یانگ هجده طرحواره ناکارامد را معرفی کرده است:
1.ترك شدن، بی ثباتی.
افراد دارای این طرحواره معتقدند که افراد مهم زندگی شان به ارتباط عاطفی با آن ها ادامه نمی دهند و آن ها را ترك می کنند.
2.محرومیت هیجانی.
در سابقه رشدی افراد دارای این طرحواره، غفلت و بی توجهی والدین به نیازهای اولیه و اساسی آن ها دیده می شود. به همین دلیل آنان به این نتیجه می رسند که نیازهای هیجانی طبیعی آن ها را افراد مهم زندگی شان برآورده نخواهند کرد.
3.بی اعتمادی- آزار دیدن.
افراد دارای این طرحواره بر این باورند که دیگران دروغگو، متظاهر، سواستفاده کننده و صدمه زننده هستند.
4.نقص- شرم.
افراد دارای این طرحواره بر این باورند که افرادی حقیر، بی ارزش و بد هستند و دیگران آن ها را دوست ندارند. به همین دلیل آن ها در درون خود احساس تحقیر و بی ارزشی می کنند. این بیماران به سرزنش و مقایسه شدن با دیگران به گونه ایی اغراق آمیز حساس هستند و از حضور در جمع احساس شرم و خجالت دارند.
5.انزوای اجتماعی- بیگانگی.
افراد دارای این طرحواره بر این باورند که با دیگران متفاوت هستند و به گروه یا دسته ایی تعلق ندارند.
6.وابستگی- بی کفایتی.
افراد دارای این طرحواره در پذیرفتن مسولیت های روزمره خود بدون کمک دیگران احساس ناتوانی و درماندگی می کنند.
7.آسیب پذیری در برابر بیماری و صدمه.
ترس اغراق آمیز از صدمه، آسیب و بیماری به سه شکل دیده می شود: فاجعه انگاری بیماری جسمانی، فاجعه انگاری حالت های هیجانی و فاجعه انگاری رویدادهای منفی.
8.به هم ریختگی- مرز رشد نایافته.
افراد دارای این طرحواره اغلب به گونه ایی افراط آمیز با اطرافیان خود درگیری هیجانی پیدا می کنند و مرزها را زیر پا می گذارند. فردیت ضعیف و سازمان نایافته این بیماران سبب می شود باور کنند بدون حمایت مستمر دیگران نمی توانند عملکرد مناسبی داشته باشند.
9.شکست.
افراد دارای این طرحواره ،شکست را برای خود پیش بینی می کنند و معتقدند تقریبا در همه زمینه های زندگی شکست خواهند خورد.
10.استحقاق- بزرگ منشی.
افراد دارای این طرحواره بر این باورند که از دیگران برتر و بالاتر هستند و به همین دلیل سزاوار دریافت حقوق ویِژه اند. آن ها به قانون و حقوق دیگران احترام نمی گذارند و هر کاری را هر زمانی که دوست داشته باشند بدون در نظر گرفتن واقعیت های موجود و زیان های احتمالی برای دیگران انجام می دهند و به طرز اغراق آمیزی خود را برتر از دیگران می دانند.
11.خودانضباطی ناکافی.
افراد دارای این طرحواره در تحمل ناکامی و بردباری ورزیدن با مشکل مواجه هستند و در صورت رویارویی با موانع، کنترل خود را بر تکانه های هیجانی از دست می دهند و به رفتارهای تکانشی اقدام می کنند.
12.فدا کردن.
این افراد آرزوها، خواسته ها و احساسات خود را بی ارزش و بی اهمیت می دانند و معتقدند دیگران نیز اهمیتی به نیازهای آنان نمی دهند.آن ها از ارضا نشدن نیازها و هیجان های خود رنج می برند به همین دلیل اغلب آزرده، ناراضی و عصبانی هستند و ممکن است این خشم و نارضایتی را به شیوه های انفعالی (مانند غرو لند کردن و نق زدن) ابراز کنند و یا با رفتارهای پرخاشگرانه بیرون بریزند.
13.قربانی کردن خود.
افراد دارای این طرحواره داوطلبانه در پی ارضای نیازهای دیگران هستند. آن ها نیازهای خود را نادیده می گیرند و زیر پا می گذارند و دلیل این کار را پیشگیری از بروز تنش و ناراحتی دیگران، رهایی از احساس گناه ناشی از خودخواه بودن و تداوم ارتباط با دیگران می دانند.
14.تایید طلبی- پذیرش جویی
تاکید بی اندازه بر کسب تایید دیگران، مورد توجه بودن و به رسمیت شناخته شدن از ویژگی های افراد دارای این طرحواره است. این طرحواره ممکن است فرد را به سمتی سوق دهد که به طرز اغراق آمیزی بر ظاهر، توجه و کسب احترام تاکید کند.
15.منفی گرایی-بدبینی.
پر رنگ کردن جنبه های منفی زندگی مانند مرگ، بیماری، از دست دادن ها، خیانت، تعارض و گناه و کم رنگ کردن جنبه هاي مثبت باعث نگرانی و گوش به زنگی این افراد می شود و امکان خطر کردن و تصمیم گیری را از آن ها سلب می کند.
16.بازداری هیجانی.
افراد دارای این طرحواره، هیجان ها و رفتارهای خودانگیخته خود را محدود می کنند تا از تایید نشدن، احساس شرم یا از دست دادن کنترل اجتناب ورزند. شایع ترین جنبه هاي بازداری شده عبارت اند از: بازداری خشم و پرخاشگری بازداری تکانه های مثبت ناتوانی در ابراز نیاز و احساسات سرکوبی و فرونشانی هیجان ها
17.استانداردهای ناعادلانه- عیب جویی افراطی.
این افراد استانداردهای درونی بالایی داند و تمامی تلاش خود را به کار می گیرند تا به آن استانداردها دست یابند و از اینکه مورد سرزنش دیگران قرار بگیرند اجتناب می کنند. این طرحواره در افراد کمال طلب و نیز در کسانی دیده می شود که قانون های انعظاف ناپذیری دارند.
18.تنبیه.
افراد دارای این طرحواره معتقدند چنانچه خطایی مرتکب شوند باید شدیدا تنبیه شوند.آن ها به افرادی که استانداردها را رعایت نمی کنند به شدت پرخاش می کنند و در صدد تنبیه آنان بر می آیند.این افراد معمولا قادر به بخشش خود و دیگران نیستند.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از روانشناس خوب نوبت بگیرید.
