خشک شدن بدن چه زمانی باید جدی گرفته شود؟

خشک شدن بدن یا سفتی عضلات یکی از اتفاقات مرسومی است که می تواند هر کسی را درگیر کند. این حالت زمانی رخ می دهد که عضلات دچار احساس سفتی شده و حرکت دادن آنها مقدور نباشد. خشک شدن بعد از نشستن در مدت زمان طولانی، یکی از شایعترین انواع آن است.
سفتی عضلات همچنین می تواند با درد، گرفتگی و ناراحتی همراه باشد. این شرایط معمولاً نگران کننده نیستند و با درمان های خانگی و کشش قابل درمان خواهند بود.

علت خشک شدن بدن

موارد مختلفی وجود دارد که می تواند باعث خشک شدن عضلات بدن شوند، از جمله:

ورزش

در کنار رگ به رگ شدن و کشیدگی، ورزش یا فعالیت جسمانی ممکن است باعث خشکی عضلات بدن شود. دلیل اصلی این سفتی عضلات، ورزش یا کار سخت بدنی است. اغلب، این سفتی عضلانی زمانی اتفاق می افتد که شما یک تمرین یا برنامه ورزشی جدید را شروع کرده باشید یا شدت و مدت زمان روتین فعالیت خود را افزایش دهید.

وقتی چنین شرایطی اتفاق می افتد، عضلات باید بیشتر کار کنند و این باعث آسیب میکروسکوپی فیبرهای عضلانی و در نتیجه سفتی یا درد می شود. از این نوع آسیب گاهی اوقات به عنوان درد عضلانی تأخیر یافته (DOMS) نیز یاد می شود.
هر حرکتی می تواند باعث بروز DOMS شود، اما معمولاً این شرایط به دلیل موارد زیر ایجاد می شود:

• آهسته دویدن یا دویدن در سرازیری
• استفاده از وزنه
• انجام تمرینات اسکوات
• انجام تمرینات هل دادن

پیچ خوردگی و کشیدگی

شایع ترین علت خشکی عضلات پا، پیچ خوردگی یا کشیدگی است که می تواند عضلات و رباط ها را تحت تأثیر قرار دهد. کشیدگی زمانی رخ می دهد که فیبرهای عضلانی کشیده یا پاره شوند. کشیدگی به خصوص در پاها و کمر شایعتر است.
اما رگ به رگ شدن زمانی اتفاق می دهد که رباط ها کشیده، پیچ خورده یا پاره شده باشند. رباط ها نوارهای بافتی در اطراف مفاصل هستند که استخوان ها را به یکدیگر متصل می کنند.
برخی از مناطق عمومی مستعد پیچ خوردگی عبارتند از:
• زانو
• مچ پا
• مچ دست
• شست

علائم دیگر مرتبط با پیچ خوردگی و کشیدگی عبارتند از:
• درد
• ورم
• کبودی
• حساس بودن به لمس
• قرمزی

پلی میالژی روماتیکا

پلی میالژی روماتیکا یا آرتریت گیجگاهی (Polymyalgia rheumatic) یکی از دلایل خشک شدن بدن به حساب می آید. این بیماری معمولاً قسمت بالای بدن، از جمله شانه ها، گردن، بازوها و همچنین معمولاً باسن را تحت تأثیر قرار می دهد.

میانگین سنی افراد مبتلا به پلی میالژیا روماتیکا 70 سال است و برخی از افراد تا رسیدن به 80 سالگی به این بیماری مبتلا نمی شوند. علت ایجاد این بیماری هنوز مشخص نشده است.

برخی دیگر از علائم پلی میالژیا روماتیکا شامل موارد زیر می گردد:
• مشکلات خواب
• مشکلات پوشیدن لباس
• مشکلات تغییر پوزیشن، مانند پیاده شدن از صندلی یا ماشین

گزش یا نیش زدن

گزش یا نیش حشرات هم یکی از دلایل ساده برای خشک شدن بدن است، به خصوص اگر نیش آلوده ای داشته باشند. گزش و نیش حشرات گاهی باعث سفتی عضلات شده و در برخی موارد ممکن است باعث ایجاد توده ای متورم و قرمز روی پوست شود که می تواند خارش دار و حتی دردناک باشد.

اشکالی از موجودات که معمولاً گاز می گیرند یا گزش دارند و ممکن است باعث سفتی عضلات شوند عبارتند از:
• زنبور
• زنبور قرمز
• خر مگس
• کنه
• پشه ها
• کک
• عنکبوت

علائم گزش یا نیش معمولاً طی چند روز بهبود می یابند، اما برخی از افراد واکنش های آلرژیک دارند که ممکن است نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشند.
گرفتگی پس از گزش حشرات همچنین می تواند با شرایط جدی تری مانند بیماری لایم، مالاریا یا تب خال دار کوه راکی همراه باشد. این شرایط همچنین علائم دیگری مانند تب و بی حالی را ایجاد می کند.

عفونت ها

برخی از عفونت ها علاوه بر ایجاد علائم بارز عفونت ممکن است باعث خشک شدن بدن شوند. این عفونت ها عبارتند از:
• کزاز، یک عفونت باکتریایی که معمولاً با خاک و کثیفی مرتبط است
• مننژیت، عفونت مغز و نخاع
• HIV
• بیماری لژیونر
• فلج اطفال
• مونونوکلئوز عفونی
• لوپوس
• آنفلوانزا

داروها

برخی از داروها می توانند باعث خشک شدن بدن شوند. سفتی عضلات یک عارضه جانبی رایج استاتین ها یا داروهایی است که برای کاهش کلسترول تجویز می شود.
داروهای بیهوشی که قبل از جراحی استفاده می شوند همچنین می توانند سفتی عضلات در طی ساعات و روزهای بعدی را دامن بزنند.

علل دیگر خشک شدن اعضا بدن

موارد دیگری که ممکن است منجر به سفتی گهگاه عضلات شوند عبارتند از:

• سندرم خستگی مزمن که باعث خستگی مفرط، ناهنجاری های خواب و درد عضلانی می شود.
• لخته شدن خون، شرایطی که در آن گرفتگی عضلات به دلیل کمبود جریان خون در عضلات، معمولاً در پاها، رخ می دهد.
• دیستونی، نوعی بیماری که باعث انقباضات عضلانی تصادفی و غیرارادی می شود.
• فیبرومیالژیا، یک اختلال مزمن که می تواند باعث درد و سفتی عضلات شود.
• لوپوس، یک بیماری التهابی مزمن است که می تواند باعث درد و سفتی در مفاصل شود.
• آرتریت روماتوئید، که یک اختلال التهابی مزمن است و بر مفاصل، به ویژه در دست ها و پاها تأثیر می گذارد.
• کمبود فعالیت بدنی روزانه
• کم آبی بدن
• داشتن اضافه وزن
• داشتن رژیم غذایی ضعیف
• عدم پوزیشن درست خواب
• بودن در یک محیط سرد یا مرطوب

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟

بیشتر موارد سفتی عضلات به خودی خود و یا با کمک داروهای خانگی برطرف می شوند، اما سفتی طولانی مدت یا مکرر می تواند نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشد.
اگر دچار خشکی کل بدن همراه با علائم اضافی مانند تب، درد، ادرار کدر یا ورم شده اید، بهتر است با یک پزشک داخلی در این باره صحبت کنید.
اگر پس از نیش یا گزش حشرات، خشکی بدن را تجربه می کنید، باید با پزشک متخصص صحبت کنید، خصوصاً اگر علائم آلرژی داشته باشید.
اگر به دنبال مصرف داروی تجویزی این علامت را احساس کردید، بهتر است این مورد با پزشک خود در میان بگذارید.
دقت کنید که برای یک تشخیص درست، بایستی تمامی علائم خود را با پزشک در میان بگذارید، حتی مواردی که به نظر کم اهمیت و دور از انتظار هستند.(1)

اگر خشکی، درد و یا گرفتگی بدن را تجربه می کنید، می توانید با متخصصین ارتوپدی طبینجا در این باره مشورت کنید.