چرا دچار احساس سبکی در سر و گیجی می شویم؟

شاید با دیدن فردی که دچار گیجی شده، اولین پاسخ شما به این حالت افت قند خون باشد! اما بهتر است بدانید که احساس سبکی سر تنها ناشی از یک عامل نبوده و دلایل بسیاری برای بروز آن وجود دارد.

علت احساس موج در سر

بهتر است بدانید که احساس خستگی و سبکی سر از شایعترین مشکلاتی است که افراد ممکن است با آن دست به گریبان باشند. این احساس چیزی شبیه به احساس موج در سر یا ضعف است، به طوریکه چشمان شما در حال سیاهی رفتن باشد. اگر چه عناوین دیگری مانند غش کردن نیز ممکن است به این حالت اطلاق شود با این حال سبکی در سر می تواند به صورت جداگانه یا بصورت دوره ای یا مداوم رخ دهد.

حالت پیش از سنکوپ Presyncope اغلب مربوط به شرایطی است که بر قلب یا گردش خون تأثیر گذاشته و باعث ایجاد احساس سبکی در سر می شود. این حالت زمانی در شما رخ می دهد که در وضعیت ایستاده قرار دارید یا ناگهان بلند می شوید. سایر شرایطی که به قلب مربوط نیستند نیز می توانند باعث حالت پیش سنکوپ شوند.
شدت پیش سنکوپ می تواند از خفیف تا ناتوان کننده باشد. پیش سنکوپ مزمن می تواند کیفیت زندگی فرد را به طور قابل توجهی مختل کند.

انواع گیجی سر

سبکی در سر یکی از انواع سرگیجه است. وقتی مردم به پزشک خود می گویند که دچار احساس سبکی در سر شده اند، در واقع این وضعیت چندین معنی می تواند داشته باشند که پیش سنکوپ تنها یکی از آنها است.
پیش سنکوپ به عنوان احساس از دست دادن ناگهانی هوشیاری تعریف می شود. افراد مبتلا به پیش سنکوپ معمولاً بیان می کنند که در شرایطی مانند از حال رفتن قرار دارند یا نزدیک به غش کردن هستند.

از آنجا که گیجی یک اصطلاح مبهم است، می توان از آن برای توصیف شرایط مشابهی استفاده کرد که در آن ممکن است احساس ناگهانی غش کردن وجود داشته یا نداشته باشد. از جمله آنها:

تفاوت سرگیجه و گیجی سر

سرگیجه زمانی احساس می شود که حرکتی وجود ندارد. مردم اغلب آن را به عنوان یک گرداب توصیف می کنند یا می گویند “اتاق در حال چرخش است.”
گیجی یا عدم تعادل نوعی عدم ثبات است که معمولاً هنگام راه رفتن ایجاد می شود. بسته به علت، ممکن است با سبکی در سر نیز رخ دهد.

علت احساس سبکی در سر

از آنجا که همپوشانی قابل توجهی بین پیش سنکوپ، سرگیجه و عدم تعادل وجود دارد، علل سبکی سر می تواند بسیار باشد. برخی خوش خیم بوده و برخی دیگر ممکن است شدید و حتی بالقوه تهدید کننده زندگی باشند.
به طور دقیق، پیش سنکوپ را می توان به طور گسترده به دو دسته قلبی و غیر قلبی طبقه بندی کرد. (1)
برخی از شایع ترین علل قلبی و غیر قلبی پیش سنکوپ عبارتند از:

دلایل قلبی پیش سنکوپ

1) تنگی آئورت: تنگی آئورت نوعی بیماری دریچه قلب است که در اثر انسداد جزئی دریچه آئورت ایجاد می شود.

2) برادی کاردی: برادی کاردی یک اصطلاح پزشکی برای ضربان قلب کندتر از حد طبیعی است.

3) تامپوناد قلبی: تامپوناد قلبی یک وضعیت تهدید کننده زندگی است که تجمع مایع در کیسه پریکارد، عملکرد طبیعی قلب را مختل می کند.

4) نارسایی قلبی: این حالت که به آن نارسایی احتقانی قلب هم اطلاق می شود شرایطی است که قلب قادر به پمپاژ خون کافی برای برآوردن نیازهای بدن نیست.

5) بیماری دریچه قلب: تمامی بیماری های دریچه قلب که اغلب نیازمند تعویض دریچه باشند.

6) کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک: کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک یک بیماری نسبتاً شایع است که در آن عضله قلب ضخیم شده و قادر به پمپاژ طبیعی خون نیست.

7) افت فشار خون ارتوستاتیک: بیماران مبتلا به فشار خون ارتوستاتیک، که به آن فشار خون وضعیتی نیز گفته می شود، ممکن است هنگام ایستادن پس از نشستن یا دراز کشیدن برای مدتی دچار احساس سبکی در سر (یا حتی افتادن یا بیهوشی) شوند.

8) سکته قلبی خاموش: حمله قلبی خاموش به حمله ای اطلاق می شود که بدون ایجاد علائم قابل توجه یا کمترین علائم رخ می دهد، بطوریکه افراد آن را جدی تلقی نمی کنند.

9) تاکی کاردی بطنی: شرایطی که برای ضربان قلب سریعتر از 100 ضربه در دقیقه اطلاق می شود.

دلایل غیر قلبی پیش سنکوپ

1) افت شدید فشار خون: افت ناگهانی فشار خون می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، که برخی از آنها ممکن است تصادفی بوده، در حالی که برخی دیگر ممکن است نشانه یک بیماری بالقوه تهدید کننده زندگی باشند.

2) آنافیلاکسی: آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید و بالقوه تهدید کننده حیات است.

3) کم آبی بدن: هنگامی که بدن بیش از مقدار مورد نیاز خود آب از دست بدهد، ممکن است کم آبی بدن رخ دهد.

4) دیس اتونومی: این حالت به گروهی از شرایط پزشکی ناشی از مشکلات سیستم عصبی خودمختار اشاره دارد که عملکردهای غیر ارادی بدن مانند ضربان قلب، تنفس و هضم را کنترل می کنند.

5) ضربه به سر: این شرایط بیشتر در تصادفات ناشی از رانندگی اتفاق می افتد.

6) هیپوگلیسمی: این حالت زمانی رخ می دهد که سطح گلوکز خون شما بیش از اندازه پایین باشد.

7) داروها: سرگیجه یکی از شایع ترین عوارض جانبی ناشی از مصرف برخی داروها است.

8) فشار خون ارتوستاتیک عصبی: وضعیتی که در آن سیستم عصبی خودمختار، که کنترل کننده عملکردهای خودکار بدن هستند، توانایی تنظیم صحیح فشار خون را هنگام حرکت از حالت نشسته یا دراز کشیده به حالت ایستاده یا هنگام تغییر موقعیت سریع، از دست می دهند.

9) دوره های وازوواگال: این حالت که سنکوپ عصبی قلبی هم نامیده می شود زمانی رخ می دهد که بدن فرد بیش از اندازه به محرک های خاصی مانند مشاهده خون یا ناراحتی شدید احساسی واکنش نشان دهد.

کلام آخر

احساس سبکی در سر و ضعف معمولاً یک علامت گذرا است که علت آن خوش خیم است و به راحتی قابل درمان است. اما اگر بصورت شدید یا مداوم این حالت را تجربه می کنید بهتر است آن را با پزشک مطرح سازید.

شما می توانید با متخصصین قلب و عروق طبینجا مشورت نمایید.