بروز تب یکی از شکایات عمده ای است که باعث مراجعه مکرر خانواده ها به مراکز درمانی میگردد و یکی از نگرانی های والدین بروز تشنج به دنبال تب در کودک میباشد .
مکانیسم ایجاد تب
تنظیم دمای مرکزی بدن بر عهده غده ای به نام هیپوتالاموس در مغز می باشد که عملکرد آن مانند ترموستات در بدن میباشد . دمای بدن در طول روز متغییر است، معمولا صبح ها پایین تر است و نزدیک به عصر افزایش پیدا می کند . همچنین درطول فعالیت هم دمای بدن زیاد می شود .
تعریف تب
میانگین دمای طبیعی بدن 36 تا 37 درجه است و وقتی درجه حرارت بدن در کودکان به بیش از 37.5 درجه سانتیگراد برسد به آن تب گفته می شود .
روش اندازه گیری تب
دمای بدن با دماسنج و از راه های مقعدی، دهانی ، زیربغلی یا از طریق پرده گوش اندازه گیری می شود و ترمومترهای متفاوتی از دیجیتالی تا جیوه ای وجود دارند .
علل ایجاد تب
تب چیز خطرناکی نیست بلکه نشانه و علامت درگیری بدن با یک عفونت است و در واقع تب مکانیسم دفاعی بدن برای از بین بردن میکروب هاست . در کودکان تب یکی از علایم شایعی است که گاهی چندین بار در سال اتفاق می افتد و موجب نگرانی والدین میگردد و کنترل آن بسیار با اهمیت است زیرا ممکن است موجب بروز تشنج در کودک شود بخصوص در کودکانی که سن کمتر از 5 سال و سابقه خانوادگی مثبت از تشنج دارند .
تب میتواند به دلایل مختلفی از جمله موارد زیر بروز پیدا کند :
- عفونت های ویروسی شامل آنفولانزا، سرماخوردگی و گاستروانتریت
- عفونت های باکتریایی مثل عفونت ادراری ،عفونت گوش
- بیماری های التهابی و خودایمنی
- واکسیناسیون
- سرطان
- کم ابی بدن
- دندان دراوردن
- مصرف برخی داروها
علایم هشدار دهنده تب در کودکان
اگر همزمان با تب هرکدام از علایم زیر در کودک دلبند شما بروز پیدا کرد هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
- بیحالی و خواب الودگی
- بی اشتهایی و عدم تمایل به شیر خوردن
- بیقراری شدید
- بروز تب در سن زیر 3 ماه
- تب بالای 39 درجه
- وجود استفراع و سردرد همزمان با تب
- سفتی گردن
- کاهش حجم ادرار بخصوص در همراهی با اسهال و بی اشتهایی
- افزایش تعداد تنفس یا هرگونه سختی در تنفس
- عدم بهبود تب بعد از 4 روز
- هرچه درجه تب بالاتر و سن کودک کمتر باشد نیاز بیشتری به بررسی وجود دارد .
درمان تب
پرهیز از پوشاندن لباس های زیاد و کم کردن دمای محیط یکی از راه های پایین اوردن دمای بدن است. گاهی در نوزادان علت تب کم شیرخوردن و پوشاندن لباس های زیاد است که در نتیجه کم ابی، دمای بدن نوزاد افزایش پیدا میکند و بیحال می شود که با کم کردن لباس ها و شیر خوردن سریعا به حالت طبیعی باز می گردد . میتوان از یک اسفنج یا دستمال مرطوب برای کاهش دمای بدن کودک استفاده کرد. گرفتن دوش آب ولرم نیز کمک کننده است . یکی از این روش ها بردن کودک زیر دوش اب سرد است که کاملا اشتباه است. وقتی کودک تب دار است دوش آب ولرم بگیرد و در حالی که کودک زیر دوش است دمای اب را کم کم کاهش دهید تا دمای بدن کودک به آرامی پایین بیاید. همانطور که از دمای اب کاسته می شود بدن کودک نیز به تدریج خنک می گردد ولی از بردن ناگهانی کودک زیر دوش اب سرد و یخ خودداری کنید زیرا باعث انقباض عروق پوست شده و تبادل گرما بین پوست و خون را کاهش میدهد ، در این حالت لرز ایجاد می شود که حال عمومی کودک دلبندتان را بدتر می کند. خوابیدن در وان اب ولرم نیز کمک کننده است. یکی از راه های بسیار مفید برای کنترل تب نوشیدن مایعات خنک توسط کودک دلبندتان است. همانطور که اشاره شد، تب یکی از راه های مقابله با میکروب هاست ولی وقتی درجه حرارت بدن بالاست نشاندهنده کم شدن آب بدن کودک است بخصوص اگر اسهال و استفراغ داشته باشد و مصرف مایعات باعث جایگزینی اب بدن کودک و کاهش تب می شود. دارودرمانی باید بعد از معاینه کودک توسط پزشک آغاز شود . درصورتی که حال عمومی کودک خوب است و معاینات نرمال باشد پزشک با تحویز داروهایی از جمله استامینوفن یا ایبوبروفن و گاهی انتی بیوتیک به درمان تب کودک کمک میکند . گاهی نیاز به گرفتن ازمایش خون، ادرار و حتی عکسبرداری برای یافتن علت تب شیرخوار میباشد .
شمامیتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص کودکان ما نوبت بگیرید.
