داشتن مدفوع کم رنگ یا سفید رنگی که تنها یک بار رخ داده یا به ندرت اتفاق می افتد، معمولاً موضوع چندان نگران کننده ای به نظر نمی رسد. اما زمانی که رنگ مدفوع شما به طور مداوم خیلی روشن یا حتی بی رنگ باشد، این موضوعی است که باید با یک پزشک در این باره صحبت کنید.
مدفوع کمرنگ، سفید یا شبیه خاک رس ممکن است ناشی از عوامل دیگری باشد. گاهی اوقات کمبود صفرا یا انسداد مجاری صفراوی می تواند منجر به ایجاد این نوع مدفوع روشن شود. صفرا مایع غلیظی است که کبد برای تجزیه چربی ها و دفع مواد زائد از بدن آن را می سازد. صفرا باعث قهوه ای رنگ شدن مدفوع می شود.
مدفوع کم رنگ چیست؟
اصطلاح پزشکی آکولیک به مدفوع با رنگ روشنی اطلاق می گردد که در نتیجه کمبود صفرا ایجاد می شود.
سایر دلایل مدفوع روشن شامل هپاتیت، سنگ کیسه صفرا، عفونت، انسداد یا دفع باریم در مدفوع پس از آزمایش روده بزرگ با موادی همچون تنقیه باریم است.
مدفوع طبیعی یا غیر طبیعی
مدفوع سالم در اندازه ها، شکل ها و رنگ های مختلفی وجود دارد. زمانی که نوبت به تعداد دفعات مدفوع یا ظاهر مدفوع شما می رسد، همه افراد متفاوت هستند. بنابراین، طیف گسترده ای از مدفوع طبیعی وجود دارد. با این حال، برخی دستورالعمل های کلی برای شناسایی مدفوع معمولی و سالم وجود دارد.
مدفوع سالم
ویژگی های مدفوع سالم عبارتند از:
- حرکات روده نرم و راحت
- مدفوع به رنگ قهوه ای یا طلایی
- به شکل باریکه ای استوانه ای
با این حال، مواقعی وجود دارد که آنچه در سرویس بهداشتی می بینید احتمالاً خارج از آن چیزی است که مدفوع معمولی در نظر گرفته می شود.
مدفوع غیر طبیعی
مدفوع غیر طبیعی ممکن است ویژگی های زیر را داشته باشد:
- خونی
- سخت
- آبکی یا شل
- سیاه یا قیری شکل
- قرمز
- سبز
- بی رنگ یا گل مانند
اگر متوجه مدفوع غیرعادی بیش از چند بار شدید یا نگران اندازه، شکل یا رنگ مدفوع خود هستید، بهتر است با پزشک متخصص داخلی در این باره مشورت کنید.
علت مدفوع به رنگ خاک رس
سیستم صفراوی سیستم تخلیه کیسه صفرا، کبد و لوزالمعده است. صفرا، مایع گوارشی است که در کبد ایجاد، در کیسه صفرا ذخیره و در نهایت در اولین بخش روده کوچک (اثنی عشر) در هنگام عبور غذا ریخته می شود.
برخی از مشکلات پزشکی می تواند بر کبد یا سیستم صفراوی تأثیر بگذارند و باعث رنگ پریدگی مدفوع شوند. این موارد شامل:
- هپاتیت الکلی، بیماری ناشی از مصرف بیش از حد الکل
- سیروز صفراوی، نوعی بیماری کبدی که در آن مجاری صفراوی آسیب دیده
- ناتوانی مادرزادی دستگاه صفراوی
- کیست در مجرای صفراوی
- سنگ های صفراوی، رسوبات کلسیمی در کیسه صفرا هستند که می توانند مجاری صفراوی را مسدود کنند.
- هپاتیت A، B یا C، بیماری های عفونی کبدی که ممکن است باعث کمبود صفرا شوند.
- عفونت هایی که می توانند بر سیستم صفراوی تأثیر بگذارند.
- کلانژیت اسکلروزان، بیماری که می تواند باعث عدم تولید صفرا یا انسداد مجاری صفراوی شود.
- عوارض جانبی برخی از داروها که می توانند باعث بیماری کبدی ناشی از دارو شوند، از جمله استامینوفن، روش کنترل بارداری هورمونی و آنتی بیوتیک ها.
- تنگی یا باریک شدن روده که می تواند جریان صفرا را مسدود کند.
- توموری که می تواند جریان صفرا را مسدود کند.
از آنجایی که مدفوع بی رنگ می تواند نشان دهنده یک مشکل جدی در کبد یا سیستم صفراوی باشد، چنان چه علائم تان بیش از چند روز طول کشید، ایده خوبی است که با یک پزشک در این باره صحبت کنید.
علت مدفوع کم رنگ در کودکان
مدفوع با رنگ روشن در کودکان معمولاً توسط غذاهای دارای رنگ مانند غلات صبحانه ایجاد می شود. با این حال، مدفوع کم رنگ، سفید یا مدفوع خاک رس در کودکان می تواند ناشی از موارد جدی تری باشد. برخی از علل آن عبارتند از:
- رژیم غذایی تنها شیر
- سولفات باریم ناشی از تنقیه باریم
- مصرف ضد اسیدها
- مسدود شدن مجاری صفراوی یا بیماری کبد
هر زمان که مدفوع کودکتان تغییر رنگ داد، باید با پزشک خود تماس بگیرید، به خصوص اگر کودک غذای با رنگ روشن مصرف نکرده باشد اما مدفوع کم رنگ، سفید یا خاک رس داشته باشد. تنها پزشک شما می تواند علت دقیق را تعیین کرده و درمان مناسب را ارائه دهد.
اگر علت یک غذا یا دارو باشد، حذف آن از رژیم غذایی کودک باعث رفع این مشکل می شود. اگر علت بیماری کبدی یا انسداد مجرای صفراوی باشد، ممکن است زندگی را تهدید کرده و حتی به جراحی یا دارو نیاز داشته باشد.
علائم
مدفوع خاک رس ناشی از یک وضعیت پزشکی بوده که ممکن است با تغییر رنگ زرد پوست و زردی چشم (یرقان) یا ادرار تیره همراه باشد.
وجود زردی و مدفوع کم رنگ می تواند نشان دهنده تجمع مواد شیمیایی در بدن شما باشد. بنابراین، زردی یک بیماری جدی است که باید با یک متخصص گوارش درباره آن صحبت کنید.
تشخیص
یک پزشک ابتدا باید علت زمینه ای برای درمان مدفوع کم رنگ را شناسایی کند. علاوه بر سابقه کامل پزشکی، ممکن است برخی از آزمایشات زیر را تجویز نمایند:
- آزمایشات عملکرد کبد، آزمایش خون برای کمک به تعیین اینکه آیا یک بیماری کبد را درگیر می کند یا خیر
سونوگرافی شکم، برای بررسی اندام هایی مانند کیسه صفرا - بررسی خونی از لحاظ آزمایش عفونت
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا توموگرافی کامپیوتری (CT اسکن)
درمان مدفوع سفید رنگ
درمان بستگی به علت زمینه ای خواهد داشت. برای مثال، اگر داروها یا مکمل‌ها دلایل مشکوکی بدین منظور هستند، ممکن است لازم باشد داروهایی را که مصرف می‌کنید تنظیم کرده یا تغییر دهید. به همین ترتیب، اگر پزشک معتقد است سوء جذب عامل ایجاد کننده آن است ممکن است نیاز به تغییر رژیم غذایی خود داشته باشید. علاوه بر این، اگر کبد درگیر شده باشد، ممکن است توصیه کند که از مصرف نوشیدنی های الکل اجتناب کنید.
اگر مدفوع کم رنگ شما ناشی از عاملی ساختاری، مانند مسدود شدن مجاری صفراوی باشد، ممکن است برای رفع انسداد یا گشاد کردن مجرای صفراوی به جراحی نیاز داشته باشید. برای درمان هپاتیت ممکن است به داروهای ضد ویروسی نیاز باشد، در حالی که پیوند کبد تنها راه حل برای درمان سیروز است.
اگر شما هم نگران علت ایجاد مدفوع کم رنگ در خود هستید، می توانید با متخصصین گوارش طبینجا در این باره به صورت آنلاین مشورت نمایید.
