دلایل بسیاری برای ناباروری زوجین وجود دارد که در برخی از موارد درمان ناباروری با IVF یا لقاح خارج رحمی بهترین گزینه محسوب می گردد. شرایطی از قبیل انسداد لوله های فالوپ، چسبندگی های موجود در حفره لگنی، شمار کم اسپرم و یا تحرک پایین اسپرم از جمله مواردی هستند که به راحتی می توانند با IVF تحت درمان قرار بگیرند.
اقدامات قبل از انجام IVF
در صورتی که زوجین کاندیدی برای انجام این عمل در نظر گرفته شوند، تحت آزمایش های مختلفی قرار می گیرند تا عمل باروری بدون هیچ گونه خطایی صورت پذیرد. قبل از عمل تخمک گیری از زن چند اقدام زیر صورت می گیرد:
• در طی روز دوم یا سوم از قاعدگی یک سونوگرافی به منظور مشاهده وضعیت تخمدانی و رحم انجام می گیرد.
• در صورت مناسب بودن وضعیت، داروهای تحریک کننده تخمک گذاری تجویز می شود.
• همزمان با دوره مصرف این داروها معمولا چندین نوبت سونوگرافی انجام می شود تا واکنش تخمدان ها به داروهای تجویزی مشاهده شود.
• در صورتی که اندازه فولیکول ها مناسب باشد، داروی HCG به صورت عضلانی تزریق می گردد.
• بعد از گذشت 36 ساعت از تزریق این دارو عمل تخمک گیری از زن و نمونه گیری اسپرم از مرد صورت می گیرد.
در برخی از موارد این احتمال وجود دارد که داروی تحریک کننده تخمک گذاری یا گنادوتروپین حدود دو هفته قبل از شروع قاعدگی مورد مصرف قرار گیرد. اگر چه ممکن است هورمون های مصنوعی مانند لوپرولاید تجویز گردد که از آزاد سازی زود تر از موعد تخمک جلوگیری می نماید.
نحوه انجام عمل IVF
تحت این عمل نمونه اسپرم از مرد و تخمک از زن دریافت می شود. در محیط آزمایشگاهی، اسپرم و تخمک با یکدیگر لقاح می یابند. بعد از لقاح، این تخم شروع به انجام تقسیمات پی در پی می نماید. بعد از گذشت دو الی سه روز این تخم به محیط رحم مادر منتقل می شود تا لانه گزینی صورت گرفته و بارداری رخ دهد. البته ممکن است برای بالا رفتن شانس بارداری بیش از یک رویان انتقال داده شود که در این حالت نیز شانس بارداری های چند قلویی افزایش خواهد یافت. معمولا تخمک گیری به دو روش لاپاروسکوپی یا از طریق واژینال انجام می شود. معمولا برای انجام این دو روش بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی صورت می گیرد. اگر چه مرحله تخمک گیری ممکن است با بیهوشی یا بی حسی انجام شود ولی در مرحله انتقال جنین تشکیل شده نیازی به آن ها نخواهد بود و به راحتی به کمک یک کاتتر باریک به درون رحم وارد می شوند.
مراقبت های بعد از انجام عمل IVF
برای موفقیت در درمان ناباروری با IVF بهتر است چند نکته بسیار ساده اما ضروری رعایت شود:
• از آن جایی که یک الی دو ساعت بعد از انتقال جنین، فرد مرخص می شود، باید به مدت سه الی چهار ساعت از انجم فعالیت های شدید بدنی پرهیز نماید.
• شرایط روحی و روانی مناسب و به دور از اضطراب نیز حکم تاثیر گذاری در درمان ناباروری با IVF بر عهده داشته و باید رعایت گردند.
بعد از گذشت حدود 12 روز از انتقال جنین، آزمایش خونی BHCG از مادر انجام می گیرد. بالا بودن این هورمون اولین نشانه از موفقیت آمیز بودن عمل می باشد.
مزایا و معایب
• تمامی مراحل انجامی با این روش چیزی در حدود 4 الی 6 هفته به طول می انجامد.
• این روش تقریبا بدون عوارض جانبی می باشد اما این احتمال وجود دارد که فرد در طی چند روز بعد از انجام عمل لکه بینی و کمی گرفتگی های جزئی را تجربه نماید.
• باید به این نکته توجه نمود که اگر چه روش های کمک باروری می توانند کمک شایانی در بچه دار شدن زوجین نابارور داشته باشند ولی با این حال ریسک ابتلا به حاملگی خارج رحمی در زنان افزایش می یابد.
• در برخی از زنان شرایطی با عنوان سندرم تحریک بیش از حد تخمدان ها رخ می دهد که در پاسخ به داروهای هورمونی و گنادوتروپین ها می باشد. برخی از علائم مربوط به این شرایط عبارتند از تنگی نفس، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ و درد های خفیف لگنی می باشد.
• زوجین می توانند درخواست فریز چند رویان مازاد نمایند که در صورت عدم موفقیت باروری از آن ها به صورت مجدد استفاده گردد.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص زنان و زایمان ما نوبت بگیرید.
