از هفته یازدهم بارداری، رشد جنین شما به طور قابل‌ملاحظه‌ای افزایش پیدا می‌کند. رحم شما در طول هفته یازدهم، در حال بزرگ شدن است و از این هفته، دوران رویانی پایان می‌یابد و دورهٔ جنینی شروع می‌شود. ما در این مقاله اطلاعات لازم درباره هفته یازده بارداری، اینکه در این هفته چه اتفاقاتی رخ می‌دهد تغییرات جنین و بدن شما چگونه است، علائم و نشانه‌های هشداردهنده را شرح می‌دهیم تا خودمراقبتی‌های لازم را انجام دهید، پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
تغییرات بدن مادر در هفته یازدهم بارداری چیست؟
وزن شما در هفته یازدهم کم‌کم شروع به افزایش می‌کند و ممکن است شبیه دوران بلوغ جوش‌هایی در پوست صورت خود مشاهده کنید. در این هفته احساس تشنگی مادر زیاد می‌شود که علت آن هم تولید زیاد خون و مایع آمنیوتیک در بدنتان است. حالت تهوع مادر کمتر و اشتها زیاد می‌شود تا مواد غذایی، به‌اندازه کافی برای رشد مناسب جنین، به بدن مادر برسد. از دیگر تغییرات عجیب بدن شما ترشح زیادتر بزاق دهان بوده که طبیعی است.
علائم مادر در هفته یازدهم بارداری چیست؟
در این هفته به علت ثابت‌شدن هورمون‌ها، بسیاری از علائم اولیه بارداری کاهش پیدا می‌کند و بدن دوباره انرژی اولیه خود را به دست می‌آورد. ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی در هفته یازدهم، متوجه رشد سریع ناخن و موهای خود شوید. در هفته 11 بارداری پایین شکم شما احتمالا تا حدودی شروع به برآمدگی می‌کند، دیگر علائم مادر در هفته یازدهم بارداری شامل موارد زیر است:
- حالت تهوع
- سوءهاضمه و سوزش سر دل
- سردرد و سرگیجه
- دردگرفتن گهگاه سینه‌ها
- تغییر ذائقه غذایی
- حساس شدن حس بویایی
- درد در اطراف برآمدگی شکم
- لکه بینی خیلی خفیف
- دیده‌شدن لکه‌های تیره روی صورت
- موهای ضخیم و براق
- پوست چرب و لکه‌دار
- درد و گرفتگی لگن، شبیه دردهای پریودی
تغییرات جنین در هفته یازدهم بارداری چگونه است؟
در اول هفته یازدهم بیشتر اندام‌های حیاتی جنین شکل‌گرفته‌اند و کم‌کم، شروع به فعالیت می‌کنند. جنین در این هفته از بارداری اندازه یک هسته خرما بوده، یعنی حدوداً 4 سانتی‌متر طول و تقریباً 8 گرم وزن آن است. در هفته یازدهم سرعت رشد فرزند شما به طور قابل‌ملاحظه‌ای افزایش پیدا می‌کند و سر جنین یک‌سوم بدنش را تشکیل می‌دهد.
استخوان‌های صورت جنین در حال شکل‌گیری هستند و اجزای صورت از جمله بینی، گوش‌ها و چشم‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند و جنین بیشتر شبیه انسان می‌شود. پلک بالای چشم روی پلک پایین قرار می‌گیرد و چشمان جنین به مدت چند هفته بسته می‌مانند. انگشتان فرزند شما، کشیده‌تر و از هم متمایز می‌شوند و ناخن‌ها تشکیل می‌شوند.
در هفته یازدهم بارداری دهلیزها و بطن‌ها کامل شده و قلب در حال تپیدن است. همچنین کبد تولید گلبول‌های سفید و کلیه‌ها تصفیه ادرار را، شروع می‌کنند. اندام‌های تناسلی از پایان این هفته شروع به رشد می‌کنند، اما برای تعیین جنسیت بسیار زود است، زیرا اجزای دستگاه تولیدمثل هنوز از هم متمایز نشده است.
در هفته یازدهم اولین علائم مربوط به تنفس در فرزند شما مشاهده می‌شود. بدن جنین کشیده‌تر می‌شود و دست و پاها شروع به حرکت می‌کنند؛ اما این حرکات قابل‌تشخیص برای مادر نیستند.
مراقبت‌های پزشکی هفته یازدهم بارداری
در هفته یازدهم بارداری ممکن است پزشک بر اساس سن مادر، شرایط جسمانی، سابقه درمانی و موارد دیگر آزمایش‌های ژنتیکی جنین را برای بیماری‌هایی همچون سندرم داون تجویز کند. آزمایش‌ها در این هفته مشکلاتی از قبیل دیابت بارداری و پره اکلامپسی را مشخص کرده و به‌طورکلی سلامت مادر و فرزند را بررسی می‌کنند.
سونوگرافی جنین در هفته یازدهم بارداری
مادرانی که حاملگی پرخطر دارند ممکن است سونوگرافی‌های زیادی را در سه ماه اول بارداری خود انجام دهند. در آزمایش هفته یازدهم، سن بارداری محاسبه می‌شود. مهم‌ترین آزمایشی که توسط پزشک انجام می‌شود اندازه‌گرفتن ضخامت مایع پشت گردن جنین است که از روی این ضخامت، پزشک ناهنجاری‌های کروموزومی را تشخیص می‌دهد و در صورت مشکوک بودن، نمونه‌برداری پرزهای کوریونی CVS تجویز می‌شود.
در آزمایش CVS نمونه‌برداری سلول‌های جفت برای بررسی اختلالات کروموزومی انجام می‌شود. برای زنانی که دوقلو باردار هستند، سونوگرافی بند ناف و جفت جنین‌ها را نشان می‌دهد و در این آزمایش همسان یا غیر همسان بودن دوقلوها قابل تشخیص است.
مادر در هفته یازدهم بارداری چه تغذیه‌ای داشته باشد مناسب است؟
طبیعی است که همچنان حالت تهوع و بی‌اشتهایی داشته باشید، اما بهتر است میوه‌ها و سبزیجات تازه را حتما در رژیم غذایی خود بگنجانید. رسیدن مواد غذایی مانند آهن و پروتئین‌ها در این هفته بسیار اهمیت دارد، پس از خوردن غذاهای پروتئینی و سبزیجات با برگ سبز تیره مانند اسفناج غافل نشوید.
فراموش نکنید در هفته یازدهم بارداری آب زیاد بنوشید و سعی کنید در طول روز ساندویچ‌های کوچک و مقوی مانند کره و عسل بخورید. از مصرف سرخود داروها به‌ویژه مسکن‌ها جدا خودداری کنید و اگر مشکلاتی مانند میگرن دارید زیر نظر پزشک دارو مصرف کنید. سعی کنید غذاهای ممنوعه را بشناسید و سطح آهن بدنتان را کنترل کنید.
مشکلات شایع هفته یازدهم بارداری
در هفته یازدهم نیز مانند سایر هفته‌ها ممکن است با مشکلاتی روبه‌رو شوید. شایع‌ترین این عوارض حالت تهوع، سردرد، یبوست، تکرر ادرار، حساس شدن سینه‌ها و خستگی هستند. اگر مراقبت‌های پیش از بارداری از جمله مراجعه پیش دندان‌پزشک را انجام نداده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم هر چه سریع‌تر این کار را انجام دهید.
انجام آزمایش‌های غربالگری معمولاً از هفته یازدهم بارداری شروع می‌شود و هدف آن هم تشخیص اختلالات ژنتیکی است. اگر علائم زیر را در هفته یازدهم احساس کردید حتماً به پزشک مراجعه کنید:
- استفراغ شدید و یا اسهال
- غش‌کردن یا سرگیجه
- تب بالاتر از ۳۸ درجه سانتی‌گراد
- ترشحات غیرمعمول واژن
- خونریزی
- درد، سوزش یا مشکل در دفع ادرار
- گرفتگی یا درد شکمی غیرمعمول یا شدید
- تورم اندام‌های بدن
- تاری دید
- وجود اختلال در بینایی
- سردردهای شدید
- تورم در دست‌ها، انگشتان یا صورت
بایدها و نبایدهای هفته یازدهم بارداری
بایدها و نبایدهایی که باید در هفته یازدهم بارداری رعایت کنید، عبارت‌اند از:
- از مصرف مشروبات الکلی و سیگار خودداری کنید.
- بدون تجویز پزشک، دارویی مصرف نکنید.
- برای حفظ سلامتی به طور منظم ورزش‌های ملایم انجام دهید.
- در هفته 11 استفاده از رنگ مو برای سلامتی خودتان و جنین بسیار مضر است.
- از مصرف بیش از حد کافئین بپرهیزید.
- از خوردن غذاهای نپخته یا نیم‌پز خودداری کنید.
- مصرف ماهی در دوران بارداری مفید است؛ اما سعی کنید بیش از 340 گرم در هفته ماهی نخورید.
- سعی کنید از رژیم غذایی سالمی پیروی کنید و ویتامین‌های توصیه‌شده در بارداری را مصرف کنید.
- اگر دچار ویار به مواد غیرخوراکی شده‌اید به این مشکل هرزه‌خواری گفته می‌شود که نشان‌دهنده کم‌بودن یک ماده غذایی در بدنتان است. حتماً باید با پزشک خود مشورت کنید.
سخن پایانی
در این مقاله به طور کامل با اتفاقاتی که برای مادر و جنین در هفته یازده بارداری رخ می‌دهد، آشنا شدید. در صورتی که باردار هستید، فرقی ندارد در چه هفته‌ای هستید، باید با پزشک مشورت کرده و از مراقبت‌ها، تغذیه و عوامل خطر آگاهی پیدا کنید.
سؤالات متداول
در هفته یازدهم بارداری چه بخوریم؟
در دوران بارداری باید مصرف میوه و سبزیجات تازه را افزایش دهید. کلسیم و ویتامین C در بارداری از اهمیت زیاد برخوردار است. مصرف مواد غذایی مانند حبوبات را برای کاهش نفخ در بارداری، کاهش دهید.
هفته یازدهم، ماه چندم بارداری می‌شود؟
در هفته یازدهم شما در ماه سوم بارداری قرار دارید.
آیا دیدن لکه در هفته 11 بارداری طبیعی است؟
در سه ماه اول بارداری دیدن لکه‌های خفیف طبیعی است. اما اگر زیاد و به همراه دل‌درد باشد به پزشک مراجعه کنید.
آیا تکرر ادرار در هفته یازدهم نرمال است؟
به علت رشد رحم و فشار واردشده به مثانه، تکرر ادرار طبیعی است.
