علائم گوارشی کرونا

حتماً درمورد علائم گوارشی کرونا شنیده اید. ویروس کرونای جدید یا کووید 19، با علائم مختلفی تظاهر می‌کند که معمول‌ترین آنها تب، سرفه و بدن درد است. با گذشت مدتی از همه‌گیری کرونا، دانشمندان دریافتند که این ویروس می‌تواند با علائم گوارشی نیز خود را نشان دهد. علائم گوارشی کرونا حدوداً در 10 الی 20 درصد بیماران ظاهر می‌شوند اما در بعضی مطالعاتِ مروری، شیوع آن تا 50 درصد هم گزارش شده است.

انواع علائم گوارشی کرونا

کرونا و درد شکم می‌توانند با هم همراه باشند. طبق برخی مطالعات 16 درصد بیماران فقط علائم گوارشی کرونا را نشان می‌دهد و از علائم دیگر مثل سرفه، بدن درد و تب خبری نیست. مطالعات بیان می‌کند که اغلب افراد دچار علائم گوارشی، سرفه ندارند و بعضی از آنها هم سی تی اسکن نرمال ریه داشته اند. این موضوع گاهی باعث می‌شود ابتلا به کرونا توسط بیمار یا پزشک دیرتر تشخیص داده شود و شدت بیماری افزایش یابد.

– اسهال و دل‌پیچه

طبق مطالعات شایع‌ترین علامت گوارشی در بیماران اسهال است و شیوع آن از 3.7 تا 12.5 درصد در مطالعات مختلف متغیر بوده است. درد شکم در کرونا معمولاً بصورت دل پیچه و اسهال است. اسهال و دل‌پیچه می‌تواند خفیف و در یکی دو تا سه بار دفع در طول روز یا بسیار شدید و در حد 10 بار دفع در روز باشد. با این وجود، وجود یبوست ابتلا به کرونا را رد نمی‌کند و گزارشهایی از افراد مبتلا به کرونا که دچار یبوست بوده اند، منتشر شده است.

– تهوع و استفراغ

حدود 5 درصد بیماران مبتلا به کرونا تهوع و استفراغ را نشان می‌دهند.

– بی‌اشتهایی

کم شدن اشتها یا نبود اشتها در بیماران کرونا علامتی شایع است. خیلی از ما به هنگام بیمار شدن اشتهای خود را از دست می‌دهیم اما موضوعی که می‌تواند در کرونا بی‌اشتهایی را تشدید کند، از دست دادن حس چشایی و بویایی است. طبیعتاً وقتی نتوانیم بو و مزه ی غذاها را حس کنیم، تمایلی هم به خوردن غذا نداریم. بعضی بیماران هم از مزه ی بد در دهان به شکل مزه ی تلخ یا مزه ی نفت شکایت دارند.

درگیری کبد در کرونا

بعضی افراد مبتلا به کرونا دچار درگیری کبد و افزایش آنزیم‌های کبدی می‌شوند. این درگیری در بیشتر افراد خفیف و گذرا است اما در بعضی افراد مبتلا به نوع شدید کرونا آسیب کبدی می‌تواند شدید باشد و نیازمند درمان دارویی است.

علت علائم گوارشی کرونا

ویروس کرونا از طریق گیرنده‌هایی در سطح سلولهای بدن ما وارد آنها شده و ایجاد بیماری می‌کند. یکی از این گیرنده‌ها که گیرنده ی ACE2 نام دارد، بر روی سلولهای ریه و دستگاه گوارش ما فراوان است. درنتیجه ویروس می‌تواند به این سلولها متصل شود و علائم گوارشی کرونا را ایجاد کند. مطالعات نشان داده که سلولهای مری و روده باریک بیش از همه دارای این گیرنده ها هستند و این گیرنده‌ها در کبد هم موجود هستند.

انتقال گوارشی کرونا

یکی از راههایی که از همان ابتدای اپیدمی برای انتقال کرونا مطرح شد، انتقال مدفوعی-دهانی است. انتقال مدفوعی-دهانی به این معناست که پس از دفع ویروس در مدفوع فرد بیمار، این فرد دست آلوده به مدفوع را به سطوح مختلف می‌زند و حالا یک فرد سالم با دست زدن به این سطوح و سپس دست زدن به دهان یا غذا خوردن با دست آلوده، ویروس را به بدن خود منتقل می‌کند. مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به کرونا تا مدتها ویروس را از مدفوع دفع می‌کنند. حتی بعد از بهبود علائم و منفی شدن تست حلق، ممکن است تست PCR مدفوع بیماران تا 5 هفته مثبت باشد. البته هنوز مشخص نشده است که مثبت ماندن تست مدفوع به علت وجود ویروس زنده است یا به علت تکه های از مولکول ژن (RNA) ویروس که اصلاً قدرت بیماری‌زایی ندارد.

درمان درد شکم در کرونا

اکثر علائم گوارشی کرونا با درمان علامتی بهبود پیدا می‌کنند. فرد درصورت مبتلا به درد شکم و تهوع و اسهال بهتر است از مصرف غذاهای سنگین خودداری کنند و غذاهای سبک و سرشار از ویتامین مصرف کنند. سوپ گرم سرشار از سبزیجات یک وعده غذایی سالم و مفید است.

درمان دل درد در کرونا

درصورت صلاحدید پزشک می‌توان از قرصهایی مثل هیوسین یا دیسیکلومین سه بار در روز، برای کاهش درد شکم در کرونا استفاده کرد.

درمان اسهال در کرونا

فرد دچار اسهال باید برای جبران مایعات از دست رفته، آب و نوشیدنی فراوان مصرف کند. عدم مصرف مایعات کافی می‌تواند به کم آبی بدن و خشکی دهان و سرگیجه منجر شود. ممکن است پزشک شما پودر ORS برای شما تجویز کند. بهتر است از مصرف قرصهای ضد اسهال مثل لوپرامید و دیفنوکسیلات پرهیز شود تا میزان ویروس در دستگاه گوارش شما بالا نرود. اما درصورت شدید بودن و ناتوان کننده بودن اسهال و دل پیچه ممکن است پزشک این داروها را برای شما تجویز کند. مصرف میوه هایی مثل موز و همینطور کته ماست، هویج پخته و عدس پخته برای کم شدن اسهال مفید است.

درمان تهوع و استفراغ

تهوع و استفراغ در کرونا معمولاً با داروهای ضد تهوع رایج بهبود می‌یابد. اوندانسترون، دومپریدون، و متوکلوپرامید داروهایی هستند که معمولاً برای درمان این علائم گوارشی کرونا تجویز می‌شوند.

از دست رفتن حس چشایی و بویایی

این علامت عجیب کرونا، اغلب خودبخود بعد از حدود 10 روز بهبود پیدا می‌کند. اما بعضی افراد این مشکل تا چندین ماه ادامه می‌یابد. بوییدن بوهای تند مثل لیمو، اکالیپتوس، رزماری، رز، آویشن دو بار در روز به مدت 20 ثانیه به بازگشت حس بویایی کمک می‌کند. بازتوانی بویایی یا رایحه درمانی با کمک استشمام بوهای تند از جمله بوی مواد ذکر شده به بازگشت حس بویایی این افراد کمک می‌کند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در چه صورت افراد مبتلا به علائم گوارشی کرونا باید به پزشک مراجعه کنند؟

– اگر بعد از گذشت یک هفته از شروع بیماری علائم بیمار رو به بدتر شدن رفته است. یعنی تب بیمار افزایش یافته، سرفه آغاز شده، یا تنگی نفس به علائم بیمار ضافه شده است. 

– اگر فرد به هیچ عنوان قادر به خوردن غذا نیست.

– اگر اسهال بیمار بسیار شدید است و منجر به کم آبی بدن او شده است.

– اگر تب بیمار قابل کنترل نیست.

– اگر اسهال خونی یا خونریزی گوارشی به هر شکل ایجاد شده است.

– اگر بیمار دچار زردی پوست یا چشم شده است.

– به طور کلی هر گاه فرد مبتلا به کرونا درمورد علامتی که به تازگی پدیدار شده است، دچار نگرانی شد، بهتر است با یک پزشک در این مورد مشورت کند.

منابع:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7316116/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7561063/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7489922/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7194936/

https://journals.physiology.org/doi/full/10.1152/ajpgi.00148.2020

https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1756284820934626

شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص عفونی ما نوبت بگیرید.