شاید برای شما هم تا به حال اتفاق افتاده باشد که نیاز مکرر به دستشویی رفتن در شب پیدا کنید. این حالت می تواند تا حدودی آزار دهنده باشد چرا که می تواند یک خواب خوب شبانه را برهم بزند. نوکتریا شرایطیست که به تکرر ادرار شبانه اطلاق می شود. در این پست از طبینجا شما را با این مشکل و علل ایجاد کننده آن بیشتر آشنا می کنیم.
تکرر ادرار شبانه
تکرر ادرار در شب شرایطی است که باعث می شود شما در طول خواب، نیاز به ادرار شبانه پیدا کنید. علت زیاد دستشویی رفتن در شب می تواند به سه دلیل عمده مصرف زیاد مایعات، اختلالات خواب و انسداد مثانه باشد. شیوع تکرر ادرار شبانه با افزایش سن افزایش می یابد و در مردان و زنان به یک نسبت رخ می دهد. این حالت در برخی افراد ممکن است تنها به یک بار دستشویی رفتن در شب محدود شده و در سایر افراد ممکن است به دلایل دیگری ایجاد شود. به عنوان مثال نوکتریا با تکرر ادرار در طی روز همراه بوده یا بطور خودبخودی اتفاق بیفتد. تشخیص نوکتریا (زیاد دستشویی رفتن در شب) از پلی یوریا (ادرار بیش از حد زیاد) مهم است.
علت زیاد دستشویی رفتن در شب
بسته به نوع آن دلایل احتمالی زیادی بعنوان علت ادرار شبانه در بزرگسالان وجود دارد. انواع نوکتریا عبارتند از:
- پلی یوریا
- پلی یوریا شبانه
- تکرر ادرار شبانه
1. پلی یوریا
افراد مبتلا به پلی یوریا در عرض کمتر از 24 ساعت 3000 میلی لیتر ادرار می کنند. این امر معمولاً به دلیل فیلتر شدن بیش از حد آب توسط کلیه ها ایجاد می شود. همچنین اگر موادی مانند قند (گلوکز) در ادرار وجود باشند، آب بیشتری از سلولهای بدن بیرن ریخته شده و باعث پلی یوریا می شود.
علل پلی یوریا می تواند شامل موارد زیر باشد:
• مصرف زیاد مایعات
• دیابت درمان نشده (نوع 1 و نوع 2)
• دیابت بی مزه، دیابت بارداری (که در دوران بارداری اتفاق می افتد)
2. پلی یوریا شبانه
مبتلایان به پولی یوریای شبانه حجم ادرار زیادی را فقط در طی شب تجربه می کنند. حجم ادرار آنها در طول روز طبیعی است یا کاهش می یابد. این شرایط معمولاً به دلیل احتباس مایعات در طول روز است که اغلب در پاها یا ساق پا جمع می شود. در زمان خوابیدن، نیروی جاذبه دیگر مایعات را در پاها نگه نمی دارد بنابراین مایعات می تواند دوباره وارد رگ ها شده و توسط کلیه ها فیلتر گردد و ادرار را تولید کند.
دلایل پلی یوریای شبانه می تواند شامل موارد زیر باشد:
• نارسایی احتقانی قلب
• ورم اندام تحتانی (ورم پاها)
• اختلالات خواب، مانند آپنه انسدادی خواب (تنفس در هنگام خواب یک یا چندین بار متوقف می شود)
• مصرف داروهای خاصی از جمله دیورتیک ها (قرص های ادرار آور)، گلیکوزیدهای قلبی، دمکلوسیکلین، لیتیوم، متوکسی فلوران، فنی توئین، پروپوکسیفن و ویتامین D زیاد
• نوشیدن بیش از حد مایعات قبل از خواب، به خصوص قهوه، نوشیدنی های کافئین دار یا الکل
• داشتن رژیم غذایی سرشار از سدیم
3. تکرر ادرار شبانه
اگر تعداد دفعات زیاد دستشویی رفتن در شب با مقدار کم ادرار و یا میزان طبیعی از آن همراه باشد، این حالت معمولاً به دو دلیل عدم توانایی تخلیه کامل مثانه (به همین دلیل سریعتر پر می شود) یا عدم توانایی برای پر شدن کامل مثانه قبل از ایجاد نیاز به دفع ادرار (حجم کم مثانه) رخ می دهد. از طرفی این مسئله همچنین می تواند به دلیل مشکل خواب باشد. فرد ممکن است به یک دلیل از خواب بیدار شده، اما در حالی که بیدار است به دستشویی برود. بنابراین فرد ممکن است به اشتباه گمان کند که نیاز به ادرار شبانه علت بیدار شدن او از خواب بوده است.
دلایل عدم توانایی تخلیه کامل مثانه می تواند شامل موارد زیر باشد:
- انسداد مثانه
- هیپرپلازی خوش خیم پروستات (مردان)، رشد بیش از حد سلول های غیر سرطانی پروستات که مانع جریان ادرار می شود
دلایل عدم پر شدن کامل مثانه می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بیش فعالی مثانه (اسپاسم مثانه)
- عفونت مثانه یا عفونت مکرر دستگاه ادراری
- التهاب مثانه (تورم)
- سیستیت بینابینی (درد و فشار هنگام ادرار در مثانه)
- بدخیمی مثانه
- آپنه انسدادی خواب
علائم نوکتریا
در حالت طبیعی، فرد باید بتواند شش تا هشت ساعت در طول شب بخوابد، بدون این که برای دستشویی رفتن از خواب بیدار شود. افرادی که دچار تکرر ادرار در شب هستند، بیش از یک بار در طول شب برای نیاز به ادرار کردن از خواب بیدار می شوند. این می تواند باعث اختلال در چرخه خواب طبیعی شود.
علائم زیاد دستشویی رفتن در شب می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بیش از یک بار بیدار شدن از خواب برای ادرار کردن
- ادرار کردن با حجم بیشتر (در صورت وجود پلی یوریا)
- خستگی و خواب آلودگی حتی بعد از بیدار شدن از خواب. این حالت به دلیل قطع چرخه طبیعی خواب اتفاق می افتد.
تشخیص تکرر ادرار شبانه
برای این که بتوانید علائم و شرایط خود را به خوبی توضیح دهید، یک ثبت اطلاعات دو روزه داشته باشید. در این دو روز در مورد میزان نوشیدنی ها، تعداد دفعات دستشویی رفتن در شب و میزان دفع ادرار (حجم در میلی لیتر) خود اطلاعات را یادداشت کنید. همچنین باید هر دارویی را که مصرف می کنید، هرگونه عفونت ادراری و علائم مرتبط با آنها را ثبت کنید.
درمان تکرر ادرار در شب
برای درمان زیاد دستشویی رفتن در شب معمولا در ابتدا علل زمینه ای مورد درمان قرار می گیرند. شرایطی مانند بزرگی پروستات نیاز به دارو درمانی و جراحی داشته و برای درمان مشکلات آپنه خواب بهتر است به یک متخصص ریه مراجعه کنید. برخی از درمان های خانگی زیاد دستشویی رفتن در شب می تواند شامل گزینه های درمانی زیر باشد:
• مایعات مصرفی عصرگاهی (به خصوص قهوه، نوشیدنی های کافئین دار و الکل) محدود کنید.
• زمان مصرف داروهای ادرار آور تنظیم کنید (آنها را میانه تا اواخر بعد از ظهر، حدودا شش ساعت قبل از خواب مصرف کنید).
• بعد از ظهر چرت بزنید.
• پاها را بالا ببرید (این حالت به جلوگیری از تجمع مایعات و ادم کمک می کند).
• از جوراب های فشاری مانند واریس استفاده کنید (این کار به جلوگیری از تجمع مایعات کمک می کند).
• برای جلوگیری از بروز تکرر ادرار در سرمای هوا، بدن خود را گرم نگه دارید و ففعالیت بدنی داشته باشید.
داروها
• داروهای آنتی کولینرژیک (می تواند علائم مثانه بیش فعال را کاهش دهد).
• فوروزماید (به تنظیم تولید ادرار کمک می کند).
• دسموپرسین (به کلیه ها کمک می کند تا ادرار کمتری تولید کنند).
شما می توانید از طریق سامانه آنلاین طبینجا از متخصصین کلیه ما نوبت بگیرید.
