احتمالا بارها اصطلاح دلیریوس را برای توصیف کسی که در حالت برانگیختگی غیر قابل کنترل است، شنیده اید. یا اینکه احتمالا خودتان در حالی که گرفتار تب بالایی بوده اید یا بعد از یک جراحت، دلیریوم را به شکل های مختلف تجربه کرده اید. شاید از خواب بیدار شده باشید بدون اینکه بدانید کجا هستید و چه زمانی هست. امکان دارد اعضای خانواده از ناتوانی شما در پاسخ دادن به آن ها هنگام گفتگو، متحیر شده باشند. شاید افکار یا ادراك هایی داشتید که بعد ها متوجه شدید توهمات بوده اند. اگر تا کنون چنین تجربه ایی داشته اید می دانید که چگونه اختلال بدن می تواند به تغییر حالت هشیاری همراه با نشانه های غیر عادی منجر شود.
دلیریوم چیست؟
دلیریوم حالتی موقتی است که طی آن افراد تیره شدن هشیاری را تجربه می کنند به طوي که نمی دانند چه چیزی در اطراف آن ها اتفاق افتاده و قادر نیستند تمرکز یا توجه کنند. به علاوه آن ها دچار تغییرات شناختی می شوند به طوری که حافظه آن ها آشفته می شود و گمگشته می شوند. فرد در حالت دلیریوم ممکن است فراموش کند ناهار چه خورده است یا نداند چه روزی از هفته یا حتی چه ماهی از سال است.
علائم دلیریوم
گفتار فردی که در حالت دلیریوم قرار دارد درهم و برهم یا گسیخته است به طوری که از یک موضوع به موضوع دیگری جا به جا می شود. امکان دارد این افراد به هذیان ها یا توهمات به علاوه آشفتگی های هیجانی مانند اضطراب، سرخوشی یا تحریک پذیری هم دچار شوند. می توانید تجسم کنید که این گونه نشانه ها برای فردی که دچار آن ها شده و برای هر کسی که او را مشاهده می کند چقدر ترسناك هستند. تعجب آور نیست که افراد دلیریوس می توانند کارهایی انجام دهند که خطر جسمانی دارند مانند راه رفتن در ترافیک یا افتادن از پله ها. بنابراین متخصصان سلامتی نگران هستند که بیماران پزشکی دلیریوس از تخت بلند شوند و بی خبر از اینکه به تجهیزات پزشکی مانند لوله تنفسی یا سوند ادرار وصل هستند، حرکت کنند.
علت دلیریوم
دلیریوم توسط تغییر در سوخت و ساز مغز ایجاد می شود و معمولا بیانگر وقوع چیزي غیر عادی در بدن است. عوامل متعددی می توانند موجب دلیریوم شوند که مسمومیت یا ترك مواد، جراحت وارده به سر، تب بالا و کمبود ویتامین از آن جمله هستند. افراد در هر سنی می توانند دچار دلیریوم شوند اما بیش تر در بیماران بزرگسالی که به لحاظ جسمانی یا روانی بستری شده اند، شایع است.
دلیریوم در سالمندان
میزان بالاتر دلیریوم در افراد مسن به علت این واقعیت است که آن ها بیشتر مستعد زمین خوردن هستند و به احتمال بیش تری تحت عمل جراحی قرار گرفته اند، تجربیاتی که می توانند حالت دلیریوم را تحریک کنند. افراد مسن به علت پیروي نکردن و حذف یا قطع پیش هنگام درمان نیز برای تجربه کردن واکنش هاي نا مساعد ناشی از داروها مستعد ترند. بیماران مسن بستری شده ای که دچار این اختلال می شوند حتی بعد از فروکش کردن نشانه هاي دلیریوم، حداقل به مدت یک سال احتمالا مشکلاتی خواهند داشت و به احتمال زیاد به مراقبت بلند مدت نیاز دارند. با این که دلیریوم دوره ویژه ایی ندارد اما از روندهای کلی تبعیت می کند.
دوره دلیریوم چیست؟
معمولا دلیریوم شروع ناگهانی دارد، حداکثر ظرف یک دوره چند روزه ایجاد می شود و مدت آن کوتاه است. دلیریوم به ندرت بیش از یک ماه ادامه می یابد. البته برخی افراد جلوه نشانه های کندتر و ظریف تری ا نشان می دهند. فرد مبتلا، ظرف یک روز انواع آشفتگی های هیجانی مانند اضطراب، ترس، افسردگی، تحریک پذیری، سرخوشی، بی قراری، اشکال در فکر کردن به طور شفاف و حساسیت زیاد نسبت به محرك های شنیداری یا دیداری را تجربه می کند. با ادامه یافتن دلیریوم، این نشانه ها می توانند در طول روز نوسان داشته باشند به طوری که هنگام صبح کاهش می یابند و شب ها بدتر می شوند و خواب فرد با رویاهای واضح یا کابوس ها آشفته می شود.
آیا دلیریوم قابل درمان است؟
متخصصان مراقبت از سلامتی، اختلال های روانی حرکتی همراه با دلیریوم را به صورت بیش فعال یا کم فعال متمایز می کنند. افراد بیش فعال، رفتار بی قرار و برانگیخته نشان می دهند، احتمالا با لباس خواب کورمال کورمال راه می روند، سعی می کنند در مواقع نا امن از تخت خارج شوند و حرکات بدنی ناگهانی می کنند. از طرف دیگر افراد کم فعال کند هستند و طوری عمل می کنند که احساس کرختی و منگی آن ها را نشان می دهد. گاهی آن ها از یک حالت به حالت دیگر جابه جا می شوند. در مرحله فعال، احتمال توهمات، هذیان ها و بی قراری بیش تر است. معمولا معاینات، نارسایی عصبی مشخصی را در فرد مبتلا به دلیریوم نشان نمی دهند اما حرکات بدن نابهنجار، مانند لرزش اغلب آشکار هستند. علایم اختلال سیستم عصبی خودمختار مانند تپش قلب، عرق کردن، چهره برافروخته، مردمک های گشاد و فشار خون بالا اغلب وجود دارند. فرد مبتلا یا به طور طبیعی بهبود می یابد، به نحو موثری درمان می شود، به نارسایی عصبی پیش رونده دچار می شود یا اینکه در اثر بیماری جسمانی زیر بنایی می میرد.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از روانشناس خوب ما نوبت بگیرید.
