آشنایی با علائم دیابت و روش های درمان آن

یکی از بیماری های مزمن متابولیسمی، دیابت می باشد. هورمون انسولین که کنترل کننده قند خون است، در این بیماری تحت تاثیر قرار گرفته و قادر به عملکرد مناسب نمی باشد. نبود عملکرد انسولین در بدن می تواند به دو دلیل عمده بروز نماید. اندام لوزالمعده یا پانکراس که محل اصلی تولید کننده هورمون انسولین می باشد، این هورمون را به درون خون ترشح می کند. وجود این هورمون برای جذب قند خون به درون سلول ها ضروری است.

انواع دیابت

بیماری قند یا دیابت به دو دسته کلی طبقه بندی می شود ولی با این حال بیماری دیابت ممکن است تحت تاثیر عوامل محیطی نیز به وجود بیاید مانند دیابت بارداری.

دیابت نوع یک.

این نوع از دیابت معمولا به دلیل کاهش انسولین تولیدی و یا عدم تولید آن رخ می دهد. دیابت نوع یک معمولا درصد کمتری از مبتلایان را به خود اختصاص می دهد و در میان کودکان شایع تر است. محققان بر این باورند که تعدادی از بیماری های خود ایمن می توانند به سلول های پانکراس حمله نموده و تولید انسولین را کاهش دهند.

دیابت نوع دو.

در دیابت نوع دو، بدن بیماران قادر به تولید انسولین مورد نیاز خود می باشد اما با این تفاوت که گیرنده های این هورمون به دلایل مختلف از بین رفته و یا دچار تغییرات عمده ای می گردند. بدن این بیماران قادر به پاسخ دهی مناسب به مقادیر انسولین بدن نمی باشد. اکثریت مبتلایان به این بیماری در این دسته قرار می گیرند. مردان بخش اعظم مبتلایان به دیابت نوع دو را تشکیل می دهند. 

دیابت بارداری.

این حالت موقتی می تواند 4 درصد از زنان باردار را مبتلا سازد. 

علائم دیابت

برخی از علائم مربوط به دیابت جزو شاخصه های تشخیصی محسوب می گردند و با مشاهده آن ها می توان به وجود این بیماری مشکوک گردید. برخی از علائم مربوط به دیابت نوع یک عبارتند از:

• تکرر ادرار با حجم بالایی از ادرار در هر دفع 

• خشکی دهان و تشنگی 

• تاری دید

• کاهش وزن غیر قابل توضیح

• احساس ضعف بدنی

در بیماران دیابت نوع یک معمولا علائم با شدت بیشتر و مدت کوتاهی بروز می کنند اما در مورد دیابت نوع دو می توان گفت این بیماری با شیب آهسته ای پیشرفت می کند و فرد ممکن تا سال ها از وجود آن در خود بی اطلاع باشد. برخی از علائم مربوط به دیابت نوع دو عبارتند از:

• ابتلا به عفونت های عود شونده مجاری ادراری و پوستی 

• تاخیر در بهبودی زخم ها

• مشکلات و کاهش میل جنسی

• احساس سوزش و گز گز انگشتان دست و پا

عوامل خطر دیابت

اگر چه قند خون بالا می تواند معیار تشخیصی برای بیماری دیابت باشد اما اکثر مبتلایان به حالت پیش دیابت ممکن است در نهایت دچار دیابت گردند. برخی از علل نیز می توانند خطر ابتلا به دیابت در افراد دو چندان نمایند از جمله:

• افراد بالای 45 سال

• افراد با اضافه وزن بالا و دارای چاقی شکمی

• داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت

• داشتن فشار خون و چربی خون بالا 

عوارض دیابت

همانند هر بیماری دیگری، دیابت نیز در صورت کنترل نشدن می تواندعوارض بسیاری را با خود به همراه داشته باشد. 

• خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی 

• سکته مغزی

• آسیب اعصاب و بالا رفتن احتمال ابتلای به نوروپاتی دیابتی

• آسیب عروق خونی کوچک موجود در شبکیه چشم و ایجاد رتینوپاتی دیابتی

• نارسایی کلیه و بروز شرایطی با عنوان نفروپاتی دیابتی

• قطع عضو 

• در مورد دیابت بارداری هم عوارضی مانند پره اکلامپسی، سقط جنین و نقایص مادرزادی

پیشگیری از دیابت

تحقیقات حاکی از این مسئله هستند که برای پیشگیری از ابتلای به دیابت نوع دو می توان با تغییرات کوچک در سبک زندگی اقدامات بسیار اساسی انجام داد که برخی از آن ها عبارتند از:

• داشتن یک وزن بدنی نرمال که براساس شاخص توده بدنی تعیین می گردد.

• حفظ فعالیت های بدنی که با حداقل 30 دقیقه ورزش با شدت متوسط به مدت 5 روز در هفته تامین می گردد. 

• استفاده از منابع غذایی سالم مانند میوه و سبزیجات 

• کاهش مصرف قندهای مصنوعی و چربی های اشباع

• اجتناب از مصرف دخانیات و سیگار کشیدن

تشخیص دیابت

معمولا علائم بیماری دیابت می توانند گمانه زنی های وجود این بیماری را در پزشکان دو چندان کنند اما برای تشخیص قطعی از یک تست قند خون نیز می توان استفاده نمود. برخی از پزشکان ممکن است چندین آزمایش خونی دیگر نیز بدین منظور و نیز رد سایر علل احتمالی درخواست نمایند. آزمایش قند خون ناشتا (FBS) و قند خون دو ساعته  (OGTT)از جمله معیارهای تشخیصی می باشند که در قند خون ناشتا مقادیر عددی بالای 126 و در آزمایش قند خون دو ساعته مقادیر 200 و بالای حاکی از وجود دیابت خواهند بود. البته برای تایید این دو آزمایش خونی نیز حداقل دو آزمایش باید نشان دهنده این مقادیر عددی و یا بالاتر باشند. 

درمان دیابت

براساس نوع بیماری و نیز میزان قند خون هر فرد، پزشکان درمان های ممکن را تجویز خواهند کرد. در بیماران مبتلا به دیابت نوع یک معمولا تزریق دوزهای انسولین در طی روز براساس قند خون تجویز خواهد شد. در مبتلایان به دیابت نوع دو، تجویز دارو همراه با تغییرات سبک زندگی جزو مراحل درمانی محسوب خواهد شد. 

شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص غدد ما نوبت بگیرید.