دیابت بارداری شرایط افزایش قند خون است که در دوران بارداری بروز می کند. این وضعیت می تواند علاوه بر ایجاد مشکلاتی در زایمان مادر، شرایط پیچیده ای را برای سلامت جنین نیز در پی داشته باشد.
علل دیابت بارداری
معمولا در دوران بارداری از جفت هورمون های متعددی ترشح می شود. برخی از این هورمون ها باعث رشد و تکامل جنین در رحم مادر می شوند. برخی از این هورمون ها قادرند اثرات انسولین ترشح شده از پانکراس مادر باردار را خنثی نمایند. بنابراین بدن مادر علی رغم سالم بودن نمی تواند قند خون را در محدوده مناسب نگه دارد. علت این که چرا این شرایط تنها در برخی از زنان به صورت شدید بروز می یابد هنوز به طور دقیق مشخص نشده است.
برخی از دلایل در مادر باردار احتمال بروز چنین شرایطی را تشدید می نمایند از جمله:
• زنان بالای 40 سال
• اضافه وزن مادر باردار
• سابقه خانوادگی دیابت
• سابقه مشکلاتی مانند سقط جنین، جنین مرده و تولد نوزادانی با وزن بیشتر از 3/400 کیلوگرم
• سابقه دیابت بارداری در بارداری های گذشته
• سابقه برخی از بیماری ها مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و بیماری های قلبی عروقی
• سابقه برخی از مشکلات قند خون مانند پیش دیابت
• تحت مصرف داروهای استروئیدی
علائم دیابت بارداری
دیابت بارداری علائم و نشانه های ویژه ای ندارد. اما به طور کلی تمامی انواع دیابت با برخی از ویژگی ها بروز می یابند از جمله:
• عطش فراوان
• عفونت های عود شونده
• خستگی بیش از حد
• وجود قند در ادرار
تشخیص دیابت بارداری
برای زنانی که احتمال بروز دیابت بارداری در آنان بیشتر است معمولا غربالگری های قند خون به صورت منظم در سه ماهه های بارداری صورت می گیرد. البته غربالگری دیابت در مادران دیگر و بدون هیچ گونه شرایط ویژه نیز در هفته های 24 و 28 بارداری انجام می پذیرد.
آزمایش GCT روشی است که در آن مادر باردار در ابتدا یک محلول قندی بسیار شیرین که حاوی گلوکز است را می نوشد، بعد از نوشیدن این محلول یک ساعت بعد یک تست خونی از وی به عمل می آید تا میزان قند خون مورد بررسی قرار گیرد. همانند سایر آزمایش های خونی این روش نیز با چند نکته همراه است که بهتر است مادر باردار این شرایط را رعایت نماید:
• نمونه گیری خون با شرایط ناشتایی 8 تا 12 ساعته صورت می گیرد.
• بهتر است آزمایش در نوبت صبح انجام گیرد.
• در صورتی که آزمایش قبلی مقادیر بالایی از قند خون را نشان دهد، برای تشخیص دقیق تر مادر باردار تحت آزمایش دیگری با عنوان GGT یا تست تحمل گلوکز قرار خواهد گرفت.
برای انجام آزمایش تست تحمل گلوکز همانند روش قبل، فرد بعد از گذشت مدت زمان ناشتایی یک محلول گلوکز را نوشیده ولی در طی سه نوبت از وی خون گیری به عمل می آید. معمولا قند خون بالا در طی دو نوبت اولیه می توانند حاکی از دیابت بارداری باشند.
درمان دیابت بارداری
پزشکان متخصص زنان و زایمان معمولا سبک های تغذیه ای ویژه ای را برای این مادران توصیه می کنند تا علاوه بر کنترل قند خون، سلامت جنین نیز مدیریت گردد. تنها در موارد اندکی که با اعمال این تغییرات قند خون تنظیم نشود، استفاده از داروی انسولین مورد نیاز خواهد بود. بخشی از برنامه غذایی مادران دیابتی شامل موارد زیر خواهد بود:
• لبنیات کم چرب
• چربی های غیر اشباع
• دانه های کامل
• سبزیجات با نشاسته کم
• مصرف مقادیر متعادلی از میوه جات
عوارض دیابت بارداری
زنانی که دچار دیابت بارداری می شوند بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع دو هستند، بنابراین انجام اقداماتی برای کنترل و نظارت بر قند خون در این زنان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. علاوه بر این کودکان این مادران نیز مستعد ابتلا به دیابت نوع دو می باشند. برخی از خطرات و عوارضی که می توانند بر روی جنین مادران با دیابت بارداری تاثیر بگذارند عبارتند از:
• افزایش وزن جنین در زمان تولد
• تولد زود هنگام
• افزایش خطر ابتلا به مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی
• افزایش احتمال فشار خون بالا
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از متخصص غدد ما نوبت بگیرید.
