ممکن است زیاد شنیده باشید که یک دوش آب سرد می‌تواند به رفع اسپاسم عضلات و نیز سریع‌تر بیدار شدن از خواب کمک کند؛ با این حال درباره این که آیا گرفتن دوش آب سرد می‌تواند در رفع اضطراب هم کمک‌کننده باشد یا خیر، اتفاق نظر وجود ندارد.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با فواید دوش آب سرد و نیز تاثیر آن بر روی رفع اضطراب های روزمره آشنا کنیم.
در این مقاله می‌خوانید:
• اضطراب و اختلال اضطرابی چیست؟
• آیا دوش آب سرد به رفع اضطراب کمک می‌کند؟
• دوش آب سرد چگونه به برطرف شدن اضطراب کمک می‌کند؟
• توصیه‌های دیگری برای رهایی از اضطراب
• درمان اضطراب
• چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اضطراب و اختلال اضطرابی چیست؟
اضطراب یک مسئله مربوط به اعصاب و روان است که می‌تواند با ترس و نگرانی بیش از حد همراهی داشته باشد؛ گرچه اضطراب و استرس‌های روزمره طبیعی و بخشی از زندگی همه افراد است، اما اضطراب بیش از حد که از آن با عنوان اختلال اضطرابی یاد می‌شود، می‌تواند فعالیت‌های روزمره را مختل کند و حتی شرکت در امور شغلی و تحصیلی را تبدیل به امری غیرممکن کند.
اختلال اضطرابی مزمن می‌تواند از راه‌های مختلف و با کمک یک متخصص اعصاب و روان درمان شود؛ در برخی موارد درمان‌های مکمل هم ضرورت پیدا می‌کند.
دوش آب سرد به عنوان یکی از درمان‌های مکمل درنظر گرفته می‌شود و به نظر می‌رسد که در علوم پزشکی باستانی آیورودا ریشه داشته باشد.
با این حال پیش از این که دوش آب سرد را امتحان کنید، درباره این که انجام آن می‌تواند در برطرف کردن علائمتان به شما کمک کند یا خیر فکر کنید؛ از سوی دیگر این نکته را درنظر داشته باشید که برخی افراد به آب سرد حساسیت داشته و ممکن است در مواجهه با آن دچار سنکوپ شوند؛ بنابراین چنانچه حین انجام دوش آب سرد احساس تنگی نفس کردید، بهتر است از انجام آن اجتناب کنید.
درباره روش‌های پیش رو و دردسترس برای درمان اختلال اضطرابی با پزشکتان مشورت کنید.
آیا دوش آب سرد به رفع اضطراب کمک می‌کند؟
با این که در تئوری به نظر می‌رسد که دوش آب سرد می‌تواند به کاهش علائم اضطرابی کمک کند، اما دانشمندان هنوز درحال تحقیق روی این مسئله هستند که آیا در عمل هم دوش آب سرد می‌تواند اینقدر موثر باشد؟
مطالعه‌ای که در سال 2008 صورت گرفت، نقش هیدروتراپی یا آب درمانی را بر روی کاهش درمان افسردگی بررسی کرد؛ از شرکت‌کنندگان انتظار می‌رفت که علائمشان پس از چند هفته بهبود یابد. در این مطالعه شرکت‌کنندگان روزی یک تا دوبار به مدت 2 تا 3 دقیقه در هر جلسه دوش آب سرد با دمای 20 درجه سانتیگراد انجام می‌دادند.
اضطراب اغلب باعث افزایش ضربان قلب می‌شود؛ در حالی که برخی مطالعات می‌گویند مواجهه با آب سرد در افراد مبتلا به افسردگی می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب شود، مطالعات دیگر نشان می‌دهد که آب سرد می‌تواند ضربان قلب را تا 15 درصد کاهش دهد.
مطالعات متعددی نشان داده اند که دوش آب سرد می‌تواند باعث تقویت سیستم ایمنی شود؛ گرچه ضعف سیستم ایمنی خود دلیل اضطراب نیست اما با افزایش واکنش‌های التهابی مرتبط است که خود می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های متعدد در سطح بدن شود.
دوش آب سرد چگونه به برطرف شدن اضطراب کمک می‌کند؟
ثابت شده است که دوش آب سرد باعث بهبود جریان خون در بدن می‌شود. زمانی که دمای بدنتان را پایین می‌آورید، بدن برای جبران آن خون تازه را به جریان می‌اندازد. اضطراب ممکن است باعث افزایش فشار خون شود؛ بنابراین در تئوری بنظر می‌رسد که دوش آب سرد می‌تواند آن را پایین بیاورد.
از سوی دیگر دوش آب سرد می‌تواند باعث تحریک ترشح هورمون اندورفین از مغز شود؛ هورمونی که به ایجاد حس خوبی و شادی در فرد کمک می‌کند؛ از طرفی دوش آب سرد می‌تواند سطح هورمون کورتیزول یا هورمون اضطراب را در بدن کم کند.
برای مدت‌ها گفته می‌شد که ورزشکاران پس از تمرین‌های سنگین دوش آب سرد انجام دهند تا از بروز واکنش التهابی که باعث خشک شدن عضلات و مفاصل می‌شود، پیشگیری کنند. دوش آب سرد برای برطرف شدن اضطراب هم می‌تواند عملکرد مشابهی داشته باشد؛ اضطراب می‌تواند واکنش‌های التهابی را فعال کند که خود متعقابا می‌توانند باعث ایجاد اضطراب و استرس شوند.
از سوی دیگر دوش آب سرد می‌تواند به طور موقتی ذهن شما را از ترس‌ها و یا افکار آزاردهنده‌تان منحرف کند. لحظاتی که ذهن شما درگیر احساسی است که بدنتان درتماس با آب سرد حس می‌کند، خود شبیه یک تمرین ذهنی است.
چنانچه قصد هیدروتراپی یا آب درمانی دارید، لازم است از آب سرد فقط برای چند دقیقه و در آغاز استفاده کنید؛ می‌توانید دوش گرفتن را درنهایت با آب ولرم یا گرم خاتمه دهید.
پیشنهاد مطالعه: کنترل اضطراب بدون دارو
توصیه‌های دیگری برای رهایی از اضطراب
با این که دوش آب سرد می‌تواند به برطرف شدن اضطراب کمک کند، اما تنها درمان خانگی دردسترس نیست؛ می‌توانید هر یک از مواردی را که در ادامه توضیح می‌دهیم برای رفع اضطراب در خانه امتحان کنید:
ورزش کردن منظم
ورزش منظم در خانه می‌تواند باعث کاهش اضطراب، افزایش سطح هورمون اندورفین و بهبود خلق‌وخو شود. نکته کلیدی این است که ورزشی را انجام دهید که از انجام آن لذت می‌برید؛ قرار نیست انجام ورزش خود یک اضطراب مضاعف برای شما ایجاد کند! اگر اولین بار است که می‌خواهید ورزش کنید، با پزشک خود درباره این که چه ورزشی برایتان مناسب است و چگونه می‌توانید زمان و شدت آن را بتدریج افزایش دهید، صحبت کنید.
از مدیتیشن و سایر تمرین‌های ذهنی کمک بگیرید
نگرانی بیش از حد علامت اصلی اضطراب است؛ انجام مدیتیشن، نفس‌های عمیق و تمرین‌های ذهنی می‌تواند به شما کمک کند که این نگرانی‌ها را بتدریج از خود دور کنید. ممکن است تنها با انجام مدیتیشن چند دقیقه در روز متوجه تغییرات زیادی در خلق و خو شوید.
وعده‌های غذایی کامل داشته باشید
خوردن سبزیجات، میوه، گوشت سفید ماهی می‌تواند به کاهش بروز واکنش‌های التهابی در بدن کمک کند و درنهایت مودتان را بطور کلی بالا ببرد.
مصرف کافئین را کم کنید
با این که مصرف یک لیوان قهوه صبحگاهی ضرری ندارد، مصرف بیش از حد قهوه و کافئین در طول روز می‌تواند علائم اضطرابی را بدتر کند و از سوی دیگر باعث بی‌خوابی در طول شب شود. می‌توانید بجای آن یک لیوان چای بابونه عصرها بخورید؛ چای بابونه کافئین ندارد و از سویی به آرامش و برطرف شدن اضطراب کمک می‌کند.
برنامه خوابتان را در اولویت قرار دهید
اضطراب با بی‌خوابی بدتر می‌شود؛ از سوی دیگر در برخی افراد اضطراب می‌تواند خود باعث کم‌خوابی شود که درنهایت باعث خستگی در طول روز می‌شود. اگر می‌توانید یک ساعت مشخص به تخت خواب بروید و یک ساعت مشخص هم از خواب بیدار شوید.
از فعالیت‌های اجتماعی پرهیز نکنید
ممکن است اضطراب باعث افسردگی و درنهایت انزوای اجتماعی شما شود؛ بنابراین بهتر است زمانی ویژه را برای انجام فعالیت‌های اجتماعی و معاشرت با دیگران درنظر بگیرید. از سوی دیگر معاشرت می‌تواند سطح هورمون اندورفین را بالا ببرد و اضطراب را سرکوب کند.
درمان اضطراب
در موارد شدید یا مزمن اضطراب ممکن است درمان‌های خانگی پاسخگو نباشند و لازم باشد که به پزشک مراجعه کنید تا برایتان درمان مناسب را درنظر بگیرد. آن‌ها ممکن است هر یک از موارد زیر را پیشنهاد دهند:
گفتگودرمانی
این شیوه شامل شرکت در یکسری جلسات منظم است که شما با تراپیست وارد گفتگو می‌شوید تا ریشه‌های اضطراب پیدا شوند. درمان رفتاری- شناختی رایج‌ترین شیوه درمان اضطراب است.
داروها
این دسته از داروها شامل داروهای ضداضطراب و ضدافسردگی است؛ از آن جایی که هر یک از این داروها عوارض جانبی و تداخل‌های خاص خود را دارند، لازم است پیش از مصرف با پزشک خود مشورت کنید و او را درجریان هر دارویی که مصرف می‌کنید؛ حتی مسکن‌ها، مکمل‌ها و داروهای گیاهی قرار دهید. داروهای ضداضطراب عموما برای کوتاه‌مدت تجویز می‌شوند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائمتان با درمان‌های خانگی بهتر نمی‌شوند، شاید وقت آن رسیده باشد که به یک متخصص اعصاب و روان مراجعه کنید و از او مشورت بخواهید.
علاوه بر این چنانچه احساس کردید که اضطراب با فعالیت‌های روزمره، روابط و یا شغل و تحصیلتان تداخل ایجاد کرده است، لازم است پزشکتان را مطلع سازید. چنانچه خودتان یا یکی از عزیزانتان به فکر خودکشی هستند، لازم است سریعا به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.
اگر پیش از این به روانشناس مراجعه می‌کردید، لازم است ملاقات‌هایتان را ادامه دهید؛ به خاطر داشته باشید که روانشناس پزشک نیست؛ بنابراین نمی‌تواند دارو تجویز کند.
از سویی اگر احساس کردید از درمان جواب نمی‌گیرید، ممکن است لازم باشد مشاورتان را عوض کنید؛ با این حال به خاطر داشته باشید که مدتی زمان می‌برد تا به درمان جواب بدهید.
نکته پایانی
به دلیل تاثیر آب سرد بر روی گردش خون و ترشح هورمون‌ها، دوش آب سرد می‌تواند به برطرف شدن علائم اضطرابی کمک کند. با این حال دوش آب سرد نمی‌تواند هرگز جای مراجعه به متخصص اعصاب و روان را در موارد شدید اضطرابی پر کند.
درمان اضطراب وابسته به اصلاح سبک زندگی، درمان‌های خانگی، مشورت با پزشک و درمواردی مصرف دارو است؛ چنانچه علائمتان با درمان‌های خانگی پیشرفتی نداشتند و یا احساس کردید اضطراب فعالیت‌های روزمره‌تان را محتل کرده است، لازم است با پزشک در این باره مشورت کنید.
شما می‌توانید با استفاده از سامانه طبینجا به صورت آنلاین از متخصصین اعصاب و روان( روانپزشک) ما نوبت بگیرید.
