سطح بالای اسید اوریک خون که می تواند علت بیماری ها و شرایطی مانند نقرس باشد در موارد دیگری مانند نظارت بر شیمی درمانی یا رادیوتراپی و به منظور تشخیص علت سنگ کلیه درخواست می گردد. اما تغییرات سطح این ماده در این بیماری ها دخیل نیست و می تواند به عنوان بخشی از ارزیابی پره اکلامپسی مورد اندازه گیری قرار گیرد.
اسید اوریک چیست؟
اسید اوریکها ترکیبات نیتروژن داری هستند که از تجزیه پورین ها در موادی مانند اسیدهای نوکلئیک DNA ،RNA در بدن یافت می شوند. البته پورین ها به غیر از ماده ژنومی سلول ها، از هضم برخی غذاها، نوشیدنی های الکلی یا از تجزیه طبیعی در طی فرآیند چرخه سلولی بدن وارد گردش خون می شوند. بیشترین مقدار این ماده توسط کلیه ها خارج و در ادرار دفع شده و باقی مانده آن از طریق مدفوع دفع می شود.
اگر میزان اسید اوریکهای تولیدی بیش از حد بوده یا دفع آن به اندازه کافی صورت نگیرد، می تواند در بدن انباشته شده و باعث افزایش سطح خون (هایپراوریسمی) شود. وجود مقادیر مازاد این ماده می تواند باعث بیماری به نام نقرس گردد. نقرس شرایطی است که در طی آن کریستال های حاصل از اسید اوریک در مایع مفصلی تشکیل شده و باعث ایجاد التهاب در مفاصل می گردد. این اوریک اسید اضافی همچنین قادر است به ایجاد بیماری کلیوی دامن بزند که در چنین شرایطی رسوب در کلیه ها یا تشکیل سنگ کلیه به علت افزایش دفع ادرار رخ می دهد.
بنابراین تجمع بیش از حد اسید اوریک به دلیل افزایش تولید، کاهش دفع یا ترکیبی از هر دو خواهد بود. افزایش تولید می تواند ناشی از افزایش مرگ سلولی باشد که ممکن است در برخی از درمان های سرطان دیده شده، یا به ندرت ممکن است به دلیل تمایل ارثی به تولید بیش از حد این ماده باشد. کاهش دفع این ماده اغلب در نتیجه اختلال در عملکرد کلیه به دلیل بیماری کلیوی است. در بسیاری از موارد، علت دقیق وجود مازاد این ماده ناشناخته است. پزشکان به ندرت سطوح پایین اسید اوریک را نیازمند بررسی می دانند.
عوامل تاثیرگذار
بسیاری از داروها قادرند سطح اسید اوریک را افزایش یا کاهش دهند. به طور خاص، داروهای ادرار آور (دیورتیک تیازیدی) می توانند باعث افزایش سطح اسید اوریک شوند.
آسپرین (و سایر سالیسیلات ها) اثرات متفاوتی بر سطح این ماده در بدن دارند. در سطوح پایین آسپرین همانطور که ممکن است در افرادی که فقط گاهی آسپرین مصرف می کنند رخ دهد، سطوح این ماده افزایش می یابد. از طرف دیگر، در دوزهای بالا همانطور که ممکن است برای درمان آرتریت روماتوئید مورد استفاده قرار گیرد، آسپرین در واقع غلظت آن را کاهش می دهد.
آیا اسید اوریک و سرطان با هم در ارتباطند؟
اگرچه وجود چندین خطای ذاتی ژنتیکی بر متابولیسم پورین ها تأثیر می گذارد اما سرطان متاستاتیک، مولتیپل میلوما، لوسمی ها و شیمی درمانی سرطان می تواند باعث افزایش تولید اسید اوریک شود. همچنین بیماری مزمن کلیوی، اسیدوز، پره اکلامپسی بارداری و اعتیاد به الکل می تواند باعث کاهش دفع این ماده شود.
اسید اوریک پایین چرا اتفاق می افتد؟
سطوح پایین اسید اوریک در خون بسیار کمتر از سطوح بالا رخ داده و به ندرت به عنوان عامل نگران کننده ای در نظر گرفته می شود. اگرچه مقادیر کم اسید اوریک ممکن است با برخی از انواع بیماری های کبدی یا کلیوی، سندرم فانکونی، قرار گرفتن در معرض ترکیبات سمی و به ندرت در نتیجه نقص متابولیک ارثی (بیماری ویلسون) در ارتباط باشد، با این وجود این شرایط معمولاً با آزمایش ها و علائم دیگر مورد شناسایی قرار می گیرند.
برای اسید اوریک بالا چی بخوریم؟
افراد مبتلا به سنگ کلیه یا نقرس با اسید اوریک بالا، باید از غذاهایی که محتوای پورین بالایی هستند، از جمله گوشت اعضای بدن (مانند جگر و کلیه)، ساردین و غیره اجتناب کنند. همچنین از مصرف الکل نیز بایستی خودداری شود، زیرا باعث کند شدن دفع این ماده از بدن می گردد. روزه گرفتن، رژیم غذایی با گرسنگی زیاد و ورزش شدید همگی سطح اسید اوریک را افزایش می دهند.
برخی از افراد ممکن است سطح بالایی از این ماده در خون داشته باشند بدون اینکه علائم مرتبطی را تجربه کنند. با این حال، غربالگری عمومی برای تشخیص این وضعیت توصیه نشده و همچنین درمان مناسب در نظر گرفته نمی شود.
درمان
بسته به شرایطی که باعث سطوح بالای اسید اوریک می شوند، ممکن است نیازی به مصرف دارو نداشته باشید. با این حال، در صورت نیاز به درمان، آلوپورینول اولین داروی توصیه شده متخصص اورولوژی برای کاهش اورات است. فبوکسوستات می تواند به عنوان یک درمان جایگزین خط دوم کاهش اورات برای بیمارانی که قادر به تحمل داروی آلوپورینول نیستند مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین ممکن است داروهایی مانند پروبنسید برای بیمار تجویز شود که به پاکسازی سیستم ادراری از نمک های اسید اوریکی بیمارانی که به سطح مطلوب و مورد هدف درمانی اورات سرم نمی رسند کمک نماید. مسلما مشاوره آنلاین متخصص داخلی هم می تواند توصیههای کمک کننده ای درباره داروهای کاهشدهنده اسید اوریک داشته باشد. برخی از این داروها نیاز به مصرف مادامالعمر دارند مگر اینکه عوامل خطر را بتوان با موفقیت اصلاح کرد تا دیگر نیازی به دارو نباشد.
اگر حمله ناگهانی ناشی از اسید اوریک بالا، مانند حمله نقرسی اتفاق بیفتد، پزشک متخصص ممکن است داروی کلشی سین و یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند آسپرین یا ایبوپروفن را برای درمان این شرایط تجویز نماید. البته این درمان معمولا کوتاه مدت خواهد بود.
چنان چه این آزمایش برای شما تجویز شده برای تفسیر نتیجه آزمایش خود می توانید با متخصصین اورولوژی طبینجا بصورت آنلاین مشورت نمایید.
عالی بود ممنونم