عفونت ادراری در کودکان

جنسیت در عفونت ادراری 

عفونت دستگاه ادراری در یک تا سه درصد دختران و یک درصد پسران رخ می دهد. شیوع عفونت ادراری با افزایش سن تغییر میکند. در سال اول زندگی نسبت جنس مذکر به مونث حدودا ۲ تا ۵ برابر است بعد از سن یک سالگی برتری جنس مونث شروع شده و این نسبت به یک دهم تغییر می‌یابد.  در دختران اولین عفونت ادراری معمولاً تا سن پنج سالگی رخ داده که بیشترین شیوع آن در طی شیرخوارگی و سن آموزش توالت است.  در پسران اکثر موارد عفونت ادراری در سال اول زندگی رخ می دهد و عفونت ادراری در پسران ختنه شده به ویژه در سال اول زندگی آنها شایع تر است. 

عامل عفونت ادراری

 عفونت ادراری عمدتاً با باکتری های روده بزرگ رخ می دهد. در دختران ۷۵ تا ۹۰ درصد از همه عفونت ها با اشریشیا کلی رخ می دهد.  هرچند EColi شایع‌ترین عامل در بیماران جنس مذکر می باشد عفونت با آدنوویروس و سایر عفونت‌های ویروسی نیز می‌تواند رخ داده و به ویژه علت سیستیت یا عفونت مثانه همراه با هماچوری قابل مشاهده (وجود خون در ادرار ) باشند.  

علائم بالینی عفونت ادراری

 سه فرم اولیه عفونت ادراری شامل پیلونفریت(عفونت کلیه)، سیستیت(عفونت مثانه)، و باکتری یوری بدون علامت می باشد. 

پیلونفریت :

پیلونفریت حاد بر اساس یک یا همه موارد زیر توصیف می شود:

 درد پهلو، پشت یا شکم ،تب ، بی حالی تهوع ، استفراغ و گهگاه اسهال. تب می تواند تنها علامت باشد.  نوزادان می توانند علائم غیر اختصاصی ازجمله عدم تغذیه خوب ، تحریک پذیری ، زردی و کاهش وزن را نشان دهند. پیلونفریت مهمترین عفونت جدی در شیرخواران زیر ۲ سال مبتلا به تب بدون منشا مشخص می باشد.  درگیری پارانشیم کلیه به عنوان پیلونفریت حاد شناخته می‌شود که می‌تواند منجر به آسیب کلیه شود. سیستیت به درگیری مثانه اشاره دارد.  علائم این درگیری شامل دیزوری یا سوزش ادراری ، احساس فوریت و تکرر ادرار ، درد سوپراپوبیک (پایین شکم روی مثانه ) و بی اختیاری و ادرار بدبو می باشد. سیستیت منجر به ایجاد تب و آسیب کلیه نمی شود.  ادرار بدبو برای عفونت ادراری اختصاصی نمی‌باشد.  سیستیت هموراژیک یا عفونت مثانه همراه با دفع خون در ادرار با اشریشیا کلی و همچنین با عفونت های ویروسی از جمله آدنو ویروس نوع ۱۱ و ۲۱ مرتبط می باشد.  

باکتری یوری بدون علامت

باکتری یوری بدون علامت به شرایطی گفته می‌شود که یک کشت ادرار مثبت بدون تظاهراتی از عفونت وجود دارد.  این شرایط عمدتاً در دختران دیده می شود. بروز کمتر از یک درصد در سنین قبل از مدرسه و سنین مدرسه دارد و در پسران هم نادر می باشد.  با افزایش سن بروز آن کاهش می یابد.  این شرایط خوش خیم بوده و باعث آسیب کلیوی نمی‌شود، مگر در زنان باردار که در آن ها باکتری یوری بدون علامت اگر درمان نشود می تواند منجر به عفونت ادراری علامت‌دار و عارضه گردد.  فاکتورهای خطر ابتلا به عفونت ادراری شامل موارد زیر است :

جنس مونث، پسر ختنه‌نشده، سن  آموزش توالت رفتن،  اختلالات ادرار کردن، لباس زیر تنگ،  یبوست،  فعالیت جنسی، حاملگی، مثانه نوروپاتیک،  عفونت انگلی با کرمک ، نشستن در وان ، پاک کردن از پشت به جلو در دختر ها و رفلاکس و انسداد های ادراری. 

تشخیص عفونت ادراری

بر اساس علائم بیمار ، یافته های آنالیز ادراری یا هر دو می توان به عفونت ادراری شک کرد و در این حالت یک کشت ادرار برای تایید و درمان مناسب ضروری میباشد.  

نمونه ادراری 

چندین راه برای به دست آوردن نمونه ادراری مناسب وجود دارد ولی برخی روش ها از سایرین دقیق تر می باشد.  در کودکانی که آموزش توالت رفتن را دیده اند نمونه میانه ادرار می تواند قابل قبول باشد.  قبل از گرفتن نمونه محل خروج ادرار می بایست تمیز بشود.  در کودک ختنه نشده پوست یا پوست سر آلت باید عقب کشیده شود.  در کودکان ۲ تا ۲۴ ماهه که آموزش توالت ندیده‌اند نمونه با سوند فولی و یا سوپراپوبیک (که با سرنگ از روی شکم و مستقیم از داخل مثانه گرفته میشود) بدست می اید.  راه دیگر استفاده از کیسه ادراری یا بگ استریل بعد از تمیز کردن پوست ناحیه تناسلی می باشد که می تواند فقط در موارد منفی بودن کشت ادراری مفید باشد.  

علایم آزمایشگاهی عفونت ادراری

در نمونه آنالیز ادراری معمولاً پیوری یا گلبول سفید وجود دارد.  نیتریت و لکوسیت استراز نیز در ادرار عفونی مثبت می باشند. هماچوری میکروسکوپی یا وجود خون در نمونه آنالیز ادرار در عفونت مثانه یا سیستیت اغلب دیده می شود و شایع ترین علت وجود خون در آنالیز ادراری عفونت دستگاه ادراری است.  

درمان  عفونت ادراری

سیستیت حاد برای جلوگیری از پیشرفت به سمت پیلونفریت حاد می بایست سریعاً درمان شود.  اگر علائم شدید باشد درمان تجربی تا آماده شدن جواب کشت ادرار شروع میشود.  اگر علائم خفیف بوده یا تشخیص مورد شک باشد درمان تا آماده شدن جواب کشت به تاخیر خواهد افتاد. 

مواردی که نیاز به بستری در بیمارستان دارند :

کودکانی که آب بدن از دست داده‌اند، استفراغ دارند ، قادر به نوشیدن مایعات نیستند و یا کودکانی که سن زیر یک ماه دارند بهتر است در بیمارستان جهت مایع درمانی وریدی و گرفتن آنتی بیوتیک تزریقی بستری شوند.  

مطالعات تصویربرداری در کودکان با عفونت ادراری تب دار:

هدف مطالعات تصویربرداری در کودکان با عفونت ادراری شناسایی ناهنجاریهای آناتومیک مستعد کننده کودک به عفونت ادراری، شناسایی درگیری فعال کلیوی و ارزیابی کارکرد کلیوی از نظر اینکه نرمال است یا در خطر قرار دارد می باشد.

شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص کودکان ما نوبت بگیرید.