تشخیص و درمان کف پای صاف یا پس پلانوس

کف پای صاف یا پس پلانوس بطور معمول در جامعه زیاد تشخیص داده می شود و شیوع ان به میزان 23 درصد در جمعیت عمومی است. کف پای صاف به معنای نبود قوس کف پا هنگام گذاشتن کف پای کودک روی سطح صاف زمین است که شیوع بالایی دارد.وجود قوس کف پا موجب تعدیل نیروهای وارده از زمین به مفاصل بدن میگردد ولی وقتی کف پا فاقد قوس باشد تمام نیروها به بدن اعمال میگردد که در زولانی مدت موجب فشار روی تمامی مفاصل بدن از جمله ستون فقرات و گاهی تغییر شکل مفاصل میگردد

انواع کف پای صاف 

سه نوع از کف پای صاف وجود دارد:  

کف پای صاف انعطاف پذیر، کف پای صاف انعطاف پذیر به همراه تاندون اشیل سفت و کف پای صاف سخت . کف پای صاف با تغییر شکل پا و وجود چند ناهنجاری در راستای استخوان های مچ پا مشخص می شود. کف پای صاف متحرک و یا انعطاف پذیر یکی از شایع ترین درگیری های ذهنی والدین در مورد فرزندان است علی رغم اینکه این کودکان اغلب علایمی ندارند. کف پای صاف بطور طبیعی در نوزادان ، بچه‌های تازه راه افتاده و زیر 5 سال و همچنین در  شلی لیگامان فیزیولوژیک دیده می شود و بهبودی خودبخود اغلب زمانی رخ می دهد که قوس طولی پا بین 5 تا 10 سالگی ایجاد می گردد. در فرهنگ هایی که کودکان و نوزادان کفش نمی پوشند کف پای صاف شایع نیست. زمانی که کف پای انعطاف پذیر تا زمان بلوغ و بزرگسالی وجود داشته باشد  عموما در زمینه خانوادگی یک شلی لیگامانی فامیلی مشاهده می شود. 

علل صافی پا

گاهی کف پای صاف زمینه ژنتیکی دارد و از والدین به کودک انتقال می یابد.  در بیشتر موارد علت کف پای صاف در زمینه شلی لیگامان ها و اتصالات بین استخوانی مفاصل است که با رشد کودک و سفت شدن لیگامان ها این حالت برطرف می گردد.  گاهی نیز کف پای صاف بعلت بد تشکیل شدن یا چسبیده بودن استخوان های کف پا ایجاد شود که با رشد کودک برطرف نمیشود. 

علایم بالینی 

اکثر موارد کودک علایمی ندارد و بصورت اتفاقی و توسط والوین تشخیص داده می شود.  اغلب بیماران قوس طولی را در زمان عدم تحمل وزن و خوابیده نشان می دهند اما با ایستادن قوس طولی از بین میرود و پاشنه پا معمولا به خارج منحرف می گردد.  افراد دچار صافی کف پا درصورت عدم بهبودی معمولا در پیاده روی های با مسافت طولانی زود خسته می شوند. گاهی محدودیت در حرکات دارند. در صورت عدم درمان ممکن است به علت تعییرات ایجاد شده و کوتاهی تاندون اشیل محدودیت در حرکات مفصل مچ پا و حتی تغییر شکل مفصل مچ پا پیدا کنند.  صافی کف پا ممکن است باعث توزین ناموزون وزن روی مفاصل و بروز ناراحتی در پا و کمر شود. 

تشخیص صافی پا 

ساده تریت روش این است که فرد در حالی که کف پا خیس است روی سطح صاف و خشک زمین ایستد به گونه ای که اثر کف پا روی زمین باقی بماند، اگر قوس کف پا وجود نداشته باشد اثر قوش طولی کف پا وجود ندارد یا بسیار اندک است. 

بررسی رادیو گرافی:

بطور معمول نیازی به ارزیابی رادیوگرافیک وجود ندارد. رادیوگرافی رخ و نیمرخ(کنار) در حالت تحمل وزن برای ارزیابی بدشکلی پا انجام می گیرد.

درمان کف پای صاف

تاریخچه طبیعی کف پای صاف انعطاف پذیر ناشناخته است و شواهد اندکی مبنی بر عوارض یا ناتوانی این اختلال در دراز مدت وجود دارد و معمولا عارضه جدی بجا نمیگذارد. تا زمانی که برای بیمار درد و ناراحتی ایجاد نشده باشد معمولا نیاز به درمان وجود ندارد. فیزیوتراپی و انجام کشش های خاص در رفع این حالت کمک کننده است. این بیماران از وسایل کمکی نظیر بریس یا ارتوزهای پیش ساخته نظیر حمایت کننده قوس طولی داخلی بهره مند می شوند. موارد شدید اغلب همراه با بیماری زمینه ای بافت همبند نظیر سندرم اهلر دانلوس یا سندرم داون احتمالا از ارتوزهای مرسوم جهت جلوگیری از سقوط قوس پا و کنترل بهتر عقب پا سود می برند. اگرچه ارتوزها در کاهش علایم بیمار موثرند ولی شواهدی مبنی بر تغییر دایمی شکل پا یا راستای استخوان های مچ پا بواسطه کاربرد ارتوزها وجود ندارد. بیماران با کف پای صاف انعطاف پذیر با تاندون اشیل سفت می بایست با تمرینات کششی درمان شوند. در خیلی از موارد بیماران به درمانگر فیزیکی ارجاع داده می شوند تا از کشش کافی توسط بیمار اطمینان حاصل کنند و در مواردی عضلات با روش جراحی طویل می شوند. در تعداد کمی از بیماران با درد مداوم درمان جراحی مد نظر قرار میگیرد. تمایل به افزایش طول عضلات کنار خارجی پا به همراه سایر اجزا ناهنجاری که در این ناهنجاری کوتاه شده اند وجود دارد. روش جراحی شامل استئوتومی کالکانئوس و پیوند استخوان تراپزوئیدی در محل است. افزایش طول تاندون اشیل مورد نیاز است.  در این روش دامنه حرکت مفصل در مقایسه با ارترودز بیشتر است. ارترودز عقب پا قادر به تصحیح بدشکلی پا به میزان کافی می باشد اما فشار را در درازمدت به مفصل مجاور منتقل می کند که تغییرات تخریبی (دژنراتیو) دردناک ایجاد می نماید.

شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص کودکان ما نوبت بگیرید.