عوامل ایجاد خستگی و روش های درمان

خستگی بصورت احساس ذهنـی ضـعف، کمبـود انـرژی و فرسودگی، بي ميلي، بي انگيزه بودن، تمايل قوي براي خواب يا استراحت توصیف می گردد. .خستگی از شکایت های شایع بیماران است که اغلب بعلت نبود روش ارزیابی و درمان مناسب، مورد غفلت قرار می گیرد. ميزان شيوع خستگي در افراد سالم بين 7 تا 45 درصد ميباشد.

عوامل خستگی

 خسـتگی  می تواند علل مختلفی از جمله بیماری های عفونی، سرطان ها، میلوم مولتیپل، افسردگی، کم خونی و کمبود مواد معدنی داشته باشد.

خستگي را ميتوان به انواع ثانويه، فيزيولوژيک، مزمن و سندرم خستگي مزمن طبقه بندي نمود.

• خستگي ثانويه

• اين خستگي،  ناشي از بیماری های زمینه ای مانند افسردگی و یا سرطان است و ممکن است يک ماه يا بيشتر طول بکشد. اما معمولا کمتر از 6 ماه است 

•  خستگي فيزيولوژيک

ناشی از بیماری خاصی نبوده و بعلت رژیم غذایی نامناسب، فعالیت بیش از حد یا کم خوابی ایجاد می شود و با استراحت برطرف می گردد. 

•  خستگي مزمن

بيش از 6 ماه طول مي‌کشد و با استراحت برطرف نميشود. در نیمی از بیماران خستگی بیش از یک سال طوی می کشد.

• سندروم خستگي مزمن

به خستگي دائم و يا عود کننده ای گفته می شود که حداقل 6 ماه طول کشيده، با استراحت برطرف نشده و باعث اختلال در فعالیت های روزانه فرد می شود. برای تشخیص این بیماری لازم است تمام بیماری های زمینه ای که موجب خستگی می شوند مانند بیماری های خود ایمنی، عفونت ها و سرطان ها بررسی و رد شوند.   مشخصه اين سندروم  خستگي ناتوان کننده همراه با شکايات گوناگون مانند اشکال در تمرکز، سردرد، درد های عصبي عضلانی، تب، گلودرد، اختلالات خواب، اختلالات روانپزشکي، آلرژي، دردهای شکمی و کاهش وزن ميباشد. زنان، سالمندان، و افراد داراي وضعيت اجتماعي و اقتصادي پايين بیش از سایرین دچار سندرم خستگی مزمن می شوند. سندروم خسـتگي مـزمن باعـث نـاتواني جسماني و عصبي- شناختي ميگردد كه به طور معناداري بر كيفيت زندگي مرتبط بـا سـلامت اثـر مـيگـذارد و بـه شاخصهاي رواني- اجتماعي كيفيت زندگي آسـيب جـدي وارد می کند. در بسیاری از افراد سندرم خستگی مزمن بطور ناگهانی و بدنبال یک عفونت شبیه به آنفولانزا یا  صدمات جسمی یا روانی از قبیل جراحی، سانحه مرگ عزیزان شروع می شود. در برخی از تحقیقات نشان داده شده است که در افراد دچار سندرم خستگی مزمن  اختلالات  مغزی، بخصوص در هیپوتالاموس و  غده هیپوفیز وجود دارد همچنین قسمت هایی از سیستم ایمنی فعال باقی می مانند. 

 افتراق خستگي جسمي از خستگي رواني

خستگي جسمي با کاهش فعالیت وافزايش استراحت و خواب، تسکين مييابد. اين بيماران در صبح و پس از استراحت پر انرژيتر بوده اما با کوچکترین  سطح فعاليت دچار خستگی می شوند. اما در مقابل در خستگی روانی، خستگی با فعالیت ارتباط نداشته و با استراحت نیز برطرف نمی شود. معمولا خستگی روانی بیش از ۴ ماه طول می کشد. بيماران با خستگي ناشي از اختلال اضطرابی معمولا هنگام خواب خسته اند و پس برخواستن از خواب تغییری در خستگی آنها ایجاد نمی شود. در بیماران افسرده  خستگی اغلب با نشانه های دیگر افسردگی مانند تغییرات خلقی همراه است و بیمار افسرده معمولا ذکر مي‌کند که قادر به انجام هيچ کاري نيست.

 تشخیص سندرم خستگی مزمن

علاوه بر خستگی طولانی مدت بیش از شش ماه، بیمار باید چهار علامت یا بیشتر از علامت های زیر را داشته باشد.

• اختلال حافظه یا تمرکز
• گلو درد
• حساس شدن غدد لنفای
• درد ماهیچه
• درد مفاصل بد ن 
• سردرد 
• خواب آلودگی
• ضعف و بی حالی پس از انجام فعالیت که بیش از ۲۴ ساعت طول می کشد

درمان سندرم خستگی مزمن

درمانی برای سندرم خستگی مزمن جود ندارد، بنابراین درمان بر اساس کنترل و تسکین علائم است. درمان معمولا شامل ترکیبی از دارو درمانی تغییر الگوی زندگی از قبیل جلوگیری از فشار بیش از اندازه، کاهش تنش، کنترل رژیم غذایی و استفاده از مکمل های تغذیه ای است.

شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از پزشک متخصص ما نوبت بگیرید.