عفونت های سیستم عصبی مرکزی شایعترین علت تب همراه با علائم و نشانه های بیماری سیستم عصبی در کودکان هستند. میکروارگانیسم های زیادی از جمله ویروس ها، باکتری ها و قارچ ها می توانند موجب ایجاد عفونت سیستم عصبی شوند. عفونت سیستم عصبی ممکن است منتشر یا فوکال باشد. مننژیت و انسفالیت مثال هایی از عفونت منتشر هستند. مننژیت باکتریال یکی از وخیم ترین عفونت هایی است که در شیرخواران و کودکان بزرگتر رخ می دهد. این عفونت با میزان بالای عوارض حاد و مزمن طولانی مدت همراه است.
مننژیت چیست ؟
مننژ پرده پوشاننده مغز و نخاع است که از سه لایه تشکیل شده و بین مغز و جمجمه قرار گرفته است. این پرده بعد از جمجمه وظیف حفاظت از مغز را برعهده دارد و مانند سدی در برابر نفوذ عوامل پاتوژن و اسیب رسان عمل می کند. به التهاب و عفونت این پرده مننژیت می گویند.
علت مننژیت
شایعترین علت مننژیت باکتریال در کودکان بزرگتر از 1 ماه باکتری های استرپتوکوک پنومونیه و نایسریا مننژیتیدیس می باشد. افرادی که واکسیناسیون ناقص انجام داده اند ، همچنینی افرادی که بیماری زمینه ای نقص ایمنی مثل ایدز یا اختلال انانومیک مثل اختلال عملکرد طحال دارند ،در ریسک افزایش یافته برای ابتلا به سایر پاتوژن ها هستند.
عوامل خطر مننژیت
یک عامل خطر اصلی برای مننژیت ، فقدان ایمنی نسبت به پاتوزن های خاص می باشد که در سن پایین شایع است. سایر عوامل خطر عبارتند از : تماس نزدیک با افراد مبتلا به بیماری مهاجم ( تماس خانگی ، مراکز نگه داری کودکان، خوابگاه. ) ، شلوغی، فقر، نژاد سیاه پوست و جنس مذکر.
روش انتقال مننژیت
روش انتقال احتمالا تماس فرد به فرد از طریق قطرات یا ترشحات دستگاه تنفسی است.
علایم بالینی : شروع مننژیت حاد دو الگوی غالب دارد. نوع شدید تر و خوشبختانه کمتر شایع ، شروع ناگهانی با پیشرفت سریع بصورت علایم شوک، کاهش سطح هوشباری و انعقاد داخل عروقی است که اغلب ظرف مدت 24 ساعت به سمت کوما و مرگ پیش می رود.در حالت دوم بطور شایعتر قبل از بروز علایم مننژیت، چندین روز تب همراه با علایم عفونت دستگاه تنفسی فوقانی یا گوارشی وجود دارد و پس از ان نشانه های غیراختصاصی عفونت دستگاه عصبی مرکزی مثل تحریک پذیری و خواب الودگی ظاهر می شود. علایم غیراختصاصی مننژیت عبارتند از تب، بی اشتهایی و تعذیه ی ضعیف ، سردرد، علایم عفونت تنفسی فوقانی، بدن درد، تپش قلب، کاهش فشار خون و نشانه های متنوع پوستی مثل کبودی یا راش های پوستی. علایم اختصاصی عصبی بصورت سفتی گردن، درد کمر و دو نشانه کرنیگ و برودزینسکی تظاهر میکند که پزشک در معاینه متوجه انها می شود. تب، سردرد و سفتی گردن علایم اصلی هستند ولی تنها در 40 درصد بیماران دیده می شوند. افزایش فشار داخل مغزی در نتیجه مننژیت با علایم سردرد، استفراغ، برجسته شدن ملاج یا پهن شدگی ملاج ، نامساوی بودن سایز دو مردمک (انیزوکوری)، افزایش فشار خون همراه با کاهش ضربان قلب و کوما تظاهر می یابد. تشنج در 20 درصد بیماران مبتلا به مننژیت دیده میشود. تغییر وضعیت ذهنی در بیماران مبتلا به مننژیت شایع بوده و ممکن است به علت افزایش فشار داخل مغزی یا کاهش فشار خون باشد. تظاهرات ان عبارتند از تحریک پذیری، خواب الودگی و کوما.
تشخیص مننژیت
تشخیص مننژیت با انجام LP یا پونکسیون کمری و بررسی مایع مغزی نخاعی تایید می شود که تعییراتی را در میزان پروتتین ، قند و سلول های این مایع ایجاد میکند. افزایش پروتیین و کاهش علظت قند و افزایش گلبول سفید با ارجحیت نوتروفیل از نشانه های مننژیت باکتریال در مایع مغزی نخاعی است.
درمان مننژیت
تمام بیماران مشکوک به مننژیت باید بستری شوند. رویکرد درمانی در بیماران مبتلا به مننژیت باکتریال احتمالی بستگی به تظاهرات اولیه بیماری دارد. گاهی در مواردی که شواهد افزایش فشار معزی یا ابسه وجود دارد حتی قبل از انجام پونکسیون کمری درمان انتی بیوتیکی اغاز می شود. انتخاب اولیه در درمان مننژیت در کودکان و شیرخواران با ایمنی نرمال بر اساس حساسیت انتی بیوتیک انجام می شود. سطح دارو باید در مایع مغزی نخاعی به حد قابل قبولی برسد. ارزیابی مکرر طبی و عصبی در بیماران دارای مننژیت باکتریال برای شناسایی و تشخیص زودرس عوارض قلبی، عروقی، عصبی و متابولیک ضروری می باشد و ضربان قلب، فشار خون و تنعس بیمار باید به طور مکرر اندازه گیری شود.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا از متخصص کودکان ما نوبت بگیرید.
