سلول های بنیادی مغز استخوان، سلول های پر توانی هستند که قادرند در درمان برخی از بیماری ها هم چون سرطان خون موثر واقع شوند. البته با این که بکارگیری سلول های بنیادی مغز استخوان در درمان بیماری ها از چنین توانی برخوردار می باشد ولی به معنای وجود و یافتن ویژگی های یکسان در میان تمامی افراد نیست، چرا که تنها 30 درصد بیماران در میان خویشاوندان خود می توانند فردی با تطابق بالا را بیابند. با عدم یافتن فرد مناسب در میان خویشاندان گزینه افراد غیر خویشاوند برای پیوند سلول های بنیادی مغز استخوان مطرح می گردد که یافتن گزینه مناسب و سالم را دشوارتر می سازد.
سلول بنیادی چیست؟
سلول های مغز استخوان از دو بخش بافت نرم و سخت تشکیل یافته است. بافت نرم مغز استخوان محل اصلی برای تشکیل پیش سازهای سلول های سفید خون و سلول های قرمز خونی می باشد. همان طور که می دانید سلول های سفید خون در فرآیند دفاع بدن در برابر عوامل خارجی نقش اصلی را برعهده دارند. سلول های قرمز نیز با دریافت آهن قابلیت اکسیژن گیری در ریه ها را پیدا کرده و می توانند این اکسیژن را به سایر سلول های بدن برسانند. بنابراین هر گونه اختلال در این بافت می تواند باعث بروز بیماری های مختلفی مانند لنفوم ها و یا لوسمی ها که تهدید کننده حیات هستند و یا اختلالات خونی خوش خیم تری مانند تالاسمی گردد. از طرفی این سلول ها توانایی تولید حداکثری را برای جبران کاهش های موجود در بدن را دارا می باشند.
دهنده سازگار
بر روی اکثر سلول های بدن از جمله سلول های سفید خونی مولکول های پروتئینی به نام آنتی ژن وجود دارد که برای هر فرد به خصوص می باشد. برای پیوند سلول های بنیادی مغز استخوان این آنتی ژن ها باید در میان فرد دهنده و گیرنده از تطابق حداکثری برخوردار باشد چرا که هر گونه عدم تطابق باعث رد شدن پیوند و بروز مشکلات ثانویه دیگر به دنبال حمله سلول های ایمنی فرد گیرنده با سلول های دریافتی خواهد شد. دوقلوهای همسان یا تک تخمکی از بیشترین میزان شباهت یا همسانی برخوردار می باشند و در درجه بعد خواهر، برادر و خویشاوندان درجه اول ممکن است دارای چنین شباهتی با فرد گیرنده داشته باشند.
شرایط اهدا
پیوند سلول های بنیادی مغز استخوا دارای شرایط ویژه ای می باشد که به عنوان یک غربالگری بعدی احتمال رد شدن فرد دهنده را ممکن است در پی داشته باشد. افراد در سنین 18 تا 55 سال که دارای سلات کامل جسمانی هستند می توانند برای سازگاری تحت آزمایش قرار بگیرند. این افراد نباید به بیماری هایی مانند سرطان، بیماری های قلبی عروقی، بیماری های خود ایمن، آسم و یا هر گونه عفونت های ویروسی مانند هپاتیت یا ایدز مبتلا باشند.
نحوه پیوند سلول های بنیادی مغز استخوان
روش اهدا و پیوند معمولا به دو صورت انجام می پذیرد. روش استخوان سلول های بنیادی از خون محیطی و یا روش نمونه گیری و استخراج به طور مستقیم از استخوان لگن صورت می گیرد. در روش خون محیطی نیاز به بستری شدن در بیمارستان وجود نداشته و فرد ممکن است چند روز قبل از انجام این روش داروی G-CSF برای تولید بیشتر سلول های بنیادی دریافت نماید. در روش استخراج از استخوان لگن فرد تحت بیهوشی قرار گرفته و به مدت یک شبانه روز در بیمارستان تحت نظر قرار خواهد گرفت.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از پزشک متخصص ما نوبت بگیرید.
