رفلاکس معده یا GERD چیست؟

 GERDیا رفلاکس چیست؟

 

GERD یا اختلال ریفلاکس معدوی-مروی یک بیماری گوارشی است که حلقه‌ی عضلانی بین مری و معده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. نام این حلقه LES یا اسفنکتر تحتانی مری می‌باشد. درصورتی که به این بیماری مبتلا باشید، ممکن است علائمی از قبیل سوزش سر دل و یا بازگشت اسید را تجربه کنید. در اغلب موارد علائم با رعایت رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی بهبود می‌یابند. با این حال برخی افراد ممکن است نیاز به دارو و یا حتا درمان جراحی پیدا کنند. درصورت عدم درمان می‌تواند مشکلات زیادی را ایجاد کند. مطابق آمار منتشر شده از سوی موسسه‌ی ملی دیابت و بیماری‌های کلیوی و گوارشی( NIDDK) حدود 20 درصد از مردم ایلات متحده‌ی آمریکا به این بیماری دچار هستند.

GERD در حقیقت مخفف gastro esophageal reflux disease می‌یاشد، ترجمه‌ی این عبارت «بیماری ریفلاکس معدوی-مروی» می‌باشد که در اصطلاح عامیانه عموما به آن«بازگشت اسید معده» گفته می‌شود. در متن پیش رو قصد داریم تا شما را با بیماری ریفلاکس، علائم، تشخیص و درمان آن آشنا کنیم. در مقاله‌ی زیر می‌خوانید:

• GERD  یا ریفلاکس چیست؟
• GERD  یا ریفلاکس به چه علت ایجاد می‌شود؟
• ریفلاکس با چه علائمی خودش را نشان می‌دهد؟
• درمان رفلاکس
• رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی
• درمان جراحی رفلاکس
• تشخیص GERD
• عوامل خطر برای GERD

 

 

 

GERD یا رفلاکس به چه علت ایجاد می‌شود؟

رفلاکس در لغت به معنای «بازگشت» است. رفلاکس معدوی-مروی به معنای بازگشت محتویات معده به درون مری است. در حالت طبیعی اسفنکتر تحتانی مری یا LES حین عبور غذا از مری باز شده و پس از آن بسته می‌شود تا مانع از بازگشت غذا و یا اسید معده به درون مری شود. رفلاکس زمانی رخ می‌دهد که این عضله ضعیف شده و یا در زمان اشتباه از حالت انقباض خارج شود؛ بنابراین محتویات معده اجازه پیدا می‌کنند که به درون مری بازگردند.

 

 

رفلاکس با چه علائمی خودش را نشان می‌دهد؟

 

 

 

 

مهم‌ترین و شایع‌ترین علامت رفلاکس یا GERD احساس سوزش سردل یا بازگشت اسید است. این احساس عموما به شکل درد قفسه‌ی سینه‌ی سوزشی احساس می‌شود که از پشت استخوان‌های سینه آغاز شده و بالا به سمت گردن و گلو ادامه می‌یابد. بسیاری از مردم آن را بصورت «بازگشت غذا به دهان» توصیف می‌کنند که درنهایت باعث تلخ شدن دهان می‌شود. احساس سوزش سردل ممکن است تا 2ساعت ادامه پیدا کند. این احساس عموما بعد از صرف غذا بدتر می‌شود. دراز کشیدن و خم شدن هم ممکن است این علامت را تشدید کند. اغلب افراد حین ایستادن و یا در صورت مصرف آنتی-اسید بهتر می‌شوند. برخی مردم سوزش سردل را با درد قفسه‌ی سینه ناشی از بیماری‌های قلبی اشتباه می‌گیرند. درد قلبی با فعالیت فیزیکی بدتر شده و با استراحت بهتر می‌شود. اما بنظر می‌رسد درد ناشی از رفلاکس چندان ارتباطی با انجام فعالیت فیزیکی ندارد. با این حال علائم خود را جدی بگیرید و برای افتراق آن از درد قلبی حتما با پزشک مشورت کنید. ممکن است هریک از علائم زیر را هم تجربه کنید:

·        حالت تهوع

·        تنفس دشوار

·        بلع دشوار

·        استفراغ

·        فرسودگی مینای دندان

·        احساس وجود توده در گلو

·        سرفه‌ی مزمن

 

درمان رفلاکس معده

برای درمان رفلاکس، پزشک ممکن است از شما بخواهد رژیم غذایی و یا سایر عادات غذایی خود را تغییر دهید. ممکن است از هریک از درمان‌های زیر استفاده کند:

 

آنتی اسیدها

این دسته دارویی شامل داروهایی است که می‌توانند اسیدمعده و مری را خنثی کنند و علائم سوزش و تلخی دهان را بهبود ببخشند. بسیاری از افراد دریافته‌اند که استفاده از آنتی‌اسیدها علائم آن‌ها را بصورت موقتی بهبود می‌بخشد. اما استفاده‌ی درازمدت از این داروها می‌تواند عوارضی در پی داشته باشد؛ از جمله: تغییر متابولیسم کلسیم، اسهال، و ساخت منیزیوم در بدن . مقادیر زیاد منیزیوم برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی می‌تواند خطرناک باشد. درصورتی که نیاز دارید بیش از 2هفته از آنتی‌اسید استفاده کنید، با پزشک خود مشورت کند.

 

 H2بلاکرها یا مسدودکننده‌های  H2

درصورتی که علائم بیماری مزمن شوند، پزشک ممکن است دارویی تجویز کند که اسید معده کمتر شود. یک دسته‌ی این داروها H2blocker ها هستند شامل: فاموتیدین و سایمتیدین. رانیتیدن هم سابقا جز داروهای پرمصرف این گروه بود که به دلیل بالابردن ریسک ابتلا به سرطان، از بازار دارویی حذف شد.

 

 PPI یا مهارکننده‌های پمپ پروتئینی

این دسته دارویی پروتئینی را که وظیفه‌ی ساخت اسید معده دارد، مسدود می‌کنند. PPIها شامل: امپرازول، پنتاپرازول، رابپرازول، لانزوپرازول، ازومپرازول. عموما توصیه می‌شود این داروها به صورت ناشتا و با معده‌ی خالی و نیم تا یک ساعت پیش از صرف صبحانه مصرف شوند.

 

پروکینتیک‌ها

در برخی موارد نادر، این داروها کمک می‌کنند معده‌تان سریع‌تر خالی شود تا حجم اسید معده‌ی باقی مانده کمتر شود. همچنین این دسته دارویی به بهبود برخی علائم ازقبیل حالت تهوع و استفراغ کمک می‌کنند. با این حال این داروها عوارض زیادی دارند و بسیاری از افراد قادر به مصرف آن‌ها نیستند. درصورت مصرف هم باید به مقدار محدود مورد استفاده قرار بگیرند. یک مثال این دسته دارویی متوکلوپرامید می‌باشد.

 

رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی

در برخی افراد، مواد غذایی خاصی می‌توانند علائم ریفلاکس را تشدید کنند. یک راه ساده‌ی بهبود علائم این است که دقت کنید با چه مواد غذایی بیشتر علامتدار می‌شوید و سپس مصرف این غذاها را محدود کنید. برخی از این غذاها شامل:

–غذاهای پرچربی

–غذاهای تند

–شکلات

–گوجه

–پیاز

–سیر

–الکل

–چای

–قهوه

و….

محرک‌های غذایی بسته به هر فرد ممکن است متفاوت باشند. بجز این راه‌های بسیار زیادی برای کاهش علائم وجود دارند. از جمله:

–ترک سیگار

–کاهش وزن اضافه

–مصرف وعده‌های کوچک

–آدامس جویدن بعد صرف غذا

–درازنکشیدن بلافاصله پس از صرف غذا

–محدودیت مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که علائم را تشدید می‌کنند.

–محدود کردن پوشیدن لباس‌های تنگ

–انجام تمرین‌های آرام سازی یا ریلکسیشن

 

درمان جراحی رفلاکس

در اغلب افراد با مصرف طولانی مدت دارو و تغییر سبک زندگی علائم بهبود می‌یابد. با این حال در برخی موارد ممکن است فرد نیاز به درمان جراحی پیدا کند.

از جمله:

–عدم برطرف شدن و یا بهبود علائم با مصرف دارو

–احتیاج به مصرف دوزهای بالای داروهای  PPI

–آسیب به مری حتی درصورت مصرف دارو

–ابتلا به فتق هیاتال

راه‌های بسیار زیاد و متنوعی برای درمان جراحی GERD وجود دارد. فراموش نکنید پیش از اقدام به جراحی، باید همه‌ی روش‌های غیرتهاجمی را امتحان کرده باشید.

 

تشخیص رفلاکس معده یا  GERD

اگر پزشک شما شک کند که شما مبتلا به رفلاکس هستید، درباره‌ی علائمتان از شما می‌پرسد و سپس معاینه‌تان می‌کند. آن‌ها ممکن است یک یا چند تا از روش‌های زیر را برای تایید تشخیص استفاده کنند:

–بلع باریوم

پس از بلع محلول باریوم، تصویربرداری از طریق اشعه‌ی X انجام می‌شود تا سیستم گوارشی فوقانی شما بررسی شود.

–اندوسکوپی فوقانی

یک لوله‌ی باریک و منعطف به همراه یک دوربین وارد مری شما می‌شود و درصورت نیاز نمونه برداری( بیوپسی) می‌شود.

مانومتری مری

یک لوله‌ی منعطف وارد مری می‌شود تا قدرت عضلات مری سنجیده شود.

pH مانیتورینگ مری

یک مانیتور وارد مری شما می‌شود تا بفهمد چناچه اسید معده وارد مری می‌شود و اینکه چه زمانی وارد می‌شود.

 

عوامل خطر برای رفلاکس معده یا  GERD

برخی شرایط می‌توانند احتمال ابتلای شما به رفلاکس را بالا ببرند. از جمله:

–چاقی

–حاملگی

–فتق هیاتال

–بیماری‌های بافت پیوندی

برخی عادات مربوط به سبک زندگی هم شانس ابتلا را بالا می‌برند از جمله:

–سیگار

–مصرف وعده‌های غذایی بزرگ

–دراز کشیدن یا خوابیدن بلافاصله پس از صرف غذا

–خوردن برخی غذاهی خاص از جمله غذاهای تند یا پرچربی

–نوشیدن برخی نوشیدنی‌های خاص مثل قهوه، نوشابه و الکل

–مصرف زیاد ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی (NSAID) مثل آسپرین و ایبوبروفن

اگر با هرکدام از عوامل بالا درگیرهستید، بهتر است سعی کنید آن را مدیریت کنید تا از ابتلا به ریفلاکس پیشگیری کنید و یا درصورت ابتلا علائمتان را بهبود دهید.

 

جمع بندی

با این که ریفلاکس می‌تواند در فعالیت‌های روزمره‌تان اختلال ایجاد کند، با این حال به ندرت تهدیدکننده‌ی حیات است. اگر علت آن را پیدا کردید و درمان مناسبی دریافت کردید، خیلی زود علائم‌تان بهبود می‌یابد.

 

شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص داخلی ما نوبت بگیرید.