4 سردرد خطرناک و درمان آن
سردرد یکی از مشکلات رایج و از علل شایع مراجعه‌ی افراد به مطب پزشکان به‌خصوص متخصصان مغز و اعصاب می‌باشد. سردرد علاوه بر این که می‌تواند بر روی کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارد، می‌تواند ناتوان‌کننده باشد و در صورت طولانی شدن فعالیت‌های روزمره را مختل کند. برخی سردردها نشانه‌ی مشکل مهمی در بدن هستند و حتما نیاز به پیگیری دارند.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با انواع خطرناک سردرد آشنا کنیم.
در مقاله‌ی زیر می‌خوانید:
· سردرد چیست؟
· انواع سر درد کدام‌اند؟
· سردرد ها چه علائم و ویژگی‌هایی دارند؟
· علل خطرناک سر درد کدام اند؟
· چه زمانی برای سردرد به دکتر مراجعه کنیم؟ علائم خطر کدام اند؟
سردرد چیست؟
سر درد درحقیقت به دردی اطلاق می‌شود که در ناحیه‌ی صورت، سر و یا گردن احساس می‌شود. سردرد انواع مختلفی دارد؛ اعم از سردرد میگرنی، استرسی و خوشه‌ای. سردردها علت‌های بسیار زیاد و متنوعی دارند؛ بنابراین لازم است درمانگر حین درمان علاوه بر تسکین درد، دنبال منشا و علت درد هم بگردد.
انواع سردردهای خطرناک کدام‌اند؟
· سردرد تنشی (tension type)
سر درد تنشی یکی از انواع بسیار شایع سر درد است؛ درد بتدریج و در نیمه‌ی روز ایجاد می‌شود.
فرد ممکن است هریک از موارد زیر را تجربه کند:
-احساس کند که چیزی محکم دور سرش بسته شده است.
-درد مداوم در دوطرف سر
-دردی که به گردن منتشر می‌شود
سردرد تنشی خود دو نوع است؛ یا بصورت دوره‌ای رخ می‌دهد یا مزمن. در حالت دوره‌ای حملات ممکن است تنها چند ساعت طول بکشند اما برای روزهای متمادی تکرار شوند. در حالت مزمن فرد سردردی را تجربه می‌کند که 15 روز یا بیشتر در ماه رخ می‌دهد.
· سردرد میگرنی
سر درد میگرنی عموما نوعی سردرد است که حالت ضربانی داشته و یک سمت سر را درگیر می‌کند؛ با این حال ممکن است بتدریج دوطرف را درگیر کند.
نشانه و علائم سردرد میگرنی :
طی یک حمله‌ی میگرنی فرد ممکن است هریک از موارد زیر را تجربه کند:
-سرگیجه
-تغییر در حواس نظیر حس بینایی که به نام «اورا» شناخته می‌شود.
-افزایش تحریک‌پذیری به نور و صدا
-حالت تهوع و استفراغ
سردردهای میگرنی می‌توانند به شدت بر روی کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارند. یک حمله‌ی میگرنی ممکن است بین 2 تا 3 ساعت و یا حتی چند روز ادامه پیدا کند. تکرار و تناوب سردرد بسیار متفاوت است؛ ممکن است هفته‌ای چند بار رخ دهد و یا تنها سالی یک بار.
· سردرد خوشه‌ای (cluster)
این نوع سردردها بین 15 دقیقه تا یک ساعت به طول می‌انجامند و می‌توانند بین یک تا هشت بار در روز رخ دهند. سردرهای خوشه‌ای ممکن است بین 4 تا 12 هفته تکرار شوند و بعد بصورت ناگهانی از بین بروند. این نوع سردرها عموما در ساعت مشخصی از روز رخ می‌دهند.
حین سردرد ممکن است فرد هیچ علائم همراهی نداشته باشد؛ اپیزودهای سردرد ممکن است برای ماه‌ها تا سال‌ها تکرار شوند.
نشانه و علائم سردرد های خوشه‌ای :
-درد کوتاه اما شدید
-درد اطراف یک چشم
-اشک یا قرمزی در یک چشم
-افتادگی یک پلک
-گرفتگی یا آبریزش بینی
-کوچک‌تر شدن مردمک یکی ازچشم‌ها
-عرق کردن صورت
· سردرد رعد آسا
این‌ها سردرهای ناگهانی و بسیار شدیدی هستند که عموما فرد از آن‌ها به عنوان «بدترین سردرد عمرش» یاد می‌کند. سردرد رعدآسا یکی از انواع سردردهای ثانویه است که می‌تواند نشان‌دهنده‌ی یک مشکل بسیار مهم و تهدیدکننده‌ی حیات باشد.
مثل:
-آنوریسم
-سندرم انقباض برگشت‌پذیر عروق مغزی
-آپوپلکسی هیپوفیز
-خونریزی در مغز
-مننژیت یا التهاب پرده‌های مغزی
-خته‌ی خون در عروق مغزی
علائم و ویژگی های سردرد های خطرناک
سردردها و انواع آن ویژگی‌های مختلفی دارند و براساس آن‌ها طبقه بندی می‌شوند.
-ممکن است یک‌طرفه یا دوطرفه باشند.
ممکن است بتدریج یا ناگهانی ایجاد شوند.
– ممکن است تیرکشنده، مبهم و یا ضربان‌دار باشند.
-ممکن است کمتر از یک ساعت یا تا چند روز ادامه پیدا کنند.
علل بوجود آمدن سردرد های خطرناک چیست؟
برخی علت‌های سردرد بسیار مهم بوده و نیاز به معالجه‌ی اورژانسی دارند.
از جمله:
-هر نوع سردردی که به علت تغییر در عروق در هر جایی از مغز رخ می‌دهد؛ مثلا
-اتصال غیرطبیعی بین وریدها و شریان‌ها که عموما در دوران جنینی رخ می‌دهد و به نام AVN یا atriovenous malformation شناخته می‌شود.
-قطع جریان یکی از عروق که به نام سکته‌ی مغزی یا stroke شناخته می‌شود.
-ضعیف شدن دیواره‌ی یکی از عروق که می‌تواند در نهایت باعث پاره شدن رگ و خونریزی در مغز شود. این حالت به نام آنوریسم شناخته می‌شود.
-خونریزی درون مغز که به نام هماتوم داخل مغزی شناخته می‌شود.
-خونریزی اطراف مغز
سایر علل مهم و اورژانسی سردرد
–هیدروسفالوس حاد که ناشی از قطع جریان مایع مغزی- نخاعی است
–فشار خون بسیار بالا
–تومور مغزی
-ادم مغزی که ممکن است به علت بیماری، مسمومیت با کربن مونوکسید و یا آسیب حاد مغزی باشد
-افزایش فشار درون جمجمه
-عفونت درون مغز و یا پرده‌های احاطه‌کننده‌ی مغزی یا آبسه‌ی مغزی
–واسکولیت یا التهاب عروقی که مغز، گردن و یا صورت را خونرسانی می‌کنند( آرتریت تمپورال)
چه زمانی برای سردرد به دکتر مراجعه کنیم؟ علائم خطر سردرد کدام اند؟
در موارد زیر لازم است حتما به پزشک مراجعه کنید و یا با اورژانس تماس بگیرید:
-اولین سردرد شدیدی است که در زندگیتان تجربه کرده‌اید و باعث مختل شدن فعالیت‌های روزمره‌تان شده است.
-چنانچه بلافاصله بعد از فعالیت‌هایی نظیر آهسته دویدن، ایروبیک، وزنه‌برداری و یا رابطه‌ی جنسی سردرد را تجربه می‌کنید.
-سردرد شما ناگهانی شروع شده و بصورت انفجاری است
-سردرد شما بدترین سردردی است که تجربه کرده‌اید؛ حتا اگر قبلا هم سردرد سابقه‌ی سردرد داشته‌اید
-اگر همراه سردرد هر یک از موارد زیر را تجربه می‌کنید: اختلال تکلم، تغییر میدان دید، عدم تعادل، گیجی، مشکل در حرکت دادن دست‌ها و یا پاها، اختلال حافظه.
-سردرد شما طی 24 ساعت بدتر می‌شود.
-چنانچه همراه سردرد تب دارید، گردنتان خشک شده و یا حالت تهوع و استفراغ دارید.
-سردرد شما به دنبال ضربه به سر رخ داده است
-سردرد شما شدید و اطراف یک چشم و همراه قرمز شدن همان چشم است.
-اولین باری است که دچار سردرد شده اید؛ بخصوص اگر بالای 50 سال هستید
-اگر همراه سردرد مشکلات بینایی، درد هنگام جویدن و یا کاهش وزن ناخواسته را تجربه می‌کنید
-سابقه‌ی سرطان دارید و اکنون دچار سردرد شده‌اید
-سیستم ایمنی شما به علت بیماری( نظیر HIV) و یا مطرف داروها ( نظیر کورتون یا داروهای شیمی‌درمانی) ضعیف است.
-سردردی که نیمه‌شب شما را از خواب بیدار می‌کند و یا باعث می‌شود به سختی به خواب بروید
-داروهای رقیق‌کننده‌ی خون نظیر وارفارین، آسپرین و یا پلاویکس مصرف می‌کنید
-دردی که به پشت‌سر تیر می‌کشد و یا به گردن منتشر می‌شود
-سردردی که بیش از چند روز به طول می‌انجامد
-سردردی که صبح‌ها بدتر می‌شود
-سابقه‌ی سردرد دارید اما الگوی سردرد یعنی کیفیت، محل و یا شدت درد تغییر کرده است
-اغلب سردرد دارید اما علت خاصی ندارد
گرچه عموما علت سردرد مورد اورژانسی و خطرناکی نیست اما در پایان توصیه می‌کنیم هر نوع سردردی را جدی بگیرید و در صورت ادامه‌دار شدن با پزشک مشورت کنید و از درمان خودسرانه‌ی آن خودداری کنید.
منابع:
https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000424.htm
https://www.webmd.com/migraines-headaches/migraines-headaches-basics
https://www.allinahealth.org/healthysetgo/heal/seven-signs-of-a-dangerous-headache
