گرفتگی بینی و سینوس‌های سر و صورت علل مختلفی دارد؛ سرماخوردگی، آنفولانزا و آلرژی تنها چند تا از دلایل رایج این مشکل است. صرف نظر از این که چه چیزی منجر به این احساس آزاردهنده می‌شود، علائم و شیوه‌ی درمان اغلب یکسان است.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با 10 روش خانگی درمان گرفتگی بینی آشنا کنیم.
در این مقاله می‌خوانید:
• 10 روش خانگی درمان گرفتگی بینی
• چه زمانی برای درمان گرفتگی بینی، به پزشک مراجعه کنیم؟
10 روش خانگی درمان گرفتگی بینی
هنگامی که سرما می‌خورید و یا نسبت به چیزی حساسیت نشان می‌دهید، راه‌های هوایی بینی‌تان تحریک شده و ملتهب می‌شوند. آن‌ها مخاط بیشتری تولید می‌کنند تا هر آنچه را که باعث بروز واکنش و تحریک شده از قبیل آلرژن یا همان ماده حساسیت‌زا بیرون بیندازند.
می‌توانید از روش‌های خانگی زیر برای درمان گرفتگی بینی و بهتر نفس کشیدن استفاده کنید:
1. دستگاه بخور
دستگاه بخور دستگاهی است که هوای محیط را مرطوب می‌کند. از آن جایی که هوای سرد و خشک می‌تواند علائمتان را بدتر کند و با ترشحات طبیعی سینوس‌ها تداخل دارد، دستگاه بخور کمک می‌کند تا رطوبت به هوایی که تنفس می‌کنید، وارد شود. می‌توانید از دستگاه بخور در طول روز و یا شب حین خوابیدن استفاده کنید. استفاده از دستگاه بخور حین خوابیدن، به باز شدن راه‌هایی هوایی‌تان کمک می‌کند و باعث می‌شود خواب راحت‌تری داشته باشید. این مسئله باعث می‌شود کیفیت خوابتان بهتر شود.
استفاده از دستگاه بخور خطرات کمی دارد و بسیاری از افراد گزارش داده‌اند که در بهبود علائم سرماخوردگی‌شان موثر بوده است.
2. بخار آب
استفاده از بخار، یک شیوه‌ی طبیعی برای افزایش رطوبت هواست. همچنین می‌تواند به از بین بردن و خارج شدن ترشحات موکوزی بینی‌تان کمک کند. براساس مطالعه‌ای که در سال 2008 صورت گرفت، نوشیدن مایعات داغ می‌تواند به کاهش علائم گرفتگی بینی کمک کند. یک دوش آب گرم هم می‌تواند راه خوبی برای بهبود علائم باشد.
روش آسان دیگر برای استفاده از بخار آب به منظور کاهش علائم گرفتگی این است که در یک کاسه بزرگ آب داغ بریزید و با خم کردن سرتان بالای کاسه، بخار آب را استنشاق کنید.
مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از بخار آب، ریسک سوختگی‌های شدید را به خصوص در کودکان بالا می‌برد؛ بنابراین حین استفاده حتما تمام جوانب احتیاطی را رعایت کنید.
3. اسپری سالین بینی
اسپری سالین بینی می‌تواند به کاهش ترشحات بینی و بهبود گرفتگی بینی کمک کند. این اسپری‌ها در داروخانه‌ها موجود هستند و نیازی به نسخه پزشک ندارند. اسپری سالین همانطور که از نامش برمی‌آید تنها از آب و نمک ساخته شده است. انواع دیگر اسپری‌ها ممکن است دارای مواد ضداحتقان هم باشند. توجه به این نکته ضروری است که استفاده طولانی مدت از اسپری‌های ضداحتقان ممکن است در درازمدت نتیجه‌ی معکوس بدهد و علائم را بدتر کند.
برای استفاده از اسپری سالین به ترتیب زیر عمل کنید:
1. پیش از استفاده از اسپری، بینی خود را تا حد امکان از ترشحات پاکسازی کنید.
2. مستقیم بایستید و نیازی به خم شدن به عقب نیست.
3. دستورالعمل‌های نوشته شده روی محصول را به دقت بخوانید و پیش از مصرف آن را تکان دهید.
4. با فشار انگشت مسیر یکی از سوراخ‌های بینی‌تان را ببندید؛ سپس اسپری را در مسیر خروجی سوراخ دیگر قرار دهید.
5. بطری اسپری را به آرامی فشار دهید و سپس همچنان که دهانتان بسته است، اسپری را استشمام کنید.
6. چند بار به سختی بینی را بالا بکشید تا مطمئین شوید اسپری تمام مسیر راه بینی‌تان را طی می‌کند.
4. کمپرس گرم
کمپرس گرم می‌تواند از طریق کاهش علائم التهابی، به باز شدن راه‌های هوایی کمک کند.
برای استفاده از کمپرس گرم به منظور درمان گرفتگی بینی، یک حوله یا تکه‌ای پارچه را در آب گرم- نه داغ- قرار دهید، بعد از مدتی آن را خارج کنید، آبش را به طور کامل بگیرید و سپس روی بینی و بخش پایینی پیشانی قرار دهید.
گرما کمک می‌کند التهاب بینی و سینوس‌ها کمی فروکش کند و تنفس آسان‌تر شود.
از قرار دادن طولانی مدت حوله‌ی گرم بر روی صورتتان خودداری کنید؛ چون ممکن است منجر به سوختگی شود.
5. گیاهان و ادویه‌جات
خوردن غذاهای تند یک راه معمول برای کاهش علائم گرفتگی بینی است.
غذاهایی مانند فلفل، زنجبیل و سیر باعث تحریک آبریزش بینی می‌شوند. از سوی دیگر برخی ادویه‌جات از قبیل زردچوبه دارای خواص ضدالتهابی هستند؛ در صورت گرفتگی بینی دقت کنید که این مواد غذایی یا ادویه‌ها را به وعده غذایی خود اضافه کنید.
6. بالا گرفتن سر
بالاتر قرار دادن سر در طول شب و حین خوابیدن کمک می‌کند تا مخاط به درون سینوس‌ها پس زده نشود. از سوی دیگر علائم فشار بر روی سینوس‌ها را کم می‌کند.
برای این کار دراز بکشید و از تعدادی بالش استفاده کنید تا مطمئن شوید سرتان نسبت به تنه بالاتر قرار گرفته است.
7. روغن‌های اسانسی
با این که مطالعات زیادی صورت نگرفته است، اما برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که استفاده از روغن‌های اسانسی به کاهش برخی علائم گرفتگی بینی منجر می‌شود.
در مطالعه‌ای که در سال 2010 صورت گرفت، یک اسپری محتوی نعنا فلفلی، اکالیپتوس، پونه کوهی و رزماری 5 بار در روز به مدت 3 روز بر روی شرکت‌کنندگان در مطالعه استفاده شد.
پس از این مطالعه، محققان اعلام کردند که استفاده از اسپری در کاهش علائم بخش فوقانی سیستم تنفسی بلافاصله پس از مصرف موثر بود؛ اما بطور کلی تاثیری در کاهش علائم گرفتگی بینی در طی 3 روز نداشت.
به منظور استعمال روغن اسانسی بر روی پوست، لازم است در یک روغن حامل از قبیل روغن بادام حل شوند. همچنین می‌توان از آن‌ها در یک دستگاه اسانس‌سوز ریخت و به منظور آروماتراپی یا رایحه درمانی استفاده کرد.
8. مصرف مایعات
مصرف زیاد مایعات می‌تواند به نازک شدن مخاط ضخیم بینی که منجر به مسدود شدن راه بینی می‌شود، کمک کند.
در صورت گرفتگی بینی بهتر است در طول روز، زنان حداقل 11.5 فنجان آب و مردان حداقل 15.5 فنجان آب بنوشند.
9. مواد ضداحتقان
بسیاری از مواد ضداحتقان در داروخانه‌ها دردسترس هستند و برای خرید نیازی به نسخه‌ی پزشک ندارند. این مواد به کاهش علائم گرفتگی و بهبود راه‌های هوایی کمک می‌کنند. این مواد ضداحتقان به دو فرم اسپری و قرص موجود اند. اکسیمتازولین و فنیل افرین دو مثال از اسپری‌های ضداحتقان هستند و سودوافدرین یک مثال از قرص‌های ضداحتقان است.
این داروها را با احتیاط مصرف کنید. این مواد ضداحتقان را نباید بیش از 3 روز مداوم مصرف کنید. پس از آن ممکن است علائم احتقان را بدتر کنند.
10. داروهای آنتی هیستامین و ضد آلرژی
در صورتی که دلیل گرفتگی بینی حساسیت و آلرژی است، ممکن است لازم شود از داروهای آنتی هیستامین و ضدآلرژی استفاده کنید. این هر دو به کاهش التهاب کمک می‌کنند و باز شدن راه‌های هوایی را تسریع می‌بخشند. استفاده از داروهایی که هم خواص ضداحتقانی دارند و هم آنتی هیستامین هستند، می‌توانند فشار سینوس و تورم ناشی از واکنش آلرژیک را کم کنند.
دستورالعمل‌های دارو را به دقت بخوانید و طبق آن عمل کنید. در غیر این صورت ممکن است کاری کنید که علائمتان بدتر شود.
همچنین بهتر است بدانید که آنتی هیستامین ممکن است کمی شما را خواب‌آلود کند.
چه زمانی برای درمان گرفتگی بینی به پزشک مراجعه کنیم؟
گرفتگی بینی می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند و تنفس را سخت کند و حتی خوابیدن و غذا خوردن را هم با مشکل روبه‌رو کند. اگر حتا با استفاده از روش‌های خانگی، علائمتان بهبود پیدا نکرد، لازم است با پزشک خود مشورت کنید. همچنین در صورت داشتن هر یک از علائم زیر بهتر است با یک پزشک مشورت کنید:
• گرفتگی بینی که بیش از یک هفته طول بکشد
• تنفس دشوار یا تنگی نفس
• تب بالا
جمع بندی
گرفتگی بینی اغلب علامتی از سرماخوردگی، آنفولانزا، آلرژی و یا عفونت سینوس‌هاست که می‌تواند منجر به التهاب راه‌های هوایی بینی و افزایش تولید و ترشح مخاط شود. علاوه بر داروهایی که بدون نسخه در دسترس‌اند و می‌توانند در بهبود موقتی گرفتگی موثر باشند، درمان‌های خانگی متنوعی هم وجود دارند که که می‌توانند علائم را کم‌تر کنند. با این که اغلب این روش‌ها بی‌خطر هستند، برخی ممکن است عوارضی هم برای بالغین و هم برای کودکان داشته باشند و لازم است با احتیاط انجام شوند.
اگر علائم گرفتگی با درمان‌های خانگی بهتر نشد و یا با گذشت زمان بدتر شد، لازم است با یک پزشک مشورت کنید.
شما می‌توانید با استفاده از سامانه طبینجا به صورت آنلاین از متخصصین گوش، حلق و بینی ما نوبت بگیرید.
