حالت خواب وضعیتی است که بدن دچار کاهش یا فقدان سطح هوشیاری می شود. مسئول اصلی تنظیم خواب بر عهده غده هیپوتالاموس است.
انواع فاز خواب
خواب دارای دو فاز REM (رم) و NonREM (نان رم) است.
در فاز REM که خواب فعال نیز نامیده می شود، چشم ها دارای حرکات سریع است و تون عضلات بجز عضله دیافراگم که مسئول تنفس است، از بین می رود و بدن شل می شود. فاز Non REM یا خواب ارام دارای سه مرحله است. مرحله سوم عمیق ترین مرحله خواب است و در نوار مغزی دارای امواج اهسته می باشد.
شروع خواب
در بزرگسالان خواب با فاز (نان رم) NREM شروع می شود و به شکل متناوب فازهای REM و NREM تکرار می شوند. هرچه به صبح نزدیک تر می شویم فاز رم طولانی تر می شود. خواب دیدن در فاز رم رخ می دهد. در نوزادان خواب با فاز رم شروع می شود که به ان خواب فعال active sleep می گویند. در خواب فعال پرش های عضلانی و شکلک های صورت رخ می دهد.
خواب پریشی یا پاراسومنیا:
parasomnia در فاز NREM و در یک سوم ابتدایی شب روی می دهد و شامل موارد زیر است:
راه رفتن در خواب
- وحشت شبانه یا sleep terrors
- برانگیختگی اغتشاشی یا confusional arousals
- کودک اتفاقات هنگام پاراسومنیا را به یاد نمی آورد.
راه رفتن در خواب
در پسرها شایع تر است. معمولا بین 4 تا 8 سالگی شروع می شود. پیک آن 12 سالگی است و با افزایش سن خودبخود برطرف می شود. راه رفتن در خواب گاهی همراه با بیقراری یا رفتارهای خطرناک است. در درمان این اختلال باید اقدامات حمایتی مانند استفاده از حفاظ پنجره را در نظر گرفت.
وحشت شبانه
وحشت در خواب کودک به گونه ای است که کودک با وحشت و بیقراری جیغ می کشد و به تلاش اطرافیان برای آرام کردن او پاسخ نمی دهد.
کابوس شبانه
کابوس شبانه یا nightmare در فاز رم خواب در اواخر شب روی می دهد و فرد را از خواب بیدار می کند. کودک معمولا کابوس را با جزییات کامل به خاطر می اورد
در confusional arousals بیمار با سردرگمی و علایمی شبیه وحشت شبانه ولی با شدت کمتری از خواب بر می خیزد.
سندرم آپنه خواب انسدادی
سندرم اپنه خواب انسدادی در کودکان چاق شایع تر است و بیشتر به دلیل هایپرتروفی یا بزرگی لوزه های حلقی و لوزه سوم ایجاد می شود.
عوارض سندرم اپنه خواب انسدادی در کودکان عبارتند از:
- اختلال رشد
- بیش فعالی در طی روز
- مشکلات شناختی و تحصیلی
- گاهی کودکان دچار بی خوابی به ویژه در شروع خواب می شوند.
پیشگیری از بی خوابی
برای پیشگیری از بی خوابی موارد زیر توصیه می گردند:
1. ثابت بودن زمان خواب و زمان بیدار شدن
2. برنامه ثابت در طی 30 دقیقه پیش از خوابیدن مانند مسواک زدن و گوش دادن به داستان
3. فعالیت فیزیکی کافی در طی روز و مصرف اب و غذای کافی
4. پرهیز از گذاشتن تلوزیون و کامپیوتر در اتاق خواب کودک
5. پرهیز از مصرف کافیین و نوشیدنی های کافیین دار
درمان اختلال خواب
جهت درمان بی خوابی به ویژه در شروع خواب می توان از ملاتونین استفاده می شود. از ضد حساسیت ها یا انتی هیستامین های خواب اور مانند دیفن هیدرامین نیز می توان جهت درمان بی خوابی در کودکان استفاده کرد. جهت درمان بیخوابی مقاوم از کلونیدین استفاده می شود. کلونیدین باید به اهستگی قطع شود. اختلالات ریتم خواب سیرکادین در نوجوانی شایع تر است. در این موارد بیدارشدن در هنگام صبح دشوار تر است و فرد جمعه ها کم خوابی های طول هفته را جبران می کند. پلی سومنوگرام جهت بررسی اپنه خواب انسدادی ،حرکات بیش از حد اندام و اختلالت تشنجی مفید است ولی در بی خوابی اختلالات ریتم سیرکادین به کار نمی رود.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از پزشک متخصص ما نوبت بگیرید.
