اسکن تیروئید چیست؟
تیروئید غده ای است که در جلوی گردن قرار دارد و متابولیسم بدن را کنترل می کند. اسکن تیروئید، یک روش تصویربرداری پزشکی هسته ای غیرتهاجمی، جهت معاینه این غده و ارزیابی عملکرد آن است در این مقاله به بررسی اسکن تیروئید چیست؟ میپردازیم.
آزمایش جذب ید رادیواکتیو چیست؟
ممکن است پزشک همزمان با اسکن تیروئید، آزمایش جذب ید رادیواکتیو را نیز انجام دهد، تا میزان واکنش تیروئید را مورد بررسی قرار دهد.
در این روش، از مقدار کمی ماده رادیواکتیو جهت تشخیص، ارزیابی و درمان بیماری های مختلف همچون سرطان ها، بیماری های قلبی، اختلالات غدد درون ریز، بیماری های دستگاه گوارش و … استفاده می شود.
از آنجایی که در پزشکی هسته ای می توان فعالیت مولکول را بررسی کرد، امکان تشخیص بیماری ها در مراحل اولیه و مشخص کردن چگونگی پاسخ بدن بیمار به درمان، وجود دارد.
در این روش، مقدار کمی ماده رادیواکتیو را با یک سری مولکول پیوند می دهند که به مولکول حاصل، رادیوتراکر می گویند. این مولکول ها که در اسکن PET قابل تشخیص هستند، یا باید بلعیده شوند که معمولاً بی مزه یا کمی طعم دار هستند، یا باید مثل نفس کشیدن استنشاق شوند و یا به صورت وریدی به بدن تزرویق شوند.
رادیوتراکر بعد از ورود به بدن، در مناطق دچار التهاب و یا تومور جمع شده یا به پروتئین های خاص بدن متصل می شود. متداول ترین رادیوتراکر FDG است که از نظر مولکولی مشابه گلوکز است.
سلول های سرطانی به دلیل فعالیت متابولیکی زیاد، به گلوکز بیشتری نیاز دارند، در نتیجه رادیوتراکر را به دلیل شباهت به گلوکز جذب می کنند، سپس با دوربین های مخصوص انتشار ماده رادیواکتیو موجود در رادیوتراکر بررسی شده و به راحتی می توان اطلاعات مولکولی موردنظر را دریافت کرد.
اسکن تیروئید و موارد استفاده آن
به طور کلی، برای مشخص کردن اندازه، موقعیت و شکل غده تیروئید از این نوع اسکن استفاده می شود. معمولاً اسکن تیروئید در افراد مبتلا به سرطان تیروئید و گواتر انجام می شود.
با انجام این اسکن، پزشک میزان انتشار سرطان در غده تیروئید را تعیین می کند؛ ماهیت گره کشف شده در غده سرطانی را ارزیابی می کند؛ عملکرد غده تیروئید را بررسی می کند؛ مشکلات غده تیروئید را مشخص می کند؛ نواحی دچار التهاب و ناهنجاری را تشخیص می دهد و تغییرات غده تیروئید، بعد از آغاز روند درمان را بررسی می کند.
اسکن تیروئید و آمادگی های لازم
قبل از انجام اسکن تیروئید ممکن است لازم باشد حدود 6-4 هفته از مصرف برخی داروها و غذاهای حاوی ید خودداری کنید.
برای مثال: باید از مصرف داروهای تیروئید، آنتی هیستامین، شربت سرفه، مولتی ویتامین و مکمل های حاوی ید خودداری کنید. همچنین، مصرف لبنیات، غذاهای دریایی و ادویه های حاوی نمک یددار را باید متوقف کنید.
اسکن تیروئید آیا با درد همراه است؟
اسکن تیروئید معمولاً بدون درد است، تنها ممکن است در زمان عکسبرداری، به دلیل وضعیت بدنی ثابت، احساس ناراحتی کنید. همچنین، وقتی رادیوتراکر به صورت وریدی تزریق می شود، ممکن است احساس سوزن سوزن شدن و حرکت سرما، از بازو به سمت بالا، را داشته باشید.
اما به طور کلی، استفاده از این روش باعث بروز عوارض جانبی نمی شود. دفع رادیوتراکر باقیمانده ممکن است حدود چند ساعت یا چند روز زمان ببرد و از طریق ادرار و مدفوع دفع شود. نوشیدن آب زیاد در طی روز به دفع مواد رادیواکتیو باقیمانده در بدن کمک می کند.
مزایای اسکن تیروئید
مزایای اسکن تیروئید شامل موارد زیر است:
- به دست آوردن اطلاعات منحصربه فرد، مفید و دقیق، جهت تشخیص یا درمان بیماری ها، که با سایر روش ها قابل تشخیص نیست
- هزینه کم تر نسبت به جراحی اکتشافی؛
- خطر تابش بسیار کم به دلیل پایین بودن دوز رادیوتراکر
- با گذشت بیش از پنج دهه استفاده از رو ش های تشخیصی پزشکی هسته ای، تاکنون عوارض جانبی و طولانی مدتی برای این روش ها، در دوز کم، گزارش نشده است
- حساسیت به رادیوتراکرها در این روش خفیف و نادر است، البته ممکن است تزریق وریدی موجب درد و قرمزی در محل تزریق شود که باید خیلی زود برطرف شود.
محدودیت های اسکن تیروئید
این روش محدودیت های زیر را دارد:
- استفاده از اسکن تیروئید در زنان باردار و شیرده ممنوع است
- استفاده از این روش کمی زمان بر است و ممکن است بین چند ساعت تا چند روز زمان ببرد تا رادیوتراکر در محل مورد نظر جمع شود
- کیفیت تصاویر پزشکی هسته ای نسبت به CT یا MRI، پایین تر است، اما اطلاعات عملکردی به دست آمده از این روش ها را نمی توان در روش های دیگر به دست آورد.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص غدد ما نوبت بگیرید.
