احتمالا نام دانه سویا تاکنون زیاد به گوشتان خورده است؛ سویا یکی از انواع حبوبات است و از کشورهای جنوب شرقی آسیا به ایران و سایر کشورها رسیده است. این دانه به‌خصوص درمیان افرادی که رژیم گیاهخواری را انتخاب کرده‌اند، جز مواد غذایی پرمصرف است.
در ادامه قصد داریم شما را با خواص درمانی و نیز مضرات آن آشنا کنیم.
در این مقاله می‌خوانید:
• خواص درمانی سویا
• ارزش غذایی سویا
• مضرات سویا و احتیاط‌های لازم
خواص درمانی سویا
سویا به دلیل ارزش تغذیه‌ای بالایی که دارد، دارای خواص درمانی و فواید متنوعی است. تاثیر سویا بر روی ارگان‌های مختلف بدن متفاوت است.
تاثیر سویا بر روی پوست، مو و ناخن
• سویا می‌تواند نقش مهمی در تعادل رطوبت پوست ایفا کند. اگر پوست خشکی دارید، سویا می‌تواند به مرطوب شدن پوست شما کمک کند و اگر پوست چربی دارید، سویا می‌تواند در جهات کاهش چربی پوست برای شما مفید باشد.
• سویا می‌تواند عوارض ناشی از پیری را بر روی پوست کاهش دهد. چین و چروک، تیره شدن پوست و تغییر رنگ آن از جمله مواردی هستند که ممکن است در اثر پیری ایجاد شود. سویا می‌تواند بروز این موارد را به تاخیر بیندازد.
• سویا می‌تواند به افزایش خاصیت ارتجاعی پوست کمک کند.
• از آن جایی که سویا غنی از ویتامین E است، روند ترمیم و بازسازی سلول‌های پوستی را تسریع می‌بخشد؛ از این رو باعث می‌شود پوست شما جوان و شاداب بنظر برسد.
• سویا می‌تواند استحکام ناخن‌ها را بیشتر کند و از شکنندگی و لایه لایه شدن آن‌ها پیشگیری کند. همچنین می‌تواند در کنار سایر درمان‌ها به درمان عفونت ناخن کمک کند.
• سویا کمک می‌کند موهایتان شفاف و براق بنظر برسند.
• سویا به درمان و کاهش موخوره‌ی سر کمک می‌کند.
تاثیر سویا بر روی قلب و عروق
• از آن جایی که سویا حاوی مقادیری امگا3 و امگا 6 است، می‌تواند به پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی و عروقی کمک کند. این دو به دفع رادیکال‌های آزاد کمک کرده و به حفظ کلسترول خوب یا همان HDL کمک می‌کنند.
• سویا می‌تواند راه کمکی خوبی برای کنترل فشار خون باشد.
تاثیر سویا بر روی پیشگیری از ابتلا به سرطان
• مصرف سویا در مردان به کاهش ابتلا به سرطان پروستات و در زنان به کاهش ابتلا به سرطان سینه منجر می‌شود.
تاثیر سویا بر روی عوارض ناشی از پیری
• از آن جایی که سویا به افزایش جذب کلسیم کمک می‌کند، می‌تواند به افزایش تراکم بافت استخوان منجر شود. این امر در درازمدت می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان موثر باشد. از آن جایی که زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند، مصرف سویا در این گروه می‌تواند نقش کمک‌کننده‌تری داشته باشد.
• سویا می‌تواند در پیشگیری از آلزایمر و یا تاخیر بروز آن موثر باشد.
تاثیر سویا بر روی عوارض ناشی از یائسگی
• از آن جایی که زنان یائسه در معرض ابتلا به برخی بیماری‌ها از قبیل دیابت و پوکی استخوان هستند، مصرف سویا می‌تواند در پیشگیری از بروز این موارد کمک‌کننده باشد.
• سویا می‌تواند بروز برخی عوارض یائسگی نظیر گرگرفتگی را کاهش دهد.
سایر موارد
• سویا می‌تواند بر روی درمان دردهای دوره‌ای پستان که با سیکل‌های قاعدگی مرتبط اند موثر باشد.
• سویا می‌تواند برای لاغری و رسیدن به وزن ایده‌آل کمک‌کننده باشد. این ماده غذایی سطح تری‌گلیسیرید و کلسترول بد یا همان LDL را پایین می‌آورد و روند لاغری را تسریع می‌بخشد.
• برای بیماران مبتلا به دیابت نوع2، فشار خون مزمن و آرتریت روماتوئید یک ماده مغذی مفید می‌باشد.
ارزش غذایی سویا
یکی از ویژگی‌های مهمی که دانه سویا را از سایر حبوبات افتراق می‌دهد، پروتئین موجود در آن است. پروتئین سویا برخلاف سایر حبوبات هر 10 آمینواسد ضروری بدن را دارد. ( آمینواسید جز تشکیل‌دهنده‌ی پروتئین‌هاست. آمینواسید ضروری به آمینواسیدی گفته می‌شود که بدن قادر به تولید آن نیست و باید از طریق واد غذایی دریافت کند.)
در ادامه ارزش غذایی 100 گرم سویا را به تفکیک شرح می‌دهیم:
کالری: 147
چربی: 6.8 گرم
کلسترول:0
سدیم: 15 میلی گرم
پتاسیم: 620 میلی گرم
کربوهیدارت: 11 گرم
پروتئین: 12.95 گرم
علاوه بر موارد گفته شده سویا محتوی مقادیر زیادی از انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است. از جمله ویتامین‌های موجود در سویا می‌توان به فولات یا B9، تیامین یا B1 و ویتامین K اشاره کرد.
همچنین از مواد معدنی موجود در سویا می‌توان به مس، منگنز و فسفر اشاره کرد.
مضرات سویا و احتیاط‌های لازم
با این که بنظر می‌رسد سویا ماده‌ای بی‌‍ضرر و در عوض دارای خواص درمانی متنوعی است در برخی افراد و در زمینه‌ی برخی بیماری‌ها، مصرف بیش از حد آن می‌تواند مشکل‌آفرین باشد:
• دیابت
از آن جایی که سویا در کاهش قند خون موثر است، مصرف بیش از حد آن در افراد دیابتی که بطور منظم داروهای کاهنده‌ی خون و یا انسولین دریافت می‌کنند، ممکن است منجر به افت شدید قند خون شود.
• سنگ کلیه
از آن جایی که سویا حاوی مقادیری اگزالات است، می‌تواند ریسک ابتلا به سنگ‌های اگزالاتی کلیه را بالا ببرد. از سوی دیگر افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه ممکن است در دفع این ماده دچار مشکل شوند و بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به سنگ کلیه قرار بگیرند؛ بنابراین چنانچه سابقه ابتلا به سنگ کلیه دارید، بهتر است از مصرف مقادیر بالای سویا خودداری کنید.
• حساسیت به شیر
کودکانی که به شیر گاو حساسیت دارند، بیشتر احتمال دارد که به سویا و فراورده‌های آن حساسیت نشان دهند. در این صورت بهتر است سویا را با احتیاط مصرف کنید.
• نارسایی کلیوی
سویا حاوی مقادیر زیادی «فیتواستروژن» است. چنانچه مبتلا به نارسایی کلیه باشید، ممکن است دردفع این ماده دچار مشکل شوید و سطح خونی فیتواستروژن در خون شما بالا برود؛ بنابراین چنانچه مبتلا به نارسایی کلیه هستید، بهتر است از مصرف مقادیر بالای سویا خودداری کنید.
• سرطان مثانه
مقادیر بالای سویا ممکن است شانس ابتلا به سرطان مثانه را تا حدودی بالا ببرد؛ اگر مبتلا به سرطان مثانه هستید و یا در معرض آن هستید( به دلیل سابقه فامیلی و یا مصرف زیاد سیگار) بهتر است مصرف این ماده غذایی را به حداقل برسانید.
• سیستیک فیبروزیس
پروتئین موجود در سویا با شیوه‌ای که کودکان مبتلا به این بیماری، پروتئین را هضم می‌کنند تداخل دارد. از دادن سویا به کودکان مبتلا به این بیماری خودداری کنید.
• آسم
افراد مبتلا به آسم بیشتر احتمال دارد که نسبت به این ماده غذایی واکنش آلرژیک نشان دهند. درصورت ابتلا به آسم بهتر است این ماده را با احتیاط مصرف کنید.
نکته پایانی
مصرف این ماده غذایی در دوران بارداری و شیردهی بی‌خطر است؛ اما باید از مصرف بیش از حد آن خودداری شود. مصرف سویا برای کودکان ضرری ندارد اما نباید هرگز جایگزین شیر شود.
در صورتی که مبتلا به هر نوع بیماری زمینه‌ای هستید، پیش از گنجاندن این ماده در رژیم غذایی روزانه‌تان با پزشک خود مشورت کنید.
شما می‌توانید با استفاده از سامانه آنلاین طبینجا از متخصصین تغذیه ما نوبت بگیرید.
