داروهای مسکن برای کاهش انواع درد همچون درد ناشی از التهاب مفاصل، جراحی، آسیب، سردرد و دندان درد، دردهای قاعدگی و … مورد استفاده قرار می گیرند. مکانیسم اثر مسکن ها به این صورت است که داروهای مسکن ایپوئیدی با کاهش واکنش مغز به سیگنال های درد، موجب تسکین درد می شوند؛ استامینوفن با تغییر روشی که بدن درد را حس می کند، موجب تسکین درد می شود؛ و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی با مهار پروستاگلاندین ها موجب کاهش درد و ورم می شوند. داروهای مسکن به دو دسته کلی داروهای ایپوئیدی و غیرایپوئیدی تقسیم می شوند و شامل چند گروه می باشد: داروهای ایپوئیدی (مشتقات تریاک)؛ استامینوفن؛ مسکن های ترکیبی ایپوئیدی و استامینوفن؛ داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، و آسپرین.
مسکن‌های اپیوئیدی
جهت تسکین دردهای خفیف و متوسط از دی هیدروکدئین، کدئین فسفات و ترامادول استفاده می شود که معمولاً با استامینوفن ترکیب می شوند. جهت تسکین دردهای متوسط و شدید از مورفین، فنتانیل، بوپرنورفین، دی‌استیل مورفین (هروئین) و اُکسی کُدون استفاده می شود. مصرف مسکن ها باید از مقادیر کم آغاز شود و به تدریج جهت تسکین درد مقدار آن را تغییر داد.
مسکن های غیرایپوئیدی
این مسکن ها شامل استامینوفن و داروهای ضدالتهاب هستند که معمولاً برای دردهای خفیف استفاده می شوند. استامینوفن عوارض کمی دارد اما در صورت مصرف زیاد آن ممکن است کبد آسیب ببیند. داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن موجب کاهش التهابات و ورم شده و به تسکین دردهای پوستی، عضلانی و استخوانی کمک می کند. مصرف داروهای ضدالتهاب می تواند موجب سوءهاضمه و تحریک پوشش معده شود؛ به همین دلیل باید این داروها را بعد از وعده غذایی استفاده کرد.
عوارض جانبی مسکن ها
همانطور که ذکر شد مصرف مسکن ها موجب بروز عوارض جانبی می شود. برخی از عوارض رایج مصرف مسکن ها شامل موارد زیر است:
ناراحتی های گوارشی
یکی از شایع ترین عوارض داروهای مسکن استروئیدی ضدالتهاب مانند دیکلوفناک، ایبوپروفن و ناپروکسن، بروز ناراحتی های گوارشی است؛ مصرف زیاد این داروها موجب ورم معده یا خونریزی معده می شود.
بیماری های قلبی عروقی
مصرف برخی از داروهای مسکن مانند دیکلوفناک، احتمال بروز بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهد. افرادی که داروهای کاهنده فشار خون مصرف می کنند یا مشکلات کلیوی و کبدی دارند و یا به بیماری های خاصی مبتلا هستند باید تنها با تجویز پزشک از مسکن استفاده کنند.
یبوست
اغلب داروهای مسکن موجب بروز یبوست می شوند. به همین دلیل لازم است در دورة درمان، مایعات کافی بنوشید و رژیم غذایی سرشار از فیبر داشته باشید و داروهای ملین استفاده کنید.
حالت تهوع
مصرف مسکن ها ایپوئیدی ممکن است در هفتة اول موجب بروز حالت تهوع شود. بهتر است در هفتة اول مصرف این داروها از داروهای ضدتهوع استفاده کرد و در صورتی که بعد از گذشت 7 روز حالت تهوع از بین نرفت به پزشک مراجعه کنید تا مسکن دیگری برای شما تجویز کند.
خواب‌آلودگی
مصرف مسکن ها ممکن است موجب خواب آلودگی شود که معمولاً بعد از چند روز کاهش پیدا می کند. اما در صورت ادامه احساس خواب آلودگی بعد از مصرف دارو لازم است مجدداً به پزشک مراجعه کنید تا نوع مسکن یا دوز آن را تغییر دهد. این حالت زمانی که در حال کوچک کردن غدة سرطانی به وسیله سایر داروها هستید، بیشتر رخ می دهد.
احساس خستگی
مصرف برخی از مسکن ها موجب احساس خستگی، کاهش سرعت عمل و کسالت می شود. به همین دلیل بهتر است در زمان مصرف داروهای مسکن از فعالیت هایی که نیاز به دقت دارد همچون رانندگی پرهیز نمایید.
خشکی دهان
مصرف مسکن های قوی می تواند موجب خشکی دهان شود. استفاده از آدامس های حاوی استویا، که نوعی شیرین کننده مصنوعی است، می تواند به حل این مشکل کمک کند. علاوه بر موارد مذکور، مصرف زیاد داروهای مسکن می تواند عوارض دیگری همچون: گیجی، فراموشی، کابوس شبانه، توهم، افت فشار خون، سرگیجه، بیهوشی، تنفس آرام و عمیق را به همراه داشته باشد. بنابراین برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی مصرف این داروها، باید به میزان کم و به اندازه لازم از آنها استفاده کرد.مقاله انواع گروه های مسکن و عوارض هر گروه داروهای مسکن برای کاهش انواع درد همچون درد ناشی از التهاب مفاصل، جراحی، آسیب، سردرد و دندان درد، دردهای قاعدگی و … مورد استفاده قرار می گیرند. مکانیسم اثر مسکن ها به این صورت است که داروهای مسکن ایپوئیدی با کاهش واکنش مغز به سیگنال های درد، موجب تسکین درد می شوند؛ استامینوفن با تغییر روشی که بدن درد را حس می کند، موجب تسکین درد می شود؛ و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی با مهار پروستاگلاندین ها موجب کاهش درد و ورم می شوند. داروهای مسکن به دو دسته کلی داروهای ایپوئیدی و غیرایپوئیدی تقسیم می شوند و شامل چند گروه می باشد: داروهای ایپوئیدی (مشتقات تریاک)؛ استامینوفن؛ مسکن های ترکیبی ایپوئیدی و استامینوفن؛ داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، و آسپرین.
مسکن‌های اپیوئیدی
جهت تسکین دردهای خفیف و متوسط از دی هیدروکدئین، کدئین فسفات و ترامادول استفاده می شود که معمولاً با استامینوفن ترکیب می شوند. جهت تسکین دردهای متوسط و شدید از مورفین، فنتانیل، بوپرنورفین، دی‌استیل مورفین (هروئین) و اُکسی کُدون استفاده می شود. مصرف مسکن ها باید از مقادیر کم آغاز شود و به تدریج جهت تسکین درد مقدار آن را تغییر داد.
مسکن های غیرایپوئیدی
این مسکن ها شامل استامینوفن و داروهای ضدالتهاب هستند که معمولاً برای دردهای خفیف استفاده می شوند. استامینوفن عوارض کمی دارد اما در صورت مصرف زیاد آن ممکن است کبد آسیب ببیند. داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن موجب کاهش التهابات و ورم شده و به تسکین دردهای پوستی، عضلانی و استخوانی کمک می کند. مصرف داروهای ضدالتهاب می تواند موجب سوءهاضمه و تحریک پوشش معده شود؛ به همین دلیل باید این داروها را بعد از وعده غذایی استفاده کرد.
عوارض جانبی مسکن ها
همانطور که ذکر شد مصرف مسکن ها موجب بروز عوارض جانبی می شود. برخی از عوارض رایج مصرف مسکن ها شامل موارد زیر است:
ناراحتی های گوارشی
یکی از شایع ترین عوارض داروهای مسکن استروئیدی ضدالتهاب مانند دیکلوفناک، ایبوپروفن و ناپروکسن، بروز ناراحتی های گوارشی است؛ مصرف زیاد این داروها موجب ورم معده یا خونریزی معده می شود.
بیماری های قلبی عروقی
مصرف برخی از داروهای مسکن مانند دیکلوفناک، احتمال بروز بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهد. افرادی که داروهای کاهنده فشار خون مصرف می کنند یا مشکلات کلیوی و کبدی دارند و یا به بیماری های خاصی مبتلا هستند باید تنها با تجویز پزشک از مسکن استفاده کنند.
یبوست
اغلب داروهای مسکن موجب بروز یبوست می شوند. به همین دلیل لازم است در دوره درمان، مایعات کافی بنوشید و رژیم غذایی سرشار از فیبر داشته باشید و داروهای ملین استفاده کنید.
حالت تهوع
مصرف مسکن ها ایپوئیدی ممکن است در هفتة اول موجب بروز حالت تهوع شود. بهتر است در هفتة اول مصرف این داروها از داروهای ضدتهوع استفاده کرد و در صورتی که بعد از گذشت 7 روز حالت تهوع از بین نرفت به پزشک مراجعه کنید تا مسکن دیگری برای شما تجویز کند.
خواب‌آلودگی
مصرف مسکن ها ممکن است موجب خواب آلودگی شود که معمولاً بعد از چند روز کاهش پیدا می کند. اما در صورت ادامه احساس خواب آلودگی بعد از مصرف دارو لازم است مجدداً به پزشک مراجعه کنید تا نوع مسکن یا دوز آن را تغییر دهد. این حالت زمانی که در حال کوچک کردن غده سرطانی به وسیله سایر داروها هستید، بیشتر رخ می دهد.
احساس خستگی
مصرف برخی از مسکن ها موجب احساس خستگی، کاهش سرعت عمل و کسالت می شود. به همین دلیل بهتر است در زمان مصرف داروهای مسکن از فعالیت هایی که نیاز به دقت دارد همچون رانندگی پرهیز نمایید.
خشکی دهان
مصرف مسکن های قوی می تواند موجب خشکی دهان شود. استفاده از آدامس های حاوی استویا، که نوعی شیرین کننده مصنوعی است، می تواند به حل این مشکل کمک کند. علاوه بر موارد مذکور، مصرف زیاد داروهای مسکن می تواند عوارض دیگری همچون: گیجی، فراموشی، کابوس شبانه، توهم، افت فشار خون، سرگیجه، بیهوشی، تنفس آرام و عمیق را به همراه داشته باشد. بنابراین برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی مصرف این داروها، باید به میزان کم و به اندازه لازم از آنها استفاده کرد.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص داخلی ما نوبت بگیرید.
