روی یا زینک یک ماده معدنی مهم است که برای تعدادی از عملکردهای بدن شامل انرژی و متابولیسم مورد نیاز می باشد. یکی از مهمترین نقش های روی در بدن حمایت از سیستم ایمنی است که از ما در برابر عوامل بیماری زا، عفونت ها و بیماری ها محافظت می کند. از آنجایی که روی در بسیاری از عملکردها بسیار مهم است، علائم کمبود روی می تواند نشان دهنده وجود مشکلات زیادی در بدن باشد.
نقش روی در بدن
ماده زینک همچنین در تجزیه کربوهیدرات ها که تامین کننده انرژی بوده و همچنین رشد، تقسیم و تولید مثل سلول های بدن نقش دارد. از آنجایی که زینک یکی از ریزمغذی‌های مهم برای سلامتی و تندرستی است برای عملکرد صحیح موارد زیر در بدن مورد نیاز است:
- غده تیروئید
- هضم
- تمرکز، خلق و خو و خواب
- التیام زخم
- سیستم ایمنی سالم
- تولید اسپرم
- عملکرد پروستات
- دریافت روی برای فعالیت بیش از 90 آنزیم مورد نیاز است.
کمبود روی در بدن
یک رژیم غذایی سالم و متعادل می تواند به تامین مواد معدنی و ویتامین های لازم کمک کند. روی در غذاهای غنی از پروتئین مانند لوبیا، گوشت قرمز (گوشت گاو و بره) و بادام زمینی یافت می شود. در صورتی که دچار کمبود روی باشید، می توانید آن را به عنوان مکمل نیز مصرف کنید.
افراد مبتلا به کمبود روی ممکن است برخی از موارد زیر را تجربه کنند:
- از دست دادن بینایی و شنوایی
- زبان متورم
- حساسیت به عفونت ها
- تاخیر در بلوغ جنسی (در مردان)
- کاهش میل جنسی و کاهش تعداد اسپرم
- کاهش رشد
- ریزش مو
- کاهش اشتها و کاهش وزن
- خشکی پوست
- تغییر فرم یا تغییر رنگ ناخن ها (لکه های سفید روی ناخن ها)
- مشکلات پوستی مانند آکنه و بثورات
- آلرژی های مکرر
- مشکلات عصبی، خلق و خو و خواب
- کم خونی
- مصرف مناسب روی برای رشد کودکان در حال رشد بسیار مهم است.
کمبود شدید روی می تواند برای سلامت و تندرستی کودکان در حال رشد خطرناک باشد. اگر شما به عنوان یک والد نسبت به دریافت مقادیر کافی روی فرزندتان مشکوک هستید و فرزندتان علائم تاخیر یا توقف رشد، عفونت های مکرر و کاهش وزن و اشتها را تجربه می کند، بهتر است با یک متخصص اطفال در این باره صحبت نمایید. البته این علائم همچنین می توانند نشان دهنده سایر شرایط جدی باشند که نیاز به مراقبت پزشکی دارند.
کمبود روی و خارش بدن
تحقیقات نشان می‌دهد که ماده معدنی روی یک گزینه درمانی مفید برای خارش بدن است. چرا که از ریزش سلول‌های ماست‌سل جلوگیری کرده و ترشح هیستامین را کاهش می‌دهد که می‌تواند به برطرف شدن خارش کمک کند.
علائم کمبود روی
روی برای رشد، تقسیم و تولید مثل سلولی، رشد سلول های خونی و حواس ضروری است. در نتیجه، اگر مبتلا به کمبود روی باشید، علائم شما می تواند بر بسیاری از سیستم ها و عملکردهای بدن شما تأثیر بگذارد.
علائم شایع
برخی از علائم شایع کمبود روی عبارتند از:
- آلوپسی (نازک شدن یا ریزش مو)
- تاخیر در بلوغ جنسی (در مردان)
- اسهال
- پوست خشک یا پوسته پوسته
- از دست دادن اشتها
- از دست دادن بینایی یا تغییر در بینایی
- رشد ضعیف یا متوقف شده
- عفونت های مکرر
- کاهش حس بویایی یا چشایی
- مشکلات گوارشی، مانند اسهال
- نازک شدن و سفید شدن موها
- زخم، کبودی‌ها یا شرایط دیگری که به کندی بهبود می‌یابند.
- کاهش وزن بی دلیل
علائمی احتمالی نشان دهنده یک بیماری جدی
در برخی موارد، کمبود روی می تواند حاکی از یک بیماری جدی باشد که باید سریعا تحت درمان قرار گیرد. اگر شما یا فردی که در کنار او هستید هر یک از این علائم جدی را نشان داد، بهتر است سریعا یک ارزیابی توسط پزشک صورت گیرد:
- تأخیر و ناتوانی در رشد کودکان
- اختلال شناختی
- عفونت های مکرر
- کاهش وزن غیرمعمول یا شدید
- هیپوگنادیسم در مردان، زمانی است که بدن تستوسترون کافی تولید نمی کند.
- ضایعات پوستی
علت کمبود روی
کمبود روی به دلیل سطوح ناکافی زینک در رژیم غذایی ایجاد می شود. دریافت روی از منابع گیاهی نسبت به منابع گوشتی برای بدن سخت تر است. بنابراین، برخی از افراد با رژیم های گیاهخواری ممکن است با کمبود زینک مواجه باشند. اگر رژیم غذایی شما تا حد زیادی گیاهخواری است، ممکن است نیاز به مصرف مکمل های روی داشته باشید.
علت این امر این است که اسید فیتیک، یک ماده طبیعی که در گیاهان و دانه‌ها یافت می‌شود، می‌تواند با اتصال به روی جذب آن را کاهش دهد. علاوه بر این، برخی از افراد، مانند مبتلایان به دیابت، در معرض خطر بالاتری برای داشتن سطوح پایین روی قرار دارند.
عوامل خطر کمبود زینک
ممکن است به دلیل تعدادی از عوامل در معرض خطر کمبود زینک باشید. دقت داشته باشید که همه افراد در معرض خطر کمبود این ماده معدنی قرار نمی گیرند. عوامل خطر کمبود زینک عبارتند از:
- اعتیاد به الکل
- بیماری مزمن کلیه (همودیالیز)
- جذب ناقص روده مانند سندرم روده تحریک پذیر
- آکرودرماتیت انتروپاتیک (یک بیماری ارثی غیر معمول که مانع از جذب صحیح روی در افراد می شود)
- سن بالاتر
- عوامل استرس زا در زندگی
- مصرف محدود یا عدم مصرف پروتئین حیوانی
- زندگی در منطقه ای بدون دسترسی به تغذیه مناسب
- سوءتغذیه که به دلیل طیفی از عوامل مانند سرطان و بیماری های گوارشی دچار سوء جذب یا اسهال شده اند.
- افرادی که بیش از حد فیبر مصرف می کنند ممکن است در معرض خطر کمبود روی باشند
- بیماران تحت همودیالیز
- بیماران مبتلا به عفونت ویروس نقص ایمنی انسانی
- بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید
- زنان باردار یا شیرده
- افراد مبتلا به بیماری سلول داسی شکل
- بیماران مبتلا به بیماری مزمن کبدی
درمان کمبود روی
خوشبختانه کمبود روی قابل پیشگیری است. متخصصان تغذیه می‌توانند به شما در مورد کاهش خطرات آن اقداماتی را توصیه را نمایند که شامل ارائه دستورالعمل‌هایی برای دریافت روزانه مقدار مورد نیاز روی است. ممکن است بتوانید خطر کمبود روی خود را به طرق زیر کاهش دهید:
- پیروی از دستورالعمل های غذایی
- دریافت روی از منابع غذایی، مانند بادام زمینی و گوشت گاو یا بره
- مصرف مکمل های روی در صورتی که رژیم غذایی شما فاقد مقادیر کافی روی باشد.
از آنجایی که بدن انسان برای تولید یا ذخیره ماده معدنی زینک طراحی نشده است، باید از طریق غذا یا مصرف مکمل های روی به دست آید.
اگر نیازمند دریافت رژیم غذایی مناسب هستید می توانید با متخصصین تغذیه طبینجا بصورت آنلاین مشورت نمایید.