رشد و تکامل شیرخواران و کودکان مهمترین شاخص ارزیابی سلامت آنها می باشد. رشد نوزاد تازه متولد شده، با اندازه گیری دور سر، وزن و قد او سنجیده میشود. نوزادانی که تولد زودرس دارند، معمولا وزن و قد پایین تری نسبت به نوزادان ترم دارند. تاخیر رشد داخل رحمی میتواند رشد نوزادان ترم و پره ترم را تحت تاثیر قرار دهد.دور سر، قد و وزن این نوزادان معمولا زیر صدک ۲۰ درصد می باشد. به طور میانگین نوزاد متولد شده ترم، حدود ۴۵تا ۵۰ سانتی متر قد،۳۵ سانتی متر دور سر و وزنی در محدوده ۲۵۰۰_۴۰۰۰ گرم دارد.
روند رشد کودکان تا یک سالگی
در ۳ ماه اول شش سانتی متر و در سه ماهه دوم ۳ سانتی متر و از ۶ تا ۱۲ ماهگی، سه سانتی متر دور سر نوزاد افزایش پیدا میکند. در پایان سال اول زندگی،وزن او سه برابر زمان تولد شده و قدی حدود ۶۵ سانتی متر دارد. از ۲ سالگی تا سن ده سالگی به طور میانگین سالانه، قد کودکان حدود ۴ الی ۸ سانتی متر افزایش پیدا میکند. به طور میانگین گفته میشود که پایان یک سالگی وزن کودک باید سه برابر ورن تولد و پایان دوسالگی چهار برابر زمان تولد او باشد. درمورد رشد قدی هم پایان چهار سالگی انتظار میرود که قد او دو برابر زمان تولدش باشد. رشد کودکان توسط نمودار رشد در مراکز بهداشت و یا توسط پزشکان مورد پایش قرار میگیرد. وقفه در رشد و یا کاهش رشد کودکان می تواند مطرح کننده تغذیه ناکافی، بیماری های مزمن و یا عفونت ها باشد. در شرایط نا مساعد رشد، ابتدا وزن و سپس قد و در آخر هم دور سر تحت تاثیر قرار میگیرند.
روند رشد کودکان تا قبل از سن بلوغ
رشد قدی کودکان تا قبل از سن بلوغ، توسط هورمون های تیروییدی تحریک میشود. بعد از سن بلوغ که هم زمان با شروع ترشح هورمون های جنسی (تستوسترون در پسران و استروژن، پروژسترون در دختران) هست، نقش هورمون تیروییدی کم رنگ تر میشود. به همین جهت کلیه نوزادان تازه متولد شده در روزهای سوم تا پنجم تولد، از نظر کم کاری تیروئید مورد غربالگری قرار میگیرند تا قبل از آنکه علامت دار شوند، تشخیص داده شوند و درمان مناسب شروع شود.
علل کاهش قد کودکان
یکی از علل کاهش قد، ژنتیک هست. پدر و مادری که قد متوسط و پایین دارند، معمولا کودکانشان نیز قدی کوتاهتر نسبت به سایر همسالان خود دارند. البته سیستم اسکلتی این کودکان متناسب با سنشان رشد می کند. نوعی کوتاهی قدر سرشتی وجود دارد که والدین قدی نرمال دارند، اما رشد قدی و سن استخوانی کودک کمتر از سن او هست. این کودکان در نهایت تا زمان بلوغ به رشد نرمال خود می رسند. مطالعات نشان داده است که رشد قدی سالانه در کودکانی که سطح ویتامین دی کافی دارند بیشتر از افرادی هست که فقر ویتامین دی دارند.
چه ویتامین هایی در رشد قد کودکان موثر است؟
ویتامین دی در نورخورشید به میزان کافی وجود دارد اما با توجه به اینکه جذب خوبی از سطح لباس ندارد، برای تامین آن لازم هست که از منابع غذایی و مکمل های دارویی استفاده شود. غذاهای دریایی، شیر، تخم مرغ و.. منبع خوبی از ویتامین دی هستند و برای جلوگیری از کمبود ویتامین دی، توصیه می شود. در افرادی که مبتلا هستند، توصیه می شود که از مکمل ها استفاده کنند. علاوه بر اینکه برای جذب ویتامین دی، کلسیم نیاز هست، خود کلسیم در تکامل و استحکام استخوان ها نقش مهمی دارد. لبنیات منبع مهمی از کلسیم هست. ویتامین سی هم نقش مهمی در ترمیم استخوان ها دارد. گروه ویتامین های ب هم در رشد قدی موثرند. شواهد نشان داده است که ورزش در رشد قدی کودکان موثر هستند. تئوری این امر این هست که ورزش موجب افزایش خون رسانی به صفحات رشد شده و رشد قدی استخوان ها را تحریک میکند و در نهایت منجر به افزایش رشد قد کودکان میشود.
شما میتوانید با استفاده از سامانه طبینجا بصورت آنلاین از بهترین متخصص کودک ما نوبت بگیرید.
