IBS یا سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
بیماری IBS یا سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر، با سایر بیماری‌های روده از جمله بیماری‌های التهابی روده یا IBD فرق می‌کند و نباید باهم اشتباه شوند. این بیماری با طیف گسترده‌ای از علائم گوارشی شناخته می‌شود که شدت و مدت بروز آن‌ها فرد به فرد فرق می‌کند. اما به طور معمول علائم حداقل به مدت سه ماه ادامه دارند و حداقل برای سه روز در هفته تکرار می‌شوند.
IBS می‌تواند در برخی افراد باعث آسیب به روده شود گرچه این اتفاق چندان شایع نیست.
IBS ریسک ابتلا به سرطان‌ها را افزایش نمی‌دهد، با این حال می‌تواند در فعالیت‌های روزمره‌تان اختلال ایجاد کند و کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد.
دراین مقاله می‌خوانید:
• IBS یا سندروم روده تحریک‌پذیر چیست؟
• علائم IBS
• کیفیت درد IBS
• علل بروز IBS و ریسک فاکتورهای آن
• تشخیص بیماری IBS یا سندروم روده تحریک پذیر
• درمان IBS
تخمین زده شده است که حدود 3 تا 20 درصد از جمعیت آمریکا مبتلا به IBS و یا همان سندروم روده تحریک پذیر هستند. این بیماری در میان جمعیت زنان نسبت به مردان شایع‌تر است. برخی افراد این بیماری را با علائم خفیفی نشان می‌دهند و حتا ممکن است در تمام طول عمر متوجه چنین بیماری‌ای در خودشان نشوند. با این حال برای برخی افراد علائم می‌تواند بسیار آزاردهنده بوده و در فعالیت‌های روزانه‌شان اختلال ایجاد کند.
درمتن پیش رو قصد داریم شما را با این بیماری، علائم، تشخیص و درمان آن آشنا کنیم.
علائم IBS
علائم IBS فرد به فرد فرق می‌کنند؛ با این حال علائم شایع‌تر شامل:
-دل‌پیچه
-درد شکم
-نفخ و گاز شکم
-یبوست مزمن
-احساس دفع ناکامل مدفوع
بسیاری از افراد مبتلا ممکن است علائم اسهال و یبوست را بصورت همزمان تجربه کنند. نفخ و گاز عموما همراه با اجابت مزاج برطرف می‌شوند.
علائم IBS دائمی نیستند. اغلب می‌آیند و می‌روند و یا در حضور برخی محرک‌ها مثل اضطراب و یا دوران قاعدگی در خانم‌ها تشدید می‌شوند. با این حال برخی افراد این علائم را برای مدت طولانی‌تری تجربه می‌کنند.
کیفیت درد IBS
درد IBS اغلب بصورت گرفتگی یا کرامپی احساس می‌شود. علاوه بر این ممکن است حداقل دو مورد از موارد زیر را تجربه کنید:
-برطرف شدن درد پس از اجابت مزاج
-تغییر عادات اجابت مزاج
-تغییر شکل مدفوع
علل IBS و ریسک فاکتورهای آن
با این که موارد زیادی شناخته شده‌اند که می‌توانند باعث تحریک بروز IBS شوند، دانشمندان هنوز دقیق نمی‌دانند علت بروز این بیماری چیست. تخمین زده شده است که بین 25 تا 45 میلیون نفر از مردم آمریکا مبتلا به بیماری IBS هستند. اکثر مبتلایان زنان هستند. در اغلب افراد اواخر سنین نوجوانی تا اوایل دهه‌ی 40 زندگی، علائم بروز می‌کند.
مطالعات نشان داده‌اند که طی این بیماری روده تحریک‌پذیر شده و حساسیتش نسبت به برخی محرک‌ها افزایش پیدا می‌کند. به جای حرکات آرام و منظم، عضلات روده منقبض می‌شوند. این حالت می‌تواند باعث بروز اسهال و یا یبوست شود. برخی تصور می‌کنند که IBS زمانی رخ می‌دهد که ماهیچه‌های روده به درستی فشرده نشوند، که می‌تواند بر روی حرکت مدفوع تاثیر گذارد. با این حال مطالعات چنین چیزی را اثبات نکرده‌اند.
مطالعات دیگر می‌گویند که ممکن است برخی مواد شیمیایی در بدن نظیر گاسترین و سروتونین که پیام‌های عصبی را بین مغز و سیستم گوارش جابجا می‌کنند، بر روی بروز IBS موثر باشند. برخی مطالعات دیگر به تاثیر باکتری‌های طبیعی موجود در دستگاه گوارش بر روی بروز بیماری اشاره می‌کنند.
از آن جایی که این بیماری در زنان شایع‌تر است، برخی به نقش هورمون‌ها در بروز بیماری اشاره کرده‌اند. مطالعات هنوز این نظریه را رد نکرده‌اند.
تشخیص بیماری IBS یا سندروم روده تحریک پذیر
هیچ تست آزمایشگاهی قطعی برای تشخیص IBS وجود ندارد. پزشک سعی می‌کند با گرفتن شرح حال و کنار هم گذاشتن علائمتان به تشخیص نهایی برسد. همچنین ممکن است برخی از موارد زیر را برای رد کردن سایر علل احتمالی انجام دهد:
-منع مصرف برخی مواد غذایی خاص برای رد آلرژی‌های غذایی.
-تست مدفوع برای رد عفونت گوارشی
-تست خونی برای رد بیماری کم خونی فقر آهن و یا بیماری سلیاک
-اندازه گیری آنزیم‌های گوارشی که از پانکراس ترشح می‌شوند.
-کولونوسکوپی
کولونوسکوپی تنها زمانی درخواست می‌شود که پزشکتان به بیماری‌های التهابی روده از قبیل کرون و یا سرطان در شما شک کند.
درمان IBS
هیچ درمان قطعی برای IBS وجود ندارد. درمان‌هایی که وجود دارند تنها به برطرف شدن علائم و کنترل بیماری کمک می‌کنند. از سوی دیگر پزشک احتمالا از شما می‌خواهد که تغییراتی در سبک زندگی‌تان بدهید. این مورد پیش از شروع هر نوع درمان دارویی درخواست می‌شود.
روش‌های خانگی درمان IBS
بسیاری از درمان‌های خانگی هستند که می‌توانند به برطرف شدن علائم و بهبود بیماری کمک کنند. در قدم اول بهتر است چیزهایی را که باعث تحریک بروز علائم IBS در شما می‌شوند، بشناسید و سپس مصرف آن‌ها را محدود کنید. برخی غذاهای خاص، داروها و یا بروز اضطراب ممکن است علائم را در شما تشدید کنند.
درمان‌های خانگی شامل:
-انجام تمرین‌های ورزشی منظم روزانه
-محدودیت مصرف کافئین که می‌تواند روده را تحریک کند
-مصرف وعده‌های غذایی کوچک‌تر
-کاهش اضطراب
-کاهش مصرف غذاهای چرب و یا پرادویه
-افزایش مصرف فرآورده‌های غذایی حاوی فیبر از قبیل میوه و یا سبزیجات
-مصرف حداقل سه تا چهار لیوان آب در روز
-ترک سیگار
برخی مواد غذایی هستند که بطور شایع باعث تشدید علائم می‌شوند از جمله پیازچه، فلفل قرمز و شیر گاو. اگر نگران میزان کلسیم دریافتیتان هستید، می‌توانید سعی کنید آن را از مواد غذایی دیگر نظیر کلم بروکلی، شلغم، نان غنی شده با کلسیم و ماست دریافت کنید.
درمان دارویی IBS
اگر علائمتان با تغییر سبک زندگی و محدودیت مصرف برخی مواد غذایی بهبود پیدا نکند، پزشک ممکن است درمان دارویی برای شما شروع کند. تاثیر درمان‌های مختلف فرد به فرد فرق می‌کند و بهتر است با پزشک خود همکاری مناسب را انجام دهید تا درنهایت بهترین و مناسب‌ترین درمان برایتان پیدا شود.
مثل شروع سایر درمان‌های دارویی باید پزشک خود را درجریان داروهایی که از قبل مصرف می‌کردید بگذارید. این موضوع شامل داروهای گیاهی و داروهای بدون نسخه هم می‌شود. در این صورت به پزشک خود کمک می‌کنید تا دارویی تجویز کند که با داروهای قبلی‌تان تداخل نداشته باشد.
برخی داروها علائم IBS را بصورت کلی درمان می‌کنند و برخی دیگر بر درمان برخی علائم بطور اختصاصی تمرکز می‌کنند. داروها شامل داروهای ضدیبوست، ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای برای کاهش درد و آنتی بیوتیک‌هاست.
دقت کنید که حین مصرف دارو توصیه‌های پزشکتان را به دقت اجرا کنید تا بهترین پاسخ را دریافت کنید.
شما می‌توانید از طریق سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصصین گوارش ما نوبت بگیرید.
