دیالیز یکی از روش های درمانی مورد قبول و پرکاربرد در سراسر جهان محسوب میشود. در علم پزشکی دیالیز به فرایند خروج اب، حلال ها و سموم زیادی از خون در افرادی که کلیه انها دیگر نمیتواند این عمل را بصورت طبیعی انجام دهد، گفته می شود و در حقیقت نوعی درمان جایگزین کلیه هاست. دیالیز در مواقعی بکار برده می شود که کلیه های شما نمیتواند نیاز های بدن شما را براورده کند.
زمان استفاده دیالیز
در حقیقت فرد وقتی به دیالیز نیاز پیدا خواهد کرد که نارسایی مرحله نهایی کلیه پیدا کند یعنی وقتی حدود 85 تا 90 درصد عملکرد کلیه هایش را از دست بدهد و GFR کمتر از 15 داشته باشد. دیالیز طبق تصمیم پزشک میتواند در بیمارستان بخش دیالیز یا در منزل انجام شود.
برگشت پذیر بودن آسیب کلیه
برخی از انواع نارسایی حاد کلیه بعد از درمان و رفع علت بهبود می یابند و در برخی از موارد ابتلا به نارسایی حاد کلیه، دیالیز ممکن است فقط برای مدت کوتاه که عملکرد کلیه ها درحال بهبود پیدا کردن است مورد نیاز باشد. در نارسایی مزمن یا مرحله نهایی کلیه، عملکرد کلیه ها بهبود پیدا نمیکند و فرد برای باقی عمر خود نیاز به انجام دیالیز خواهد داشت. اگر پزشک شما با توجه به شرایط بالینی شما را کاندید دریافت پیوند کلیه بداند ممکن است شما قرار گرفتن در لیست انجام پیوند را انتخاب کنید.
افراد کاندید برای انجام دیالیز
دیالیز میتواند یک روش موقت در کسانی باشد که در انتظار پیوند هستند یا کسانی که عملکرد کلیه انها به سرعت از دست رفته (نارسایی حاد کلیه)، همچنین میتواند روشی دایم باشد بخصوص در افرادی که کاندید پیوند نیستند یا انجام پیوند برای انها غیرممکن است.
انواع مختلف دیالیز
دو نوع مختلف دیالیز وجود دارد : همودیالیز و دیالیز صفاقی که از اواسط 1940 مورد استفاده قرار گرفتند و در حال حاضر در سراسر جهان بعنوان یک درمان استاندارد شناخته می شوند.
نحوه انجام همودیالیز
در همودیالیز یک کلیه مصنوعی (دستگاه Hemodialyzer) برای خروج موائد زاید و مایع اضافی از خون استفاده می شود. برای ورود خون فرد به دستگاه، پزشک نیاز به دسترسی به عروق خونی فرد دارد که معمولا طی یک عمل جراحی سبک روی بازو یا ساق انجام می شود. گاهی اوقات دسترسی به عروق بوسیله اتصال یک شریان به یک ورید در زیر پوست انجام می شود تا یک رگ خونی بزرگتر تحت عنوان فیستولا ساخته شود. اگرچه اگر عروق خونی فرد برای ایجاد فیستول مناسب نباشد ، پزشک ممکن است از یک لوله پلاستیک نرم برای اتصال یک ورید به شریان در زیر پوست فرد استفاده کند. در واقع این دسترسی بوسیله یک لوله پلاستیکی نازک تحت عنوان کاتتر ایجاد می شود
طول مدت هرنوبت همودیالیز
زمان مورد نیاز به موارد زیر بستگی دارد
*کارکرد کلیه ها
*وزن فرد
*میزان مواد زاید در بدن
*نوع دستگاه دیالیز مورد استفاده
معمولا هر بار همودیالیز حدود 4 ساعت بطول می انجامد و سه بار در هفته انجام می شود.
نحوه انجام دیالیز صفاقی
در این نوع از دیالیز خون در داخل بدن پاکسازی می شود و برای انجام این امر معمولا پزشک طی عمل جراحی یک لوله پلاستکی یا کاتتر در شکم فرد جاگذاری می کند. انواع مختلفی از دیالیز صفاقی وجود دارد ولی دو نوع اصلی ان CAPD و APD است.
فواید انجام دیالیز در بدن شامل موارد زیر است :
1. خروج اب، نمک و مواد زاید از خون برای جلوگیری از تجمع انها در بدن
2. حفظ سطوح مناسب مواد شیمیایی و الکترولیت ها شامل سدیم، پتاسیم و بیکربنات در خون
3. کمک به کنترل فشار خون
دیالیز بخشی از کارکرد کلیه شما را انجام خواهد داد ولی بیماری کلیه را درمان نمی کند و شما به درمان دیالیز تا پایان عمر نیاز خواهید داشت مگر اینکه پیوند کلیه صورت بگیرد.
طول عمر فرد دیالیزی
همانطور که اشاره شد اگر کلیه های فرد بصورت کامل نارسا شده، به انجام دیالیز در مابقی عمر نیازمند خواهد بود مگر اینکه کاندید دریافت پیوند کلیه باشد. طول عمر افراد روی دیالیز میتواند بسته به سایر بیماری های همراه و شرایط بالینی فرد و پیگیری انجام به موقع درمان متفاوت خواهد بود. متوسط طول عمر روی دیالیز 5 تا 10 سال است، اگر چه بسیاری از بیماران تا 20 الی 30 سال هم با دیالیز بخوبی زندگی کرده اند. برای افزایش طول عمر باید با پزشک خود در رابطه با مراقبت از خود و روش های سلامت ماندن مشورت کنید.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص داخلی ما نوبت بگیرید.
