌های مختلفی برای این که هر چند وقت یک بار لازم است برای چکاپ اقدام کنید وجود دارد؛ اما اغلب گفته می‌شود که بهتر است زیر 50 سال و وضعیت مناسب سلامتی هر 3 سال یک بار و در سنین بالای 50 سال هر سال یک بار چکاپ روتین انجام شود.
درصورتی که بیماری زمینه‌ای خاصی داشته باشید، فارغ از سنی که هستید، پزشک فواصل چکاپ را تعیین می‌کند.
شما می‌توانید با استفاده از سامانه آنلاین طبینجا از پزشک داخلی ما مشاوره بگیرید.