علایم کمبود ویتامین A در کودکان

ویتامین A یک ریز مغذی محلول در چربی است که نمی تواند در بدن پستانداران تولید گردد. از این رو یک عامل واجب در رژیم غذایی است.  

نقش ویتامین A 

به عنوان یک ریز مغذی محلول در چربی ویتامین A برای تمام مهره داران برای داشتن بینایی طبیعی، تولید مثل، تمایز سلولی و بافتی و عملکردهای سیستم ایمنی ضروری شناخته شده است. ویتامین A نقش مهمی در تکامل نوزادی برعهده دارد و برای تکامل طبیعی جنین، خونسازی، پاسخ ایمنی،  متابولیسم و رشد و تمایز بسیاری از انواع سلول ها لازم است. 

منابع حاوی ویتامین A 

تامین ویتامین A می‌تواند از رژیم غذایی به دست آید که شکل اصلی آن در اینجا رتینیل استر ها مانند رتینیل پالمیتات است. گوشت اعضای داخلی به خصوص جگر و قلوه بسیار غنی از ویتامین A هستند در حالی که سایر گوشت ها، شیر و پنیر سطوح متوسطی دارند. سایر منابع ویتامین A شامل کاروتنوئیدهای پرو ویتامین متعدد است که به صورت طبیعی در بسیاری از میوه‌ها و سبزی‌ها به خصوص سبزی های زرد نارنجی مثل کدو حلوایی ،کدو ،سیب زمینی شیرین و سبزی های دارای برگ سبز مثل برگ چغندر ، اسفناج و بروکلی یافت می شوند. یکی از فراوان ترین کاروتنوئیدها بتاکاروتن است. آلفا کاروتن نیز فعالیت ویتامین  را با زیست فعالی کمتر دارند. در مقایسه با بالغین نوزادان زندگی را با سطوح پایین ویتامین A در پلاسما، کبد و سایر بافت‌های خارج کبدی آغاز می کنند که با بزرگ شدن کودک به تدریج افزایش پیدا میکند.  سطح رتینال در نوزادان کشورهای در حال توسعه که ممکن است دریافت ویتامین A کم باشد و کمبود ویتامین A یک مشکل تغذیه شایع و چشمگیر است، حتی پایین تر می باشد.  پایین بودن ذخایر ویتامین A در شیرخواران کم وزن و نوزادان نارس دیده می شود.  سوء تغذیه به خصوص تغذیه پروتئین می تواند سبب کمبود ویتامین A گردد.  

عملکردهای ویتامین A 

در کشورهای در حال توسعه درمان با تجویز مکمل ویتامین A از میزان ناخوشی و مرگ و میر بیماری های گوناگون از قبیل سرخک می‌کاهد. ویتامین A نقش مهمی در بینایی بر عهده دارد. اگر کودک در حال رشد رژیم غذایی متعادل داشته باشد و ویتامین A را از غذاهای غنی از ویتامین A به دست اورد ، خطر کمبود ویتامین A کم است. به هر حال حتی کمبود بدون علایم بالینی ویتامین A می تواند عواقب وخیمی داشته باشد. کمبود ویتامین A می تواند عارضه ابتلا به بیماری‌ها و اختلالات مزمن متنوع در کودکان باشد به خصوص در کودکان بستری.  

علائم بالینی کمبود ویتامین A

آشکارترین نشانه های کمبود ویتامین A با نیاز این ویتامین برای حفظ عملکرد سلول های اپیتلیال همراه است.  در روده ها سلول های طبیعی ترشح کننده موکوس سد موثری بر علیه حمله پاتوژن ها یا میکروب هایی است که موجب اسهال می گردد. همچنین در دستگاه تنفسی سلول های ترشح کننده موکوس برای دفع مواد سمی و میکروب های استنشاق شده ضرورت دارد. تغییرات ناشی از کمبود ویتامین A در سلول های ترشح کننده موکوس می تواند منجر به افزایش عفونت ها در این نواحی گردد.  کمبود ویتامین A در پوست با لکه های خشک، پوسته دار و ضخیم در بازوها، ساق پاها ، شانه ها و باسن ها تظاهر می کند. ترکیب نقص سلول های ترشح کننده موکوس در برابر عفونت، کاهش پاسخ ایمنی و پاسخی کمتر به استرس التهابی همگی به دلیل کمبود ویتامین A ناکافی می تواند سبب اختلال رشد و مشکلات جدی سلامت در کودکان شود.  اختصاصی ترین علائم علائم کمبود ویتامین A ضایعات چشمی هستند اما ممکن است در سیر کمبود ویتامین A نسبتاً دیر تظاهر کنند. ضایعات ناشی از کمبود ویتامین A بتدریج ایجاد شده و به ندرت قبل از دو سالگی روی می دهد.  کمبود ویتامین A منجر به شب کوری میشود. فتوفوبی یا ترس از نور یک نشانه شایع است.  موارد شدید می تواند منجر به نابینایی شود. سایر علائم بالینی کمبود ویتامین A شامل رشد ناکافی،  اسهال، استعداد به عفونت ها، آنمی یا کم خونی، آپاتی ،عقب ماندگی ذهنی و افزایش فشار داخل جمجمه است.  

درمان فتق نافی

مکمل روزانه ۱۵۰۰ میکروگرم ویتامین A برای درمان کمبود نهفته ویتامین A کافی است. کودکانی که کمبود آشکار ویتامین ‌A را ندارند میزان ناخوشی و مرگ و میر عفونت‌های ویروسی از قبیل سرخک رابا تجویز هفتگی ویتامین A می توان کاهش داد.  همچنین ویتامین A در شیرخواران نارس برای بهبود عملکرد تنفسی و جلوگیری از ایجاد بیماری مزمن ریه استفاده شده است.

شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص کودکان ما نوبت بگیرید.