برجستگی و جوش روی زبان نشانه چیست؟

پاپیلاهای قارچی شکل، برجستگی های کوچکی هستند که در بالا و کناره های زبان شما قرار دارند. پاپیلای زبان هم رنگ بقیه زبان شما بوده و در شرایط عادی، قابل توجه نیستند. وجود این برجستگی های کوچک روی زبان شما به آن بافت زبر و خشنی می دهد که به شما در غذا خوردن کمک می کند. علاوه بر کمک به غذا خوردن، پاپیلاها همچنین حاوی جوانه های چشایی و حسگرهای دمایی هستند.

پاپیلاها به دلایل مختلفی می توانند بزرگ شده و شبیه به جوش روی زبان شوند. البته بیشتر اوقات، این دلایل جدی نیستند. اما اگر این برآمدگی ها دائمی بوده یا در حال رشد و گسترش هستند یا خوردن را برای شما دشوار می کنند، بهتر است با یک پزشک در میان گذاشته شوند. برای این منظور می‌توانید با استفاده از سامانه نوبت دهی آنلاین طبینجا نسبت به دریافت نوبت و یا مشاوره آنلاین از پزشکان متخصص اقدام کنید.

انواع برآمدگی و جوش روی زبان

دلایل بسیاری برای ایجاد جوش روی زبان وجود دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

برآمدگی های موقت (پاپیلیت زبانی گذرا)

تقریباً نیمی از ما در برخی مواقع دچار جوش های ریز روی زبان خود می شویم که با عنوان برآمدگی های دروغی هم شناخته می شوند. این برجستگی های کوچک سفید یا قرمز زمانی ایجاد می شوند که پاپیلاها تحریک شده و کمی متورم گردند. علت بروز این اتفاق چندان واضح نیست، اما ممکن است مربوط به استرس، هورمون ها یا مصرف غذاهای خاص باشد. اگرچه ممکن است این وضعیت ناراحت کننده باشد، اما این برجستگی های ریز روی زبان چندان جدی نیستند و معمولاً بدون درمان و در عرض چند روز برطرف می شوند. با این حال، جوش روی زبان می تواند عود کننده باشد.

پاپیلیت زبانی حاد بیشتر در بین کودکان شایع است و احتمال مسری بودن در میان آنها وجود دارد. این شرایط می تواند با تب و تورم غدد همراه بوده و گاهی اوقات با عفونت ویروسی همراه است. به طور کلی این وضعیت نیازی به درمان ندارد و ظرف دو هفته برطرف می شود، اما احتمال عود کردن برای آن وجود دارد. استفاده از آب نمک یا مصرف غذاهای سرد و نرم ممکن است تا حدی تسکین دهنده باشند.

آفت دهان

آفت دهان می توانند در هر نقطه از دهان، از جمله زیر زبان ایجاد شوند. علت این زخم های دردناک و قرمز ناشناخته است اما خوشبختانه، مسری نیستند. مسکن های بدون نسخه ممکن است علائم آن را تسکین دهند. زخم های گوشتی ناشی از آفت دهان معمولاً در عرض 10 روز و بدون درمان بهبود می یابند. در صورتی که این جوش روی زبان مداوم بوده، همراه با تب یا به اندازه ای بد باشد که قادر به مصرف غذا یا نوشیدنی نباشید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید. درمانهای موضعی قوی با نسخه ممکن است کمک کننده باشد.

پاپیلوم سنگفرشی

پاپیلوم سنگفرشی با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در ارتباط است. این نوع جوش روی زبان معمولاً یک برجستگی تنها و نامنظم است که می توان آن را با جراحی یا با لیزر درمان کرد. هیچ درمانی برای HPV وجود ندارد، اما علائم فردی آن را می توان برطرف نمود.

سیفلیس

سیفلیس یک عفونت مقاربتی (STI) است. معمولاً با یک زخم کوچک بدون درد شروع می شود که به راحتی قابل دفع است. زخم اولیه با بثورات همراه است. با پیشرفت بیماری زخم های بیشتری بصورت گهگاه ایجاد می شوند. در مراحل اولیه، سفلیس به راحتی با آنتی بیوتیک ها درمان می شود. در مراحل ثانویه، ممکن است زخم در دهان و زبان ظاهر شده و در صورت عدم درمان این زخم ها می توانند منجر به عوارض جدی و حتی مرگ شوند.

تب مخملک

تب اسکارلت می تواند منجر به ایجاد ظاهری با نمای “زبان توت فرنگی” شود. این وضعیت زبان را قرمز، متورم و دچار برآمدگی می کند. این عفونت باکتریایی همچنین می تواند باعث بثورات پوستی و تب شود. تب اسکارلت معمولاً خفیف بوده و با آنتی بیوتیک قابل درمان است. عوارض نادر آن شامل ذات الریه، تب روماتیسمی و بیماری کلیوی است. بیماری مخملک بسیار مسری است بنابراین باید جدی گرفته شود.

گلوسیت

گلوسیت زمانی رخ می دهد که التهاب باعث می شود زبان شما صاف به نظر برسد، نه با برآمدگی. این ممکن است نتیجه دلایل مختلفی از جمله واکنش آلرژیک، سیگار کشیدن و سایر عوامل تحریک کننده یا عفونت باشد. درمان بستگی به علت آن دارد. اگر گلوسیت مداوم یا عود کننده است به پزشک خود مراجعه کنید.

سرطان دهان

اکثر برجستگی ها و جوش روی زبان جدی نیستند، اما برخی از آنها سرطانی هستند. برآمدگی های سرطانی معمولاً در دو طرف زبان ظاهر می شوند تا در بالای آن. شایع ترین نوع سرطانی که روی زبان ایجاد می شود، سرطان سلول سنگفرشی است.

سرطان زبان در قسمت جلویی زبان ظاهر می شود. این توده ممکن است خاکستری، صورتی یا قرمز باشد. لمس آن ممکن است باعث خونریزی شود.
سرطان همچنین می تواند در پشت یا قاعده زبان ایجاد شود. ممکن است تشخیص آن سخت تر باشد، به خصوص به این دلیل که در ابتدا هیچ دردی وجود ندارد و ممکن است با پیشرفت آن دردناک شود.
در صورت مشکوک بودن به سرطان، احتمالاً پزشک از بافت زبان برای معاینه زیر میکروسکوپ نمونه برداری می کند. بسته به نوع و مرحله سرطان، گزینه های درمانی شامل جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی وجود دارد.

فیبروم تروماتیک

فیبروم تروماتیک یک برجستگی صاف و صورتی رنگ روی زبان است که در اثر تحریک مزمن ایجاد می شود. تشخیص آن دشوار بوده، بنابراین نمونه برداری از آن معمولاً ضروری خواهد بود. در صورت لزوم، می توان بافت رشد یافته را از طریق جراحی حذف نمود.

تبخال دهانی

تبخال یک عفونت ویروسی شایع است که برخی از افراد مبتلا به آن هرگز علائمی را تجربه نمی کنند. با این حال، اغلب افراد هر از گاهی در اطراف بینی یا دهان خود دچار تاول های سرماخوردگی می شوند.
برخی افراد نیز دچار تاول های به شکل جوش روی زبان یا لثه می شوند. این تاول ها می توانند بسیار دردناک باشند و ممکن است یک هفته یا بیشتر طول بکشند.
تبخال دهانی مسری است و می تواند از طریق بزاق، تماس مستقیم با ناحیه آلوده یا تماس با مخاط دهان و زبان گسترش یابد. انتشار آن حتی در زمان بی علامت بودن نیز ممکن است رخ دهد.

آلرژی

عدم تحمل غذایی و واکنشهای آلرژیک ممکن است باعث ایجاد تاول روی زبان و جوش در زبان یا متورم شدن آن شوند. تورم ناگهانی و فوری کل زبان می تواند نشانه واکنش خطرناکی باشد که به آنافیلاکسی معروف است.

برفک دهان

برفک دهان یک عفونت قارچی در دهان است. مخمر نوعی قارچ است که معمولاً در مکان های مرطوب و تاریک رشد می کند. برفک دهان در نوزادان، به ویژه نوزادان تازه متولد شده بیشتر ایجاد می شود. اکثر افراد مبتلا به برفک دهان معمولاً متوجه لکه های سفید خشن روی زبان یا لب می شوند. اغلب قرمزی و زخم در دهان نیز وجود دارد.

کیست های لنفوپیتلیال

این کیست های زرد نرم معمولاً در زیر زبان ظاهر می شوند. علت آنها مشخص نیست کیست ها خوش خیم هستند و با جراحی قابل برداشتن هستند.

درمان جوش روی زبان

اگر چه علت وجود دانه های قرمز در انتهای زبان ، تحریک و کمی تورم پاپیلاها است اما علت بروز این اتفاق همیشه مشخص نیست و ممکن است به استرس، هورمون ها یا غذاهای خاصی مرتبط باشد. علی رغم ناراحت کننده بودن این شرایط، این برجستگی ها جدی نبوده و معمولا بدون درمان و در عرض چند روز برطرف می شوند.

درمان به علت ایجاد کننده جوش روی زبان بستگی خواهد داشت. داروهای ضد قارچی یک گزینه درمانی برای برفک دهان هستند در حالی که اکثر عفونت های باکتریایی به آنتی بیوتیک نیاز دارند.
برخی از شرایط مانند پاپیلیت زبانی به خودی خود برطرف می شوند اما تبخال قابل درمان نبوده و داروهای ضد ویروسی می توانند از شیوع بیشتر بیماری جلوگیری کنند.
بسیاری از بیماری ها می توانند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و احتمال ایجاد برآمدگی زبان را افزایش دهند، بنابراین درمان ممکن است شامل آزمایش سایر بیماری ها مانند دیابت نیز باشد. مدیریت صحیح این شرایط می تواند خطر بازگشت جوش روی زبان را کاهش دهند.

درمان خانگی

• تا زمانی که جوش های روی زبان از بین بروند، از مصرف غذاهای اسیدی و تند اجتناب کنید.
• مقدار زیادی آب بنوشید.
• آب نمک گرم و جوش شیرین به طور منظم غرغره کنید.
• از داروهای موضعی بدون نسخه برای کاهش درد استفاده کنید، مانند داروهای ضد زخم یا ژل های بی حسی دهان.
• تا زمانی که برجستگی روی زبان از بین نرفته اند، از مصرف دهانشویه های حاوی الکل خودداری کنید.

پیشنهاد مطالعه : چسبندگی زبان | دلایل بریده بریده شدن زبان

منبع

چنانچه نسبت به جوش روی زبان در خود نگران هستید می توانید با دندانپزشکان طبینجا مشورت نمایید.