تمام پدرها و مادرها دوست دارند که صدای کودکانشان را بشنوند. به همین دلیل کودک را تشویق می کنند که صداها را تکرار کند، این کار علاوه بر کمک به پیشرفت مهارت های گفتاری کودک، بر جنبه های دیگر رشد کودک هم اثرگذار است. اما گاهی ممکن است کودک نسبت به سایر کودکان هم سن و سالش، دیرتر صحبت کند و کلمات کمتری بگوید که این باعث نگرانی والدین می شود. یک کودک برای صحبت کردن باید شرایط زیر را داشته باشد: مغز و اعصاب سالم، اندام های گفتاری و گوش سالم، هوش بالای 50 % و حافظه دیداری و شنیداری مناسب.
روند طبیعی صحبت کردن کودکان
روند طبیعی صحبت کردن کودکان به صورت زیر است:
• قبل از 12 ماهگی
نوزادان نسبت به صداهای اطراف حساس هستند و آن ها را جذب می کنند و تقریباً از 4 – 6 ماهگی برای ارتباط برقرار کردن از خود صدا در می آورند و علاوه بر قان و قون، کلماتی مانند: ماما و بابا می گویند که این کلمات فقط بازی با صداها است و منظور آن ها پدر و مادر نیست.
• 12 تا 15 ماهگی
در این سن کودکان باید اصوات زیادی استفاده کنند و کلماتی چون ماما، بابا، توپ را استفاده کنند، متوجه صحبت های دیگران شوند و کاری که از آن ها خواسته شده را انجام دهند.
• 18 تا 24 ماهگی
اکثر کودکان تقریباً از 2 سالگی برای صحبت کردن از جملات کوتاه استفاده می کنند. در این سن دامنه لغات کودک بیشتر شده و باید کودک بیاموزد که جملات کوتاهی همچون بابا رفت را بیان کند. در این سن کودک باید متوجه دستورات دو قسمتی شود و آن ها را انجام دهد.
• 2 تا 3 سالگی
در این سن صحبت کردن کودک متحول شده و قادر است جملات طولانی تری بسازد؛ همچنین تفاوت جملات و صحبت ها، رنگ ها، بزرگی و کوچکی برای او قابل درک است. باید توجه داشت که هر کودکی با کودک دیگر فرق دارد و ممکن است دیرتر یا زودتر از این زمان ها صحبت کند. هر چه محرک های کلامی در اطراف کودک بیش تر باشد، کودک زودتر زبان را فراگرفته و صحبت می کند . اما لازم به ذکر است که منظور از محرک های کلامی فیلم و برنامه تلویزیونی نیست، بلکه صحبت کردن پدر، مادر، خواهر و برادر با کودک است. هر چه بیشتر با کودک حرف بزنید و برای او کتاب بخوانید، مهارت های زبانی کودک رشد کرده و باعث می شود کودک دچار اختلال در صحبت کردن نشود. گاهی والدین به دلیل شاغل بودن زمان کمی برای کودک می گذارند و ارتباط کافی با او ندارند، و مدام کودک را با تلویزیون تنها می گذارند. این مسئله یکی از علل بروز اختلال در صحبت کردن کودکان است.
مطالعه مقاله مرتبط: لکنت زبان در کودکان
اختلال در رشد زبانی و گفتاری کودکان
علائم زیر نشان دهندة وجود اختلال در رشد زبانی و گفتاری کودکان است و باید به پزشک مراجعه شود:
• کودک تا 12 ماهگی کارهایی چون خداحافظی کردن با دست و اشاره را انجام نمی دهد.
• کودک تا 18 ماهگی به جای صحبت کردن و استفاده از کلمات، از اشاره استفاده می کند و قادر به تقلید صداها نیست.
• در صورتی که کودک درخواست های کلامی را متوجه نمی شود و قادر به انجام آن ها نیست.
• عدم واکنش کودکان به صداها قبل از 12 ماهگی، نشان دهنده وجود مشکلات شنوایی است.
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کنیم؟
وجود مشکلات زیر در کودک بزرگ تر از 2 سال نشان دهنده وجود اختلال در صحبت کردن است و باید توسط پزشک متخصص بررسی شود:
• در صورتی که کودک قادر به تقلید کلمات است اما نمی تواند آگاهانه آن را تولید کند.
• در صورتی که کودک برخی از کلمات و صداها را بیان می کند اما برای برقراری ارتباط از گفتار استفاده نمی کند.
• در صورتی که دستورات ساده را متوجه نشود و قادر به انجام آن ها نباشد.
• اگر صدای کودک خشن، گوشخراش یا تو دماغی باشد.
• اگر با توجه به سن کودک متوجه حرف هایش نشوید؛ برای مثال والدین نیمی از صحبت های کودک 2 ساله را باید متوجه شوند؛ در 3 سالگی باید حدود سه چهارم صحبت های کودک را متوجه شوند و از 4 سالگی به بعد، علاوه بر والدین، دیگران هم باید متوجه صحبت های کودک شوند.
بنابراین، با توجه به مطالب مذکور، باید همیشه به روند رشد گفتاری کودک توجه داشت.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص کودکان ما نوبت بگیرید.
