علت کم شدن ادرار در زنان و مردان چیست؟

خروج کم ادرار علامتی است که معمولاً افراد بیمار و یا افرادی که مایعات زیادی از دست داده اند، معمولا تجربه می کنند. البته کاهش حجم ادرار در افرادی که دچار انسداد دستگاه ادراری شده باشند نیز اتفاق می افتد. با این حال، بدن ممکن است به چند دلیل مختلف ادرار کمتری تولید کند، که در صورت وجود چنین شرایطی به درمان های مختلفی نیاز خواهد داشت.

کاهش حجم ادرار چیست؟

الیگوریا اصطلاحی است که به کم شدن ادرار اطلاق می شود و در آن خروجی ادرار به کمتر از 400 میلی لیتر ادرار در روز می رسد. کم شدن ادرار دلایل مختلفی دارد و حتی ممکن است نشانه ای از یک مشکل اساسی در بدن باشد. اما آنوریا عبارتی برای بیان عدم وجود ادرار تولیدی یا حجم ادرار کمتر از 50 میلی لیتر در طی 24 ساعت اشاره می کند.

تولید ادرار چه مدت طول می کشد؟

9 تا 10 ساعت طول می کشد تا بدن شما 2 فنجان ادرار تولید کند. البته این به شرطی است که بتوانید منتظر بمانید.

میزان کم ادرار چقدر است؟

خروجی ادرار کمتر از 30 میلی لیتر در ساعت (تقریباً 0.5 میلی لیتر در کیلوگرم در ساعت برای یک بیمار 70 کیلوگرمی) باید دلیل نگرانی در نظر گرفته شود.

علت کم شدن ادرار

برخی از دلایل کاهش حجم ادرار در مردان و زنان یکسان است که این دلایل شامل:

کم آبی بدن

یکی از علل شایع کم شدن ادرار، کمبود آب بدن است. کم آبی زمانی اتفاق می افتد که بدن مایعات کافی از رژیم غذایی دریافت نکرده یا خیلی سریعتر از مدت زمان جایگزینی آنها را آزاد کند. تقریباً 60٪ از وزن بدن از آب تشکیل شده که تنها با از دست دادن حدود 3٪ از آب بدن، فرد متوجه کم آبی بدن خود خواهد شد.

کم آبی بیشتر در مواردی رخ دهد که فرد با یک بیماری روبرو بوده و علائمی مانند تب، اسهال یا استفراغ دارد. این شرایط باعث مصرف شدن مقدار زیادی از حجم مایعات بدن می شود و ممکن است نگه داشتن مایعات را در بدن با دشواری مواجه سازد. در این موارد، کلیه ها با کاهش حجم ادرار سعی در حفظ مایعات بدن می کنند.

کم آبی بدن در اثر بیماری در کودکان خردسال به شدت خطرناک است، چرا که ممکن است آنها قادر به برطرف کردن نیاز خود و یا بیان علائم خود نباشند. آهسته نوشیدن آب بیشتر می تواند به مقابله با کم آبی خفیف کمک کند. در صورتی که فرد قادر به مصرف کافی غذاهای غنی از مایعات، مانند میوه ها و سوپ ها باشد، این حالت ممکن است کمک کننده باشد.

انسداد مجاری ادراری

انسداد بالینی و یا عملکردی در مجاری ادراری یکی دیگر از دلایل احتمالی کم شدن حجم ادرار است. چندین مسئله ممکن است باعث انسداد مجراری ادراری و در نتیجه ممانعت از خروج ادرار از بدن شود.
شرایطی که ممکن است باعث انسداد مجاری ادراری شوند شامل موارد زیر است:

• سنگ کلیه
• بزرگ شدن خوش خیم غده پروستات
• آناتومی غیر طبیعی دستگاه ادراری به دلیل شرایط مادرزادی یا جراحی
• لخته شدن خون در دستگاه ادراری
• آسیب به اعصاب کنترل کننده مثانه
• سرطان دهانه رحم
• سرطان پروستات
• سرطان روده بزرگ
• سرطان مثانه

انسداد مجاری ادراری ممکن است به راحتی با سایر مسائل به اشتباه تشخیص داده شود. به عنوان مثال، انسداد برخی مناطق دستگاه ادراری ممکن است علائمی را ایجاد کند که شامل تب و استفراغ شود. با این حال، انسداد ممکن است علائم بیشتری مانند ورم شکم و دردهای غیر قابل توضیح را ایجاد کند.

درمان انسداد مجاری ادراری شامل تشخیص انسداد و محل وقوع آن است. پزشکان ممکن است برای تشخیص این وضعیت از آزمایش خون برای بررسی پروتئین های غیر طبیعی یا علائم سرطان استفاده کنند. احتمالاً برای بررسی انسداد یا بررسی وضعیت اندام های زیر شکم، مانند پروستات، سونوگرافی یا دیگر روش های تصویربرداری را درخواست نمایند. گزینه های درمانی به علت اصلی انسداد بستگی دارد.

عفونت یا ضربه شدید

عفونت های شدید مانند سپسیس، از دست دادن خون یا آسیب های دیگر نیز ممکن است منجر به کم شدن ادرار شده و بدن را دچار شوک کند. این حالت شوک باعث کاهش جریان خون در اندام هایی مانند کلیه ها می شود. کلیه ها بدون این جریان خون قادر به تولید ادرار نخواهند بود. شوک یک وضعیت اورژانس پزشکی محسوب می شود که نیازمند بررسی های فوری است.

داروها

مصرف برخی از داروها ممکن است باعث کم شدن ادرار شود. از طرفی بعضی از داروها همچنین ممکن است باعث از بین رفتن ادرار شده و میزان کم ادرار یکی از رایج ترین علائم مربوط به آسیب حاد کلیه است.
چند داروی مختلف که ممکن است باعث آسیب حاد کلیه شوند، عبارتند از:

• داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)
• آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزیدی مانند جنتامایسین
• مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE)
• مواد حاجب (رنگی)
• سایر داروها مانند داروهای شیمی درمانی و سرکوب کننده سیستم ایمنی ممکن است به طور کلی برای کلیه ها مضر باشند.

اگر به طور مرتب تحت مصرف این داروها هستید، باید اطمینان حاصل کند که قبل از مصرف دارو به اندازه کافی آب نوشیده باشید. افرادی که در معرض خطر بیشتری برای آسیب کلیه قرار دارند، از جمله مبتلایان به دیابت، ممکن است به طور منظم برای بررسی عملکرد کلیه های خود، توسط پزشک معاینه شوند.

نارسایی کلیه

یکی از دلایل کم شدن ادرار با شیوع کم، مربوط به نارسایی کلیه است. افرادی که احتمال نارسایی کلیه در آنها بیشتر بوده و یا سابقه آسیب مزمن کلیه یا آسیب دیدگی مکرر کلیه که با احتمال آسیب مزمن کلیه داشته باشند، ممکن است با پیشرفت زمان، نارسایی کلیوی قابل توجهی را تجربه کنند.
پزشکان به طور منظم افراد در معرض خطر نقص عملکرد کلیه یا از دست دادن کلیه را، مورد آزمایش قرار می دهند. با تشخیص به موقع، ممکن است روش هایی برای از بین بردن یا کاهش از دست رفتن عملکرد کلیه ها وجود داشته باشد. اگر این پیشرفت به نارسایی کلیوی منجر شود، فرد به درمان های پیشرفته مانند دیالیز یا پیوند کلیه نیاز خواهد داشت.

علت کم شدن ادرار در بارداری

در بیشتر زنان تمایل به دفع ادرار در دوران بارداری افزایش می یابد. این یک پاسخ طبیعی بدن به تغییرات هورمونی است که در طی دوران بارداری و فشار فیزیکی روی مثانه ایجاد می شود. عفونت مثانه بیشتر در دوران بارداری دیده می شود. وقتی عفونت مثانه در دوران بارداری ایجاد شود، ممکن است هنگام دفع ادرار احساس ناراحتی یا تمایل شدید به دفع ادرار داشته باشید اما فقط مقدار کمی ادرار دفع کنید.
از طرفی شرایطی مانند پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری می تواند باعث کم شدن ادرار در زنان باردار شده و به ورم دست و پا منجر شود.

علت کم شدن ادرار در مردان

شایع ترین علت مشکلات ادراری و مثانه در مردان مسن، مربوط به بزرگ شدن پروستات است. تقریبا همه مردان مسن دچار مشکلاتی مانند قطره قطره آمدن ادرار، ضعف جریان ادرار و شروع ادرار هستند. علت شایع دیگر عفونت پروستات یا دستگاه ادراری است.

برای کم شدن ادرار چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟

گاهی اوقات تنها یک بیماری موقتی علت اصلی کم شدن ادرار است. در این موارد، با مصرف بیشتر مایعات این علامت باید برطرف شود. با این حال، اگر مرتبا دچار کاهش حجم ادرار می شوید، بهتر توسط یک متخصص اورولوژیست معاینه شوید.

منبع

خبر خوب این که، شما می توانید به راحتی با متخصصین اورولوژی طبینجا به صورت آنلاین مشورت نمایید.