اکثر والدین از بیقراری های دوره ای شیرخوار خود رنج می برند و دنبال راه حلی برای برطرف کردن این مسئله هستند. اگر نوزاد شما ساعت های زیادی گریه میکند و هیچ علتی برای آن پیدا نمیکنید احتمالا دچار کولیک نوزادی شده است. کولیک نوزادی مشکلی شایع است که معمولا چند هفته پس از تولد شروع می شود و تا 3 الی 4 ماهگی بهبود پیدا میکند. در برخی موارد ممکن است تا یکسالگی نیز ادامه پیدا کند. خوشبختانه کولیک نوزادی عارضه ای ایجاد نمیکند و رشد و تکامل کودک از هرجهت نرمال است ولی معمولا منجر به ناراحتی روانی والدین و مراجعات مکرر به پزشک میگردد و با خستگی و نگرانی والدین همراه است . در کمتر از 5 درصد موارد بیقراری کودک، بیماری جدی وجود دارد.
تعریف و علایم کولیک نوزادی
گریه و بیقراری برای نوزاد امری طبیعی است، بخصوص در مواردی که گرسنه است یا درخواست تعویض پوشک دارد. کولیک به شرایطی گفته میشود که کودک درزمان های مشخصی از روز،معمولا اواخر روز و هنگام غروب بدون علت خاصی دچار بیقراری میشود که ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد . در کولیک نوزادی کودک بیش از سه ساعت در روز گریه میکند که معمولا بیش از 3 روز در هفته تکرار می شود و برای بیشتر از 3 هفته ادامه پیدا میکند . در این حالت شیرخوار پاها را در شکم خود جمع میکند و ممکن است صورتش قرمز شود و گریه گوش خراشی پیدا میکند.
علت کولیک نوزادی
علت خاصی برای بروز کولیک در نوزادان یافت نشده است . قبلا نفخ و وجود گاز در روده هاراعامل بیقراری کودک میدانستند که امروز این فرصیه رد شده است. گفته میشود کولیک نوزادی با مصرف سیگار در مادر مرتبط است و معمولا بروز ان در نوزادانی که مادر انها در طی بارداری یا شیردهی سیگار مصرف میکرده شایعتر است.
سختی زایمان و زایمان پر استرس
سختی زایمان و زایمان پر استرس نیز ممکن است در بروز کولیک در اینده موثر باشد و کودکانی که زایمان سختی داشته اند بیشتر گریه میکنند. تعذیه با شیرمادر یا شیر خشک ارتباطی با ایجاد کولیک ندارد بطوریکه بروز کولیک در هردودسته شایع است. همانطور که اشاره شد در کمتر از 5 درصد موارد بیماری جدی وجود دارد و عللی مثل یبوست، رفلاکس، الرژی های غذایی، عدم تحمل لاکتوز و یا میگرن نوزادی میتواند عامل بیقراری کودک باشد.
تشخیص کولیک نوزادی
تشخیص کولیک بعد از رد سایر علل و در صورت سالم بودن و وزن گیری مناسب کودک داده میشود.معمولا برای تشخیص کولیک در کودکی که از هر جهت سالم است نیازی به گرفتن عکس و ازمایش خون نمیباشد و کولیک بر اساس معاینه نوزاد و تجربه بالینی پزشک تشخیص داده میشود .
علایم هشدار:
اگر کودک شما همراه با بیقراری هر یک از علایم زیر را داشت حتما به پزشک مراجعه کنید:
- اگر گریه همراه با علایمی مثل تب، استفراغ یا بوی بد ادرار میباشد
- در مواردی که کودک خوب شیر نمیخورد و بیحال است
- عدم وزن گیری مناسب
- کبودی لب ها و ناخن های کودک هنگام گریه
- هرگونه سختی در نفس کشیدن
- تعییر مدفوع از جمله مدفوع اسهالی، یبوست بخصوص دفع خون در مدفوع همراه بیقراری
- تحریک پذیری
- بیقراری کودک بعد از افتادن یا تروما به بدن
درمان کولیک نوزادی
معمولا کولیک تا 3 الی 4 ماهگی بطور خودبخود برطرف میشود و داروی تایید شده ای برای رفع کولیک وجود ندارد. با توجه به عوارض زیاد داروها در طی دوره نوزادی نمیتوان از هر دارویی برای ارام کردن کودک استفاده کرد ولی پزشکان براساس تجربه بالینی از داروهایی برای کم کردن کولیک کمک میگیرند:
1. داروهای ضد نفخ
2. پروبیوتیک ها که به تعادلسازی باکتری های دستگاه گوارش کمک میکنند و ممکن است در رفع کولیک نیز کمک کننده باشند .
رعایت نکات اشاره شده در زیر توسط مادر ممکن است در رفع کولیک شیرخوار موثر باشد :
گرچه رژیم مادر و شیر خشک عاملی برای ایجاد کولیک نیستند ولی گاهی رعایت رژیم غذایی فاقد مواد الرژی زا از جمه محصولات لبنی، تخم مرغ و اجیل توسط مادر یا تغییر شیرخشک به شیر خشک تهیه شده از سویا یا حاوی پروتیین هیدرولیز شده طبق نظر پزشک میتواند کمک کننده باشد بخصوص در خانواده ای که سابقه الرژی های غذایی دارند این امر کمک کننده است. در زمان شیردهی مادر با نوزاد ارتباط چشمی برقرار کند و با نوزاد حرف بزند . حین شیر دادن سر کودک 30 درجه باشد و حتما اروغ کودک گرفته شود. کودک را بلافاصله بعد از شیر دادن نخوابانید و بهتر است همانطور که روی شانه مادر است اروغ کودک گرفته شود. توصیه می شود شیردهی با حجم کمتر و فواصل کوتاه تر انجام شود . مکیدن برای بسیاری از شیرخواران ارامش بخش است، از پستانک برای ارام کردن کودک استفاده کنید. کودک را در حرکت قرار دهید بصورتی که کودک را بغل کنید و راه ببرید یا در گهواره و تاب تکان دهید گاهی پیچاندن نوزاد در یک ملحفه سبک باعث ارام شدنش می شود. برای کودک لالایی بخوانید یا از صداهای ممتد مثل فن اشپزخانه، هود یا سشوار استفاده کنید.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص کودک ما نوبت بگیرید.
