کشت نمونه های دستگاه تناسلی در مردان و زنان یکی از روش های آزمایشگاهی مرسوم برای تشخیص علت و نوع بیماری ایجاد شده در این منطقه است. اما کشت ترشحات تناسلی به دلایل مختلفی انجام می شود که در این پست از طبینجا بیشتر به آنها خواهیم پرداخت.
کشت ترشحات تناسلی مردان
مجرای ادراری در مردان لوله ای است که ادرار و مایع منی از طریق آلت تناسلی به خارج از بدن منتقل می کند. علاوه بر ادرار یا مایع منی، هر گونه ترشحات دیگر نیز از دهانه آلت تناسلی خارج می شود.
ترشحات تناسلی مردان می تواند چندین رنگ مختلف داشته و به دلیل تحریک یا عفونت مجرای ادرار رخ دهد.
از کشت ترشحات مجرای ادراری برای شناسایی عفونت در مجرای ادراری یا دستگاه تناسلی، به ویژه در مردان و پسر بچه ها استفاده می شود. این روش آزمایشگاهی را کشت ترشحات پیشابراه یا کشت ترشحات تناسلی نیز می نامند. (1)
نحوه نمونه گیری ترشحات مردان
در اغلب موارد نمونه گیری در مطب و توسط پزشک انجام می شود. برای آماده شدن این آزمایش، حداقل 1 ساعت قبل از نمونه گیری، از ادرار کردن خودداری کنید. ادرار ممکن است برخی از میکروب های موجود در مجرا را شستشو داده و از بین ببرد.
ابتدا پزشک نوک آلت تناسلی، جایی که مجرای ادرار در آن قرار دارد را با یک سواب استریل تمیز می کند. سپس، یک سواب پنبه استریل را در حدود نیم سانتی متر داخل مجرای ادرار قرار داده و سواب را می چرخاند تا یک نمونه به اندازه کافی بزرگ جمع آوری شود. با وجود این که این روند نمونه گیری ترشحات آلت تناسلی سریع است، اما ممکن است ناراحت کننده یا با کمی درد همراه باشد.
سپس نمونه برای کشت به آزمایشگاه فرستاده می شود و وجود هر گونه باکتری یا عوامل دیگر مورد بررسی قرار می گیرد.
کشت ترشحات تناسلی زنان
داشتن ترشحات واژن برای زنان به ویژه در دوران باروری طبیعی است، اما اگر ترشحاتی داشته باشید که رنگ، بو یا مقدار غیر معمول داشته باشد یا با درد همراه باشد، ممکن است نشانه عفونت باشد. ترشحات معمولی باید سفید یا زرد به نظر برسند، از طرفی میزان ترشحات نیز می تواند در مراحل مختلف چرخه قاعدگی دستخوش تغییراتی شود. (2)
روش نمونه گیری از ترشحات واژن
ممکن است پزشک از شما بخواهد موارد زیر را به منظور آمادگی برای کشت ترشحات واژن انجام دهید:
- چند روز قبل از نمونه گیری، از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
- از مصرف هرگونه محصولات واژینال یا دوش قبل از نمونه گیری خودداری کنید.
- از مصرف هرگونه داروی واژینال خودداری کنید.
- استفاده از دوش واژینال یا تمیز کردن ناحیه واژن با محصولات خاص می تواند عفونت را گسترش دهد. عدم دوش گرفتن حداقل 24 ساعت قبل از معاینه لگن بسیار مهم است.
به منظور نمونه گیری ترشحات واژن، پزشک زنان در طول معاینه لگن از سلول های مخاطی رحم نمونه برداری می کند. در طول معاینه لگن، پزشک از وسیله ای برای باز نگه داشتن واژن استفاده می کند سپس از یک سواب برای جمع آوری نمونه ای از سلول های مخاطی داخل رحم استفاده خواهد کرد. در طول این قسمت از نمونه برداری، ممکن است با کمی احساس فشار، گرفتگی یا ناراحتی همراه باشد. نمونه های تهیه شده برای بررسی دقیق تر به آزمایشگاه ارسال می شوند.
علت درخواست کشت ترشحات
در اغلب موارد، در صورت داشتن علائم یا نشانه های عفونت دستگاه ادراری، پزشک ممکن است انجام آزمایش ترشح مجرای ادراری را توصیه کند. از جمله این موارد می توان به علائم زیر در مردان اشاره کرد:
- ادرار دردناک
- افزایش دفعات ادرار
- ترشحات مجرای ادراری
- قرمزی یا ورم در اطراف مجرای ادرار
- بیضه های متورم
پزشک ممکن است کشت ترشحات واژن را در صورت مشاهده علائم زیر درخواست نماید:
- افزایش یا کاهش قابل توجه در مقدار ترشحات واژن
- تغییر رنگ یا قوام ترشحات واژن
- بوی بد ترشحات
- وجود درد لگن
- وجود زخم یا ضایعاتی در دستگاه تناسلی زنان
- علائم عفونت مجاری ادراری مانند احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- علائم دیابت مانند افزایش تشنگی، افزایش اشتها یا کاهش وزن
- داشتن تب
کشت نمونه دستگاه تناسلی برای عوامل باکتریایی یا قارچی موجود در مجرای ادرار انجام می شود. این آزمایش می تواند عفونت های مقاربتی (STIs) مانند سوزاک و کلامیدیا را تشخیص دهد. البته در صورتی که شریک جنسی علائم مربوط به عفونت های مقاربتی را داشته باشد، ممکن است این آزمایش بدون مشاهده هیچ گونه علائمی در شما نیز درخواست داده شود.
سوزاک
سوزاک یک عفونت شایع باکتریایی منتقله از راه جنسی است که غشاهای مخاطی دستگاه تناسلی را تحت تاثیر قرار می دهد. سوزاک می تواند مناطق زیر را درگیر نماید:
- دهانه رحم، رحم و لوله های فالوپ در زنان
- پیشابراه در زنان و مردان
- اگرچه سوزاک بیشتر در دستگاه تناسلی رخ می دهد، اما می تواند گلو یا مقعد نیز درگیر کند.
کلامیدیا
کلامیدیا شایع ترین عفونت باکتریایی منتقله از راه جنسی است. کلامیدیا می تواند باعث ایجاد اورتریت و پروکتیت (عفونت راست روده) در مردان و زنان شود.
علائم عفونت تناسلی
برخی از علائم مربوط به عفونت سوزاک و کلامیدیا می توانند باعث درخواست این آزمایش شوند. این علائم در مجرای ادراری مردان عبارتند از:
- ادرار دردناک
- ترشح چرکی از نوک آلت تناسلی
- درد یا ورم بیضه ها
عفونت های دستگاه تناسلی در زنان مبتلا به سوزاک یا کلامیدیا معمولاً با علائم زیر همراه است:
- ترشحات غیرطبیعی واژن
- درد زیر شکم یا واژن
- مقاربت دردناک
پروکتیت سوزاکی یا کلامیدیائی در مردان و زنان اغلب با درد و چرک راست روده یا ترشحات خونی از راست روده همراه است.
تفسیر نتیجه آزمایش
یک نتیجه طبیعی و منفی به این معنی است که هیچ گونه عوامل خارجی در کشت وجود نداشته و شما عفونتی ندارید.
یک نتیجه غیر طبیعی و مثبت به این معنی است که رشد عوامل خارجی در محیط کشت شناسایی شد. به عبارتی نشان دهنده عفونت در دستگاه تناسلی شما است. سوزاک و کلامیدیا شایع ترین این عفونت ها هستند.
چنانچه نسبت به وجود عوامل عفونی در ترشحات تناسلی خود نگران هستید می توانید با متخصصین زنان و اورولوژی ما مشورت نمایید.