هلیله سیاه چیست؟
هلیله سیاه میوه ی درختی به همین نام است و شکلی مشابه بادام دارد. میوه، هسته و پوسته این گیاه به شکلهای مختلف از جمله پودر در درمان مشکلات مختلف کاربرد دارد. هلیله سیاه به انگلیسی Myrobalan نام دارد و نام علمی آن ترمینالیا چبولا (Terminalia chebula Retzius) است.
خواص ضد ویروسی و سایر خواص هلیله سیاه در مطالعات متعددی تحت بررسی قرار گرفته است. این گیاه باستانی از دیرباز در طب سنتی ایران (ITM) و هند کاربرد داشته است اما هدف این مقاله بررسی اثراتی است که در مقالات مبتنی بر شواهد به اثبات رسیده است.
خواص هلیله سیاه
ویژگیهای آنتیاکسیدانی ترمینالیا چبولا که ناشی از ترکیبات فنولی آن است، در چندین مطالعه ی مختلف ثابت شده است. همچنین اثر ضد التهاب، و محافظت آن ازقلب و کبد به اثبات رسیده است.
ضد سرطان
طبق مطالعات آزمایشگاهی، ترکیبات موجود در میوه و پوسته درخت ترمینالیا چبولا تکثیر سلولهای سرطانی سرطان پستان، سرطان استخوان، سرطان پروستات را مهار کرده و باعث مرگ این سلولها شده است.
خواص هلیله سیاه برای دیابت و چربی
مقالات مختلف اثر هلیله برای دیابت و چربی را ثابت کرده اند. کاهش گلوکز ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c)، کاهش تریگلسیرید و کلسترول خون و افزایش HDL (چربی خوب) از جمله اثرات مفید این گیاه بر دیابت و چربی خون بوده اند.
خواص ضد باکتری
میوه یا دانه ی گیاه هلیله سیاه اثرات ضد باکتریایی علیه انواع مختلف باکتریها از جمله موارد زیر داشته است:
- کلستریدیوم دیفیسل (عامل اسهال بیمارستانی)
- اشریشیا کلای مقاوم (عامل اسهال)
- هلیکوباکتر پیلوری (میکروب معده)
- استافیلوکوک طلایی مقاوم به متیسیلین
- سالمونلا تایفی، کلبسیلا، شیگلا و باکتریهای روده ای
اثرات ضد قارچ و ضد انگلی
یکی از مواد استخراجی از گیاه ترمینالیا چبولا اثر ضد قارچی علیه قارچهای درماتوفیت که عامل بیماریهای قارچی پوست و مخمرهایی مثل کاندیدا که عامل عفونتهای تناسلی زنان است، داشته است. ترکیب این گیاه با چند گیاه دارویی دیگر در درمان آبسه کبد در همستر و عفونت آمیبی روده کارآیی زیادی داشته است. عصاره ی استونی بذر این گیاه علیه انگل عامل مالاریا نیز کارساز بوده است.
خواص ضد ویروسی هلیله سیاه
خواص ضد ویروسی هلیله سیاه به شکل اثر مهار کننده بر روی آنزیمهای ویروس HIV (ایدز)، رتروویروس بوده است. در مطالعه ای آزمایشگاهی در امریکا، اثر تعدادی از مواد گیاهی برای محافظت از سلولها درمقابل ویروس آنفولانزای A مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه تنها مواد استخراجی از گیاه هلیله از سلولها درمقابل آسیب ویروس آنفولانزا محافظت کرد. در مطالعه ای دیگر در ژاپن خواص ضد ویروسی هلیله سیاه و چند ماده گیاهی دیگر علیه ویروس HPV در موش مورد بررسی قرار گرفت. خوردن عصاره این گیاه همراه با داروی آسیکلوویر، ایجاد ضایعات پوستی HPV را کاهش داد. همینطور طبق مطالعه ی یک تیم ژاپنی، مصرف خوراکی عصاره ی گیاه ترمینالیا چبولا، در پیشگیری از ابتلا به ویروس CMV در موشهای دچار ضعف ایمنی مؤثر بوده است.
خواص گوارشی
در مطالعات انجام شده میوه ی هلیله برای معده و روده اثرات مفیدی داشته است. هلیله سیاه برای زخم دوازدهه مفید بوده است، اسپاسم روده را کم کرده، و مدت تخلیه معده را افزایش میدهد.
خواص هلیله سیاه برای دندان
مواد موجود در این گیاه رشد باکتریهای عامل پوسیدگی دندان را مهار میکند. شستشوی دهان با محلول 10% گیاه میزان و فعالیت باکتریهای دهان را تا مدت 90 دقیقه کاهش میدهد.
خواص هلیله سیاه برای زخم
مصرف موضعی عصاره ی برگ گیاه ترمینالیا در زخم پوستی موش صحرایی باعث بالا رفتن سرعت بهبود زخم شده است. خواص هلیله سیاه برای تقویت سیستم ایمنی طبق مطالعات حیوانی، مواد استخراجی از ترمینالیا چبولا باعث افزایش میزان پادتنها (آنتیبادی) و پاسخ ایمنی سلولی میشود.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص تغذیه ما نوبت بگیرید.
منابع:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23620847/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7486956/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10740705/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10861966/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8891165/