ادرار حاوی مقادیر زیادی مواد شیمیایی مختلف است. تحت برخی شرایط بدنی، این مواد شیمیایی ممکن است به کریستال های جامد در ادرار تبدیل شوند. به این حالت کریستال اوری گفته می شود. کریستال در ادرار افراد سالم هم ممکن است یافت شود اما برخی از آنها ناشی از مسائل جزئی مانند مقدار زیاد پروتئین یا ویتامین C هستند. اگر در برگه آزمایش ادرار شما هم به کریستال ادراری اشاره شده بهتر است برای آشنایی بیشتر با آنها ادامه این پست طبینجا را از دست ندهید.
علائم وجود کریستال ادرار
بسیاری از انواع کریستال های ادراری نسبتا بی خطر هستند. با این حال، در برخی موارد، این کریستال‌ها می‌توانند حاکی از یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر باشند. تعدادی از علائمی که نشان دهنده یک بیماری جدی تر هستند عبارتند از:
- تب
- درد شدید شکم
- خون در ادرار
- زردی
- خستگی
انواع کریستال های ادرار
انواع مختلفی از کریستال های ادرار وجود دارد.
کریستال اسید اوریک در ادرار
بلورهای اسید اوریک می توانند اشکال مختلفی داشته باشند مانند بشکه، صفحه مانند یا الماس. آنها معمولاً به رنگ نارنجی مایل به قهوه ای یا زرد هستند. زمانی که رژیم غذایی پر پروتئین مصرف می شود، مقادیر اسید اوریک در ادرار افزایش می یابد، بنابراین مشاهده این کریستال ها کاملا طبیعی خواهند بود. علاوه بر این آنها می توانند در اثر سنگ کلیه، نقرس، شیمی درمانی یا تومور سندرم لیز ایجاد شوند.
علائم سنگ کلیه شامل درد شدید شکم، درد پهلو یا کشاله ران، حالت تهوع و خون در ادرار است. علائم نقرس می تواند شامل درد سوزشی، سفتی و تورم در مفصل باشد. درمان به شرایط زمینه‌ای بستگی دارد، اما هیدراته ماندن یکی از بهترین راه‌ها برای درمان خود کریستال‌ها است. غذاهای سرشار از آب می توانند به شما در هیدراته ماندن کمک کنند.
اگزالات کلسیم
بلورهای اگزالات کلسیم به شکل دمبل مانند یا پاکتی هستند. آنها بی رنگ بوده و در ادرار سالم یافت می شوند. کریستال‌های اگزالات کلسیم به شدت با سنگ‌های کلیوی در ارتباط هستند و زمانی تشکیل می شوند که اگزالات زیادی (در غذاهایی مانند اسفناج) در سیستم ادراری وجود داشته باشد. علائم سنگ کلیه شامل درد شدید کشاله ران یا شکم، حالت تهوع، تب و مشکلاتی در دفع ادرار است. درمان های طبیعی می تواند به شما در مبارزه با سنگ کلیه در خانه کمک کنند.
در برخی موارد، کریستال های اگزالات کلسیم می تواند ناشی از مصرف اتیلن گلیکول باشد که یک ماده سمی و یک عنصر ضروری در فرمولاسیون ضد یخ است. قرار گرفتن در معرض این ترکیب می تواند علائمی مانند زیر را ایجاد نمایند:
- تحریک گلو و ریه
- مشکلات سیستم عصبی مرکزی
- نارسایی کلیه
پزشک ممکن است تغییرات رژیم غذایی را برای کاهش اگزالات در رژیم غذایی و افزایش هیدراتاسیون توصیه کند. آنها همچنین به احتمال زیاد توصیه به کاهش مصرف غذاهای شور خواهند کرد.
دقت کنید یکی از دلایل کریستال در ادرار در بارداری ، اگزالات کلسیم است. چرا که خون بیشتری از طریق کلیه‌ها فیلتر شده و منجر به دفع اگزالات بیشتری در ادرار می شود.
هیپوریک
کریستال های اسید هیپوریک نادر هستند. آنها ممکن است زرد مایل به قهوه ای یا شفاف باشند و اغلب شبیه منشورها یا صفحات سوزنی مانند هستند. کریستال های اسید هیپوریک اغلب به صورت خوشه ای در کنار هم یافت می شوند.
در حالی که گاهی اوقات به دلیل PH اسیدی ادرار ایجاد می شوند، با این حال امکان تشکیل کریستال های اسید هیپوریک در ادرار سالم هم وجود دارد.
منیزیم آمونیوم فسفات (استروویت)
بلورهای فسفات آمونیوم منیزیم اغلب منشورهای بی رنگ و مستطیلی هستند. آنها را می توان در ادرار سالم یافت، اما معمولاً با عفونت دستگاه ادراری (UTI) همزمان هستند. سایر علائم UTI عبارتند از:
اگر عفونت ادراری باعث ایجاد این کریستال‌ها شده باشد، پزشک آنتی‌بیوتیک‌ها را برای رفع عفونت تجویز خواهد کرد.
کریستال کربنات کلسیم در ادرار
کریستال های کربنات کلسیم دیسک های بزرگ و گرد با سطوح صاف بوده و اغلب به رنگ قهوه ای روشن هستند. کریستال های کربنات کلسیم نیز اغلب با سنگ کلیه مرتبط هستند. ماده کربنات کلسیم بیشتر در مکمل های غذایی یافت می شود. اگر کریستال‌های کربنات کلسیم در ادرار خود دارید، ممکن است پزشک برای بهبود علائم کمبود کلسیم، به جای مصرف مکمل‌ها، دریافت کلسیم را از راه‌های دیگری مانند افزودن بیشتر لبنیات به رژیم غذایی تان توصیه نماید.
بیلی روبین
بیلی روبین زمانی ساخته می شود که گلبول های قرمز خون بطور سالم فرآیند تخریب را طی کنند. کریستال های بیلی روبین ظاهری سوزنی مانند و دانه ای دارند و اغلب بسیار کوچک و زرد رنگ هستند. سطوح بالای بیلی روبین یا کریستال های بیلی روبین در ادرار می تواند نشان دهنده بیماری کبد یا عملکرد ضعیف کبد باشند. علائم دیگر آن ممکن است شامل تهوع، درد، استفراغ، یرقان و تب باشد.
درمان بستگی به علت زمینه ای خواهد داشت. ممکن است از داروها برای تغییر میزان پروتئین جذب شده در رژیم غذایی به ویژه در موارد سیروز استفاده شود.
کلسیم فسفات
بلورهای فسفات کلسیم بی رنگ بوده و ممکن است به صورت ستاره مانند یا سوزنی ظاهر شوند، اگرچه ممکن است صفحه نیز تشکیل دهند. آنها ممکن است به تنهایی یا به صورت خوشه ظاهر شده و اغلب در ادرار قلیایی ظاهر می شوند، اگرچه امکان مشاهده آنها در ادرار طبیعی هم وجود دارد.
در موارد نادر، کریستال های فسفات کلسیم در ادرار می تواند ناشی از کم کاری پاراتیروئید باشد. علائم این شرایط شامل سوزن سوزن شدن دست ها و گرفتگی عضلات است. درمان ممکن است شامل نوشیدن آب بیشتر، دریافت کلسیم بیشتر و مصرف مکمل های ویتامین D باشد.
بیورات آمونیوم
این کریستال ها کره هایی قهوه ای رنگ با خارهای سیخ دار هستند و تقریباً شبیه حشرات کوچک به نظر می رسند. آنها اغلب در ادرار قلیایی یافت می شوند، اما می توانند در ادرار طبیعی نیز دیده شوند.
گاهی اوقات کریستال های بیورات آمونیوم فقط به این دلیل ظاهر می شوند که نمونه ادرار قدیمی است یا به خوبی حفظ نشده است.
کلسترول
کریستال های کلسترول اغلب شفاف و به شکل مستطیل های بلند هستند که در گوشه آن یک بریدگی بریده شده است. آنها به احتمال زیاد پس از نگهداری نمونه ادرار در یخچال ظاهر می شوند.
کریستال های کلسترول را می توان هم در ادرار خنثی و هم در ادرار اسیدی یافت. ممکن است ناشی از بیماری کلیوی توبولار باشد که در صورت عدم درمان می توانند منجر به نارسایی کلیه گردند. درمان ممکن است شامل درمان وضعیت قلیایی برای کمک به درمان شرایط متابولیک مزمن، مانند بیماری توبولار کلیوی باشد.
سیستین
سیستین یک اسید آمینه است و می تواند باعث ایجاد کریستال ادرار و سنگ کلیه شود. سنگ های کلیه ناشی از اسید سیستین معمولاً بزرگتر از سایر سنگ های کلیه هستند. این یک بیماری نادر و اغلب ژنتیکی است.
وضعیتی که در آن سیستینها به یکدیگر متصل شده و کریستال ها را تشکیل می دهند سیستینوری نامیده می شود. کریستال ها، زمانی که در ادرار یافت می شوند، اغلب به شکل شش ضلعی بوده و ممکن است بی رنگ باشند. علائم ممکن است شامل خون در ادرار، تهوع و استفراغ و درد در کشاله ران یا پشت باشد. پزشک ممکن است داروهایی را برای حل کردن کریستال ها تجویز نماید.
لوسین
این کریستال ها دیسک های زرد مایل به قهوه ای با حلقه های متحدالمرکز مانند تنه درخت هستند. کریستال‌های لوسین معمولاً در ادرار سالم وجود نداشته و در ادرار اسیدی یافت می شوند. آنها معمولاً نشانه بیماری شدید کبدی هستند. علائم دیگر ممکن است شامل تورم شکم، استفراغ، حالت تهوع، بی‌حسی و ضعف باشد.
درمان شامل بهبود عملکرد و سلامت فوری کبد و مصرف داروهایی برای کاهش خطر خونریزی و کاهش تورم ناشی از مایعات اضافی است.
تیروزین
کریستال های تیروزین بی رنگ و سوزنی مانند هستند. اغلب در ادرار اسیدی یافت شده و ممکن است ناشی از اختلالات متابولیک مانند بیماری کبد یا تیروزینمی باشند. علائم تیروزینمی شامل مشکل در افزایش وزن، تب، اسهال، مدفوع خونی و استفراغ است.
درمان شامل ورزش کردن، مصرف رژیم غذایی سالم و داروهایی است که می توانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت را درمان کنند.
ایندیناویر
Indinavir دارویی است که برای درمان HIV استفاده می شود. می تواند باعث تشکیل کریستال در ادرار شود. کریستال های ایندیناویر ممکن است شبیه ستاره ها، صفحات مستطیلی شکل یا پره باشند. علائم دیگر کریستال های ایندیناویر ممکن است شامل درد پشت یا پهلو باشد.
اگر در برگه آزمایش ادرار شما کریستال یافت شده برای تفسیر نتایج آزمایش خود می توانید با متخصصین اورولوژی طبینجا مشورت نمایید.
