قرار گرفتن لوزه ها در ورودی حلق سبب شده که آنها به عنوان اولین سد دفاعی در مقابل عوامل خارجی باشند. نقش ایمنی لوزه‌ها در راستای القای ایمنی ترشحی و تنظیم تولید ایمونوگلوبولین های ترشحی است . بیشترین فعالیت ایمنی بافت لنفوئید لوزه‌ها در سنین بین ۴ تا ۱۰ سالگی بوده و بعد از بلوغ فعالیت آن کاسته می شود. بزرگی یا هایپرتروفی تونسیل ها یا لوزه ها بین ۳ تا ۶ سالگی در بیشترین حد است . در اکثر کودکان بعد از هشت سالگی لوزه ها شروع به تحلیل رفتن می‌کند. یکی از نگرانی های والدین درمورد جراحی و برداشتن لوزه ها بروز نقص ایمنی در کودک است ولی جالب است بدانید که هیچ نقص ایمنی مهمی بعد از خارج کردن لوزه ها و یا آدنوئید به تنهایی گزارش نشده است.
بیماری های لوزه ها
۱. عفونت حاد و مزمن
۲. انسداد راه هوایی
لوزه‌ها و آدنوئید ها هر دو از علل شایع انسداد مجاری هوایی در بچه ها هستند. انسداد راه های هوایی در بچه ها به صورت تیپیک با اختلال در تنفس در حین خواب بروز می کند که شامل آپنه انسدادی خواب و سندروم مقاومت مجاری هوایی فوقانی می شود. اختلال تنفس در خواب ثانویه به بزرگی لوزه ها از علل نارسایی رشد در کودکان می باشد.
۳. بدخیمی
بزرگ شدن ناگهانی یک لوزه قویا مطرح کننده بدخیمی لوزه به خصوص لنفوم در کودکان است.
علائم بالینی
عفونت حاد با مواردی از جمله گلودرد ، خشکی گلو ، بی حالی ، تب و لرز، سختی در خوردن، گوش درد ارجاعی ، سردرد، درد عضلانی و بزرگی غدد لنفاوی گردنی همراه است. نشانه ها شامل خشکی زبان ، لوزه های بزرگ قرمز و چرک روی لوزه ها می باشد.
عفونت مزمن لوزه ها
عفونت مزمن لوزه ها اغلب با بوی بد دهان، گلو درد مزمن، احساس جسم خارجی یا سابقه خروج تکه های پنیری با طعم و بوی متعفن تظاهر می کنند. در معاینه لوزه هایی با اندازه های مختلف که اغلب حاوی مقادیر فراوانی از چرک داخل شکاف های بافت لوزه هستند مشاهده می شود. در انسداد راه‌های هوایی علائم شامل تنفس دهانی مزمن، انسداد بینی، صحبت کردن تو دماغی، کاهش بویایی، کاهش اشتها، اختلال در انجام تکالیف مدرسه و به ندرت علائم نارسایی سمت راست قلب است. علائم شبانه شامل خر خر با صدای بلند، حالت خفگی، شب ادراری، آپنه های واقعی، خواب ناآرام ، موقعیت‌های غیر طبیعی بدن حین خواب، راه رفتن حین خواب، وحشت شبانه، تعریق، شب ادراری و صحبت کردن در خواب می شود.
بزرگی لوزه‌ها
بزرگی لوزه‌ها را می‌توان در معاینه مشاهده کرد هرچند فقط اندازه لوزه میزان انسداد را مشخص نمی کند. اندازه بافت آدنوئید یا لوزه پشت حلقی را می توان توسط رادیوگرافی جانبی گردن یا با آندوسکوپی قابل انعطاف ارزیابی کرد.
بدخیمی لوزه
بزرگ شدن ناگهانی یک طرفه لوزه به خصوص اگر با علائمی از جمله تعریق شبانه، تب، کاهش وزن و بزرگی غدد لنفاوی همراه باشد قویا مطرح کننده بدخیمی لوزه میباشد. اگر لوزه شکل خیلی غیر طبیعی داشته باشد نیز بدخیمی لوزه باید مد نظر باشد.
درمان بیماری های لوزه کودکان
در عفونت های حاد درمان آنتی بیوتیکی انجام میشود. در عفونت های مزمن نیز استفاده از آنتی بیوتیک موثر است. سنگ لوزه یا چرک ها را می توان با کمک یک اپلیکاتور که سران پنبه است یا با فشار آب به صورت دستی خارج‌کرد.
تونسیلکتومی یا جراحی برداشتن لوزه ها
برداشتن لوزه به تنهایی معمولاً بیش از همه برای عفونت های مزمن لوزه انجام می شود. نشان داده شده است که برداشتن لوزه در کاهش عفونت ها و علائم ناشی از عفونت مزمن لوزه از قبیل بوی بد دهان ، درد گلوی پایدار یا عود کننده و یا بزرگی غدد لنفاوی گردن عود کننده موثر است.
آدنوئیدکتومی یا برداشتن لوزه سوم
آدنوئیدکتومی به تنهایی ممکن است در درمان عفونت مزمن بینی ، عفونت‌های مزمن سینوس که به درمان دارویی پاسخ نداده، حملات مکرر عفونت حاد گوش انجام شود . همچنین در درمان بیماران با انسداد بینی، تنفس مزمن دهانی ، خر خر بلند که مطرح کننده اختلال تنفسی در حین خواب باشد. آدنوئیدکتومی به تنهایی ممکن است اثر درمانی داشته باشد. هچنین آدنوئیدکتومی در کودکانی که احتمال می‌رود انسداد راه هوایی فوقانی موجب اختلالات تکاملی صورتی عصبی یا اشکال در بسته شدن دندانها شود انجام میشود. در موارد جراحی باید فواید بالقوه جراحی و ریسک آن مورد توجه قرار گیرد. خونریزی ممکن است بلافاصله بعد از عمل و یا با تأخیر بعد از جدا شدن اسکار یا جای زخم اتفاق بیفتد. تعداد زیادی از بچه ها با اختلال رشد در زمینه بزرگ شدن لوزه ها که دچار اختلال خواب هستند به دنبال عمل جراحی و برداشتن لوزه ها و آدنوئید جهش رشد قابل توجهی را تجربه می‌کنند.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص کودکان ما نوبت بگیرید.
