ترس از فضای بسته که با عنوان کلاستروفوبیا نیز شناخته می شود مانند هر ترس دیگری شدت آن از هر فردی به فرد دیگر متفاوت است. شما ممکن است علائم این ترس را در اتاق های کوچک، پر ازدحام و بسیاری از مناطق دیگر تجربه کنید.
افراد مبتلا به این نوع هراس از بودن در آسانسور، استفاده از ترن هوایی و سرویس بهداشتی عمومی دچار حملات پانیک می شوند. اتاقهای تصویربرداری مغناطیسی (MRI) و سایر آزمایشهای پزشکی نیز در صورت ابتلا به کلاستروفوبیا میتوانند دشوار یا غیرممکن باشند.
علائم کلاستروفوبیا
اگر شما مبتلا به کلاستروفوبیا باشید، ممکن است علائم خفیف اضطراب یا علائم شدید حملات پانیک را در محیط های بسته تجربه کنید. علائم شما ممکن است با ماندن طولانی مدت در این محیط شدت یابد. حتی امکان گریه کردن، فریاد کشیدن و یا تلاش برای خارج شدن از این محیط وجود دارد. در حالی که هر کسی به فوبیای محیط بسته به نوعی پاسخ می دهد، علائم ممکن است شامل:
- اجتناب غیر قابل کنترل برای ادرار کردن
- درد قفسه سینه
- لرز و احساس گرما
- احساس خفگی
- گیجی
- مشکلات تنفسی
- خشکی دهان
- احساس گیجی یا غش
- سردرد
- تپش قلب
- تهوع
- لرز
- تعریق
- صدای زنگ زدن گوش
- احساس اینکه دیوارها بسیار نزدیک هستند
در نهایت، ممکن است شروع به ترس از فعالیتهایی کنید که باعث احساس بسته بودن در شما کند. ممکن است مهمانیهای شلوغ یا اتفاقات دیگر را رها کنید، از سواریهایی که از بند استفاده میکنند اجتناب کنید، در را هنگام ورود به اتاقهای کوچک باز بگذارید، یا امتیازات دیگری برای ترس خود قائل شوید.
در حالی که این لحظات ممکن است به نظر زودگذر برسد، تکرار حملات پانیک و احساس ترس و اضطراب می تواند باعث افزایش مداوم استرس گردد که می توان برای بدن مضرر باشد.
تشخیص
دانستن ترس از فضاهای بسته ممکن است برای رسمی کردن تشخیص کلاستروفوبیا کافی به نظر برسد، اما مانند سایر فوبیاها، معیارهای تشخیصی خاصی وجود دارد که باید رعایت شوند. اگر علائم شما در زندگی تان اختلال ایجاد می کند و باعث ناراحتی قابل توجهی می شود، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید.
شرایط اضطرابی مانند فوبیای خاص در طول زمان بدتر می شوند، بنابراین مداخلات اولیه می تواند به شما کمک کند تا علائم خود را قبل از اینکه آسیب جدی به زندگی شما وارد کند، مدیریت کنید.
کلاستروفوبیا در دستورالعمل تشخیصی و آماری اختلالات روانی یک وضعیت مشخص در نظر گرفته نمیشود. با این حال، اگر علائم شما معیارهای زیر را داشته باشد، ممکن است فوبیای خاصی برای شما تشخیص داده شود:
ترس شما از فضاهای تنگ مانع از توانایی شما برای شرکت در فعالیت های معمولی می شود.
شما تلاش ویژه ای می کنید تا از موقعیت هایی که شامل فضاهای بسته است، مانند بالا رفتن از پله ها به جای سوار شدن در آسانسور، اجتناب کنید.
اضطراب با پیش بینی زمان هایی که ممکن است در چنین موقعیتی قرار بگیرید، افزایش می یابد.
علائم شما نباید به دلیل بیماری دیگری باشد و باید شش ماه یا بیشتر وجود داشته باشد. یک متخصص سلامت روان می تواند شما را ارزیابی کند و تشخیص دهد که آیا علائم شما نتیجه یک فوبیا، اختلال هراس یا مشکل دیگری است یا خیر. فوبیای خاص مشابهی که به نام کلیتروفوبیا (ترس از محصور شدن یا به دام افتادن) شناخته می شود، گاهی اوقات با کلاستروفوبیا اشتباه گرفته می شود.
علت ترس از محیط بسته
محققان هنوز مطمئن نیستند که چه عواملی ممکن است باعث ایجاد کلاستروفوبیا شود. بسیاری بر این باورند که ترس از فضای بسته ممکن است ریشه در تجربیات بد دوران کودکی داشته باشد. برخی دیگر بر این باورند که ممکن است بقایای یک مکانیسم دفاعی تکاملی مرتبط با خطرات ناشی از گوشه گیری بدون فرار باشد.
سایر ترس های زمینه ای مانند ترس از آسیب، ترس از دست دادن کنترل یا ترس از مرگ نیز ممکن است در شروع کلاستروفوبیا نقش داشته باشند.
درمان
درمان کلاستروفوبیا به فرد و شدت علائم بستگی داشته و درمان های مختلفی را می تواند در بربگیرد.
درمان ترس از محیط بسته
پزشک یا درمانگر ممکن است داروهای ضد اضطراب یا داروهای ضد افسردگی را برای کمک به مدیریت علائم شما تجویز کند. اگر با هواپیما، کشتی کروز یا وسایل دیگر سفر میکنید که ممکن است یکی از دلایل معمول ترس از فضای بسته برای شما باشد، داروهای ضد اضطراب با دوز پایین ممکن است گزینهای برای سفرهای آینده باشد.
حتماً به مقدار مصرف و دستورالعملهای دارویی توجه کنید، زیرا ممکن است لازم باشد چندین روز قبل از سفر مصرف دارو را شروع کنید، یا سایر روشها مانند مصرف دارو همراه با غذا یا اجتناب از مصرف الکل را دنبال کنید.
روان درمانی
به ویژه درمان شناختی رفتاری (CBT) در درمان کلاستروفوبیا کاملاً موفق بوده است. مواجهه درمانی یکی دیگر از درمان هایی است که می تواند موثر باشد.
تکنیک های رفتاری
حساسیت زدایی سیستماتیک، روبه رو شدن با شرطی شدن، مدل سازی اغلب در ارتباط با روش های شناختی استفاده می شود. این روش ها با هم عمل می کنند تا به تغییر رفتار و احساس ترس شما کمک کنند.
مقابله
در حالی که اجتناب از فضاهای بسته یکی از راههای اجتناب از تجربه علائم ترس و وحشت است، مقابله اجتنابی نیز باعث بدتر شدن ترس و اضطراب میشود. یافتن راههایی برای کاهش هراس و ترس از فضای بسته در هنگام مواجهه با موقعیتی که باعث ایجاد احساس کلاستروفوبیا میشود، میتواند مفید واقع شود. شما ممکن است موارد زیر را امتحان کنید:
- نفس عمیق
- تصور یک صحنه آرامش بخش
- استفاده از حواس پرتی برای دور نگه داشتن ذهن از ترس
- یادآوری کردن به خود این که در امنیت هستید
- تمرین مدیتیشن برای کمک به آرامش ذهن و بدن
- برخی از افراد از طریق هیپنوتیزم و سایر اشکال جایگزین درمانی تسکین می یابند. دیگران دریافتند که روش های خودیاری مانند تجسم می تواند به آنها در حملات کلاستروفوبیا کمک کند. اگر تصمیم دارید روشهای درمانی جایگزین را امتحان کنید، حتماً تأیید متخصص سلامت روان خود را دریافت کنید. پیشنهاد میشود مقاله ترس از بیماری را نیز مطالعه کنید.
چنان چه نسبت به محیط بسته ترس و واهمه دارید، می توانید با متخصصین روانشناسی طبینجا در این باره مشورت نمایید.