پانکراس یا لوزالمعده غدایست که در زیر معده قرار گرفته است و مسئول ترشح آنزیم های گوارشی و هورمون هایی مانند انسولین است. اگر به هر دلیلی غده پانکراس دچار التهاب شود به آن پانکراتیت گفته می شود. مجرایی که ترشحات پانکراس را به داخل دوازدهه تخلیه می کند در انتها به مجرای صفراوی متصل شده و یکی می شوند. در این حالت هورمون و آنزیم های پانکراس نمی توانند از این غده خارج شوند به بافت غده آسیب می رسانند و آن را هضم می کنند.
علل ایجاد پانکرایتت
１. بیماری های مجرایی صفراوی
شایعتریین علت پانکراتیت، سنگ های صفراوی هستند. بعلت یکی بودن مجرای خروجی پانکراس و مجرای صفراوی، کاهی سنگ های صفرا هنگام عبور از این مجرا در آن گیر افتاده و باعث بسته شده خروجی پانکراس و کیسه صفرا می شوند. بدنبال انسداد مجرای خروجی پانکراس، آنزیم های پانکراس شروع به آسیب زدن به پانکراس و ایجاد پانکراتیت می کنند.
２. مصرف الکل
مصرف الکل یکی از دلایل عمده ایجاد پانکراتیت است. الکل موجب تجمع آنزیم های پانکراسی در داخل سلول های پانکراس شده و آنها را فعال می کند و موجب آسیب به سلول های پانکراس می شود. پانکراتیت در افرادی که بیش از ۵-۱۰ سال الکل مصرف می کنند شایعتر است.
３. انجام اندوسکوپی کلانژیوپانکراتوگرافی برگشتی
این روش که با دستگاهی مانند دستگاه اندوسکوپی برای تشخیص سنگ های موجود در مجرای صفراوی انجام می گیرد یکی از علل شایع پانکراتیت است.
４. ضربه
ضربه به شکم موجب آسیب به پانکراس می شود و مسئول ۵ درصد از موارد پانکراتیت حاد است.
５. داروها
دارروهایی مانند آزایتوپرین، سولفانامیدها، تتراسایکلین، سولینداک، والپروئیک اسید ، متیل دوپا ، استروژن، فروزماید، اکتروئوتاید و کروتیکواستروئید ها می توانند باعث ایجاد پانکراتیت شوند.
６. عفونت ها
عفونت های ویروسی مانند سایتومگالو ویروس، واریسلا زوستر و ایدز می توانند باعث التهاب پانکراس شوند.
علائم پانکراتیت
علائم پانکراتیت حاد شامل:
１. درد مبهم و مداوم شکم در قسمت بالایی شکم
２. تهوع و استفراغ، گاهی اوقات همراه با بی اشتهایی
３. اسهال
در موارد شدید ممکن است درد شکم هنگام لمس، تب، زرد شدن پوست و سفیدی چشم و تنگی نفس نیز وجود داشته باشد.
تشخیص پانکراتیت
تشخیص پانکراتیت با اندازه گیری آمیلاز و لیپاز ( آنزیم های پانکراسی)، قند خون و فاکتور های التهابی انجام می گیرد. در بیشتر موارد پانکراتیت خفیف تا متوسط خود به خود بهبود می یابد. بیمار باید ناشتا نگه داشته شود و سرم درمانی برای او انجام گیرد. ضد درد برای کاهش درد بیمار تجویز می گیردد. اگر سنگ صفراوی باعث ایجاد پانکراتیت شده باشد بعد از ثابت شدن حال بیمار جراحی برای خارج کردن سنگ صفراوی انجام می گیرد.در موارد پانکراتیت شدید نیاز له مراقبت ویژه از فرد وجود دارد.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص داخلی نوبت بگیرید.
