احساس تنگی نفس می تواند به علل مختلفی از جمله ورزش، پوشیدن لباس های تنگ، عدم تحرک، آسم، بیماری های ریوی، حمله قلبی، فشار خون پایین، بسته شدن مجاری تنفسی هوایی و یا به دلیل استرس و مسائل روحی ایجاد شود. زمانی که در موقعیت های تنش زا قرار می گیریم و دچار استرس و اضطراب می شویم، در این شرایط بدن در شرایط بحرانی قرار می گیرد و برای مقابله با خطر میزان تنفس را افزایش می دهد، در صورتی که ریه ها آمادگی افزایش تنفس نداشته باشند دچار تنگی نفس می شویم. این نوع تنگی نفس معمولاً با برطرف شدن استرس رفع می شود. شایان ذکر است که بروز تنگی نفس، به هر دلیلی، می تواند باعث استرس و اضطراب فرد و بعضاً تشدید تنگی نفس شود.
ارتباط بین اضطراب و علائم تنفسی
براساس مطالعات صورت گرفته، بین اضطراب و علائم تنفسی ارتباط مستقیم و قوی وجود دارد، یعنی بدن در پاسخ به استرس و اضطراب، می خواهد فرد را برای جنگیدن یا فرار کردن آماده کند، در نتیجه فرد ممکن است با تنگی نفس مواجه شود و نتواند نفس بکشد، و احساس فشار روی سینه اش کند. به طور کلی، قرار گرفتن در موقعیت های تنش ها و مسائل روحی، باعث سریع شدن تنفس، تنگی نفس، تنگی قفسه سینه، احساس خفگی مانند اینکه چیزی در گلو گیر کرده است، تنش عضلانی، تپش قلب، ضعف و سرگیجه، تهوع، بی قراری و کج خلقی می شود.
همانطور که ذکر شد، بروز تنگی نفس یکی از روش های مقابله بدن با موقعیت های تنش زا است، زیرا بدن تصور می کند که مضطرب شدن شما نشان دهنده در خطر بودن شماست. در این زمان بدن برای اکسیژن رسانی بیشتر به ماهیچه ها، تنفس را تند می کنند، ضربان قلب را بالا می برد تا خون بیشتری در بدن جریان پیدا کند، و با گرم کردن بدن، فرد آماده مبارزه شود. در این وضعیت در صورتی که فرد روی تنفس خود متمرکز شود، می تواند تنفس خود را کنترل کند و حجم مناسبی از اکسیژن را به ریه هایش بفرستد. توصیه می شود در این زمان با دهان نفس بکشید و از دیافراگم کمک بگیرید.
برای این کار کافی است روی صندلی نشسته یا روی سطح صافی مانند تخت دراز بکشید، دستهای خود را بالا و پایین قفسه سینه قرار دهید، با بینی به آرامی نفس بکشید، عضلات بدن را سفت کنید و به آرامی با دهان یا بینی بازدم را انجام دهید. با دم و بازدم، شکم بالا و پایین می رود، این نوع تنفس باعث کاهش تنگی نفس می شود. ممکن است انجام این روش برای بار اول کمی خسته کننده باشد اما در دفعات بعدی اینگونه نیست. تنفس دیافراگمی باعث کاهش تعداد تنفس، کاهش نیاز بدن به اکسیژن و کاهش میزان مصرف انرژی در زمان تنفس می شود.
پیشنهاد مطالعه: دوش آب سرد برای برطرف شدن اضطراب | تنگی نفس عصبی
پیشگیری از تنگی نفس ناشی از استرس و اضطراب
همانطور که ذکر شد، از آنجایی که استرس و اضطراب باعث بروز این نوع تنگی نفس و حتی بی اشتهایی عصبی می شود، کاهش استرس و اضطراب می تواند این مشکل را برطرف کند. بنابراین کارهایی مانند ورزش، یوگا و تمرین های بدنی، حواس پرتی ذهنی و صحبت کردن با خود، مصرف دمنوش های گیاهی بدون کافئین، گوش دادن به موسیقی های آرام، نوشتن احساسات، فرو کردن سر در آب سرد و یا روش های شوکه کننده دیگر می توانند استرس را کاهش دهند و باعث رفع تنگی نفس شوند. براساس تحقیقات صورت گرفته، تفکر عمیق هم به دلیل کاهش استرس و اضطراب، می تواند تنگی نفس ناشی از استرس و مسائل روحی را برطرف کند. معمولاً با استفاده از روش های مذکور می توان از شر این تنگی نفس خلاص شد، اما در صورتی که زیاد دچار تنگی نفس می شوید و یا می دانید که این تنگی نفس ناشی از استرس نیست، یا علائمی مانند سفتی و درد قفسه سینه، گردن، فک یا بازوها، خستگی، سرگیجه، تهوع و تعریق زیاد روزانه دارید، ممکن است نشان دهنده بروز حمله قلبی باشد و بهتر است به پزشک مراجعه کنید. برخی از پزشکان برای درمان این نوع تنگی نفس ها داروهایی مانند آلپرازولام، کلونازپام و لورازپام تجویز می کنند.
پیشنهاد مطالعه: کنترل اضطراب بدون دارو
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از روانشناس ما نوبت بگیرید.
